کتاب کوچه باغ‌های بهشت سعادت

۱

عزیزانم؛

سعادت و خوشبختی در زندگی مولّفه‍هایی دارد که با آن­ها شناخته می‍شود:

امنیّت و سکینه قلب
سیری و سیرآبی نفس
خوشی حال و شیرینی­کام

«امنیّت و سکینه‍» قلب به یافتن حضور وجود عزیز صاحب ولایت الاهیه صلوات ‍الله‍ علیه ‍وآله در آن، «سیری و سیرآبی» نفس به اشباع‍شدن همه‍ی وجود از آن معنای مطهّر و مبارک و «حال خوش و کام شیرین»به نوشیدن کاسه‍ای پُر از معرفت و محبّت آن «نضره الایّام»و «ربیع‍الانام»اتّفاق می‍افتد.

● «... السّلام عَلیٰ رَبیعِ الانام و نَضرَهِ الایّام...» (۵)
«... سلام بر بهار آدمیان و شادابی روزگاران...»

● (... الا بِذِکرِ اللهِ تَطمَئنّ القُلوب) (۶)
(... آگاه باشید؛ به ذکر خدا قلب‍ها آرام گیرد.)

● (قُل ارایتُم ان اصبَحَ ماوُکم غَوراً فَمن یاتیکُم بماءٍ مَعین)(۷)
((ای رسول ما) بگو: چه می‍بینید اگر آب شما در زمین فرو رود، پس کیست آن‍که برای شما آب ظاهر و جاری و گوارا بیاورد؟)

● رسول خدا صلَّی الله علیه و آله و سلّم فرمودند:

«... الا انَّ خاتَم الائمَّه منّا القائمِ المَهدی... الا انّه الباقی و لا حُجَّهَ بعدَه و لا حقٌّ الاّ معَه و لا نورٌ الاّ عِندَه...»(۸)
«... بدانید؛ به درستی‍که خاتم امامان از ما قائم مهدی است... بدانید؛ همانا او حجّت باقی است و حجّتی پس از او نیست و حقّی نیست مگر با او و نوری نیست مگر نزد او...»

● در حدیث شریفی که امیرالمومنین علیه السّلام، چهارصد باب دانش برای اصلاح امر دنیا و آخرت تعلیم نمودند، فرمودند:

«انا مَعَ رسول الله صلَّی الله علیه و آله و سلّم و معی عِترَتی و [سبطی] علی الحوض، فَمَن ارادَنا فَلیاخُذ بقَولنا و لیَعمَل بِعَملِنا، فانَّ لکلِّ اهلٍ نجیباً و [لنا نجیب] و لنا شفاعه و لاهل مودَّتنا شفاعه، فتنافَسوا فی لقائِنا علی الحوض، فانّا نذود عنه اعداءَنا و نسقی منه احبّاءَنا و اولیائنا، من شَرِبَ مِنه شربَهً لم یَظما بعدها ابداً... و هو الکَوثر.» (۹)
«من با رسول خدا صلَّی الله علیه و آله و سلّم هستم و خاندان و دو فرزندم با من بر(در) حوض (کوثر) می‍باشند. پس هر که ما را می‍خواهد گفتار ما را اخذ کند و در عمل، از کردار ما پیروی کند، پس همانا هر خاندانی افراد با شرافت دارد و شرافتمندان ازآن ما هستند و ما صاحب شفاعت‍ایم و اهل مودّت و دوستی ما شفاعت می‍کنند. پس برای دیدار ما بر (در) حوض (کوثر) سبقت ‍جویید. ما دشمنانمان را از آن حوض دور می‍کنیم و دوستان و موالیانمان را از آن حوض می‍نوشانیم. هر کس جرعه‍ای از آن بنوشد هرگز تشنه نخواهد شد... و آن کوثر است.»

● حضرت امام رضا علیه السّلام فرمودند:

«... الامام؛ الماءُ العَذبِ عَلَی الظَّماء...»(۱۰)
«... امام، آب گوارا است برای تشنگی (هنگام تشنگی)...»

● امام صادق علیه السّلام فرمودند:

«لَو یَعلمُ النّاس ما فی فَضلِ مَعرفَه الله عزَّوجلَّ ما مدُّوا اعیُنهم الی ما مَتَّع اللهُ بهِ الاعداء من زَهره الحیاهِ الدّنیا و نعیمها و کانت دنیاهُم اقلُّ عندَهم ممّا یَطَوونه بارجُلِهم و لنَعموا بمَعرفهِ الله جلَّ‍وعزَّ و تَلذَّذو بها تَلذُّذ من لم‍یَزل فی رَوضات الجِنان معَ اولیاء الله.
انَّ مَعرفَه اللهِ عزَّوجلَّ اُنسٌ مِن کلِّ وَحشَهٍ و صاحبٌ مِن کلِّ وَحدَهٍ و نورٌ مِن کُلِّ ظلمَهٍ و قُوَّهٍ مِن کُلِّ ضَعفٍ و شِفاءٍ مِن کُلِّ سُقمٍ.»(۱۱)
«اگر مردم می‍دانستند چه فضیلتی در معرفت خداست، (هیچ‍گاه) به آن‍چه خداوند از شکوفایی زندگانی‍دنیا و نعمت‍های آن به دشمنان خود داده است، چشم­نمی‍دوختند و دنیای­آن‍ها (= دشمنان­خدا) در نظرشان، از آن‍چه که‍روی‍آن پا می‍گذارند، پست‍تر بود، و باید که‍ از معرفت خدای جلیل و عزیز بهره‍مند گردند و به آن شادکام باشند؛ شادکامی و لذّت بردن کسانی که پیوسته در باغ‍های بهشت با اولیای خدا به‍سر می‍برند.
به درستی‍که معرفت خدای عزّوجلّ انس از هر وحشت و مصاحب در هر تنهایی و نور در هر ظلمت و تاریکی و قوّت از هر ضعف و شفا از هر مریضی است.»

● در زیارت مولایمان حضرت صاحب‍الزّمان علیه السّلام در روز جمعه چنین می‍خوانیم:

«... السّلامُ عَلیک یا عَینَ الحیاه...»(۱۲)
«.. سلام بر تو ای سرچشمه‍ی حیات...»

● حضرت امام موسی‍بن‍جعفرعلیهما السّلام در مورد قول خدای عزّوجلّ: (بگو:چه ­می‍بینید که اگر صبح­کنید درحالی­که آب ­شما در زمین فرورود، پس کیست آن‍که برای شما آب ظاهر و جاری و گوارا بیاورد؟) فرمودند:

«اذا غابَ عَنکُم امامُکُم فَمَن یَاتیکُم بِامامٍ جَدیدٍ؟»(۱۳)
«هنگامی‍که امام شما از شما غایب شود پس چه کسی امام جدید برای شما می‍آورد؟»

● امام باقرعلیه السّلام فرمودند:

«... نَحنُ ذِکرُ اللهِ و نَحنُ اکبَر.»(۱۴)
«ما ذکر خدا هستیم و ما بزرگ‍تریم.»

● امام هادی علیه السّلام در زیارت جامعه‍ کبیره فرمودند:

«السّلام عَلَیکُم یا اهلَ بَیتِ النُّبوَّه... و مَاوَی السَّکینَه...»(۱۵)
«سلام بر شما ای اهل بیت نبوّت... و پناهگاه سکون و آرامش...»

● امام عصر علیه السّلام، این دعای شریف را تعلیم فرمودند تا شیعیان در عصر غیبت بخوانند:

«اللّهمَّ عَرِّفنی نَفسَک فَانّک ان لَم تُعَرِّفنی نَفسَک لَم اعرِف رَسولَک، اللّهمَّ عرِّفنی رَسولَک فانّک ان لم تعرّفنی رَسولَک لم اعرف حُجَّتَک، اللّهمَّ عَرِّفنی حُجَّتَک فَانّک ان لَم تُعَرِّفنی حُجَّتَک ظَلَلتُ عَن دینی...»(۱۶)
«خدایا! خودت را به من بشناسان که اگر تو خودت را به من نشناسانی، پیامبرت را نخواهم شناخت. خدایا! پیامبرت را به من بشناسان که اگر پیامبرت را به من نشناسانی، حجّتت را نخواهم شناخت. خدایا! حجّتت را به من بشناسان که اگر حجّتت را به من نشناسانی، از دینم گمراه می‍شوم...»

۲

عزیزانم؛

عقلاً «هَلَک مَن لَیسَ له حکیمٌ یُرشِدُه»(۱۷). چگونه می شود برای یادگرفتن هر مقوله ای از مقولات دنیوی و نیز برطرف کردن عیبی از عیوب جسمانی نیازمند معلّم و مربّی بود؛ امّا برای تربیت نفْس و تعالی باطن، بی نیاز از مربّی و معلّم بود؟! این معلّم و مربّی که الاّ و لابد باید الاهی بوده باشد، شکی نیست اوّلاً انبیا و ائمّه علیهم السّلام هستند؛ لذا برای جبران این نقیصه و دسترسی به عالِم ربّانی باید به (مَن عنده علم‍الکتاب)(۱۸) که وجود مبارک ولی الله از اهل بیت علیهم السّلام است مراجعه کرد و در محضر ایشان تذلّل و تضرّع کرد تا انسان را دست گیرند و یا کسی را بر سر راه انسان قرار دهند که او این مهم را بر وفق رضا و دلخواه آنان انجام دهد. بزرگانی که راه به جایی برده اند و مربّی ذی صلاحی برای تربیت یافتند این گونه عمل کرده اند، وگرنه معرفت عالی برای دانی مقدور نیست مگر به تعریف خود او.

● (فَاسالوا اهلَ الذِّکر انْ کنتُم لا تَعلَمُون.) (۱۹)
(پس از اهل ذکر بپرسید، اگر (حال آن که) نمی دانید.)

● امام باقر علیه السّلام در مورد سخن خدای متعال: (به درستی­که تو انذاردهنده‍ای و برای هر قومی­هدایتگری ­می‍باشد) فرمودند:

«قال رسول الله صلَّی الله علیه و آله و سلّم: انا المُنذِرُ و عَلیٌّ الهادی و کلُّ امامٍ هادٍ للقرنِ الَّذی هُوَ فیه.»(۲۰)
«رسول‍خداصلَّی الله علیه و آله ­وسلّم فرمودند: من انذار دهنده‍ام و علی هدایتگر است و هر امامی هدایتگر زمانه‍ای است که در آن می‍باشد.»

● امیرالمومنین علی علیه السّلام در مورد سخن خدای عزّوجلّ: (از اهل ذکر بپرسید، حال آن‍که نمی دانید.) چنین بیان فرمودند:

«نحنُ اهلُ الذِّکر.»(۲۱)
«ما اهل ذکر هستیم.»

● مولای ما امیرالمومنین علیه السّلام به کمیل فرمودند:

«یا کمیل! ما مِن عِلمٍ الاّ و انا افتحه و ما مِن سرٍّ الاّ والقائِم علیه السّلام یَختمه.»(۲۲)
«ای کمیل! هیچ علمی نیست مگر آن‍که من آن را می‍گشایم و هیچ رازی نیست مگر این‍که قائم علیه السّلام آن را ختم می‍کند.»

● امام باقر علیه السّلام به سلمه بن‍ کهیل و حکم ‍بن‍عتیبه فرمودند:

«شَرِّقا و غَرِّبا فَلا تَجِدانِ عِلماً صَحیحاً الاّ شَیئاً خَرَجَ من عندِنا اهل البیت.»(۲۳)
«به شرق و غرب عالم (هم که) بروید علم صحیح و درست نخواهید یافت مگر آن‍چه از نزد ما اهل بیت صادر شده باشد.»

۳

عزیزانم؛

مراقب و مواظب باشید که مبادا از درِ خانه ی اهل بیت علیهم السّلام به جای دیگری بروید «که من پیمودم این صحرا، نه بهرام است و نه گورش»! هرجای دیگر را به جز آن محضر مقدّس، احمق احمق پرور یافتم. مواظب و مراقب باشید فریب طرّاران دین و ایمان را نخورید و به شنیدن مثلاً مغیبات خود و دیدن خرق عادت از کسی، فریفته ی او نشوید؛ که این قبیل امور معمولاً صناعی بوده و ربطی به کفر و ایمان ندارد.

● (... و الْزَمهُم کلِمَهَ التَّقوی...)(۲۴)
(... و (خدای متعال) آنان را با حقیقت و معنا ی تقوا ملازم کرد...)

● پیامبر اکرم صلَّی الله علیه و آله و سلّم فرمودند:

«انَّ الله عهَدَ الی فی علی‍بن‍ابی‍طالب علیه السّلام عَهداً. قلت: یا ربِّ، بَیِّنهُ لی. قال: اسمَع. قلتُ: قد سَمِعتُ. قال: انَّ علیّاً رایَه الهُدی و امامُ اولیائی و نورُ مَن اطاعَنی و هُوَ الکلِمَهُ الَّتی الزَمتُها المتَّقین، مَن احَبَّهُ احَبَّنی و مَن اطاعَهُ اطاعَنی.»(۲۵)
«به درستی‍که خدا عهد کرد با من در مورد علیّ‍بن‍ابی‍طالب علیه السّلام عهدی را. گفتم: خدایا، برای من آشکارش فرما. فرمود: بشنو. گفتم: شنیدم. فرمود: به درستی‍که علی پرچم هدایت و امام اولیای من و نور کسانی است که مرا اطاعت می‍کنند و اوست کلمه‍ای که ملزم کرده‍ام باتقوایان را که با او باشند، هر که او را دوست بدارد مرا دوست می‍دارد و هر که او را اطاعت کند مرا اطاعت کرده است.»

● امیرالمومنین علیه السّلام فرمودند:

«یا کمیل! لا تَاخُذ الاّ عَنّا تَکن مِنّا.»(۲۶)
«ای کمیل! ‍جز از ما مگیر تا از ما باشی.»

● امیرالمومنین علیه السّلام فرمودند:

«ایُّها النّاس عَلَیکُم بِالطّاعَه و المَعرِفَه بِمَن لاتعذِرون بِجهالَته، فَانَّ العلم الَّذی هَبَط به آدم علیه السّلام و جمیع ما فُضِّلَت به النَّبیّون الی نَبیّکُم خاتَم النّبیّین فی عِترَهِ نَبیِّکم محمّد صلَّی الله علیه و آله وسلّم، فَاینَ یُتاهُ بکُم؟ بل این تَذهبون؟ یا مَن نسخ مِن اصلابِ اصحابِ السَّفینه، هذه مثلها فیکم فَارکبوها، فَکما نَجی فی هاتیک مَن نَجی؛ فکذلک یَنجو فی هذه مَن دَخَلها، انا رَهین بذلک قَسَماً حقّاً و ما انا من المتکلّفین، و الویل لِمَن تَخَلَّفَ ثمّ الویل لِمَن تَخَلَّفَ، اما بلغکم ما قال فیهم نَبیُّکم صلَّی الله علیه و آله و سلّم حیثُ یَقول فی حجّهالوداع: انّی تارِک فیکم الثّقلین، ما ان تَمَسَّکتم بهما لَن تَضِلّوا بعدی: کتابَ اللهِ و عِترتی اهل بَیتی. و انّهما لن یَفتَرِقا حتّی یَرِدا عَلَیَّ الحوض، فَانظُروا کیف تخلِّفونی فیهما. الا هذا عَذبٌ فراتٌ فَاشربوا و هذا ملحٌ اجاجٌ فاجتَنِبوا.»(۲۷)
«ای مردم! بر شما باد به اطاعت و معرفت کسی که اگر او را نشناسید عذری نخواهید داشت. به تحقیق، علمی که به حضرت آدم علیه السّلام افاضه شد و جمیع آن‍چه که پیامبران بدان برتری یافتند و همه‍ی آن‍ها به پیامبر شما خاتم النّبیین رسیده در عترت پیامبرتان محمّد صلَّی الله علیه و آله و سلّم می‍باشد، پس شما را به کجا سرگردان و متحیّر می‍کنند و به کجا می‍روید؟ ای فرزندان کسانی که با کشتی نوح نجات یافتند، این (خاندان پیامبر) مانند همان (کشتی نوح) است که در میان شماست (می‍توانید از آن بهره‍مند گردید) پس همان‍گونه که آنان نجات یافتند، کسانی که در این (کشتی نجات اهل بیت علیهم السّلام) داخل گردند نجات می‍یابند. من در گرو این مطلب هستم به سوگند حق و من از تکلّف‍کنندگان (اجبارکنندگان) نیستم. بدا به حال کسی که سرپیچی کند، پس وای بر کسی‍که مخالفت کند! آیا به شما نرسیده که پیامبرتان صلَّی الله علیه و آله و سلّم در مورد خاندانش چه فرمود؟! آن‍گاه که در آخرین حج فرمود: به درستی‍که میان شما دو یادگار گران‍بها و ارزشمند باقی می‍گذارم که اگر به آن دو تمسّک نمایید هرگز گمراه نمی‍شوید؛ آن دو: کتاب خدا و خاندان من یعنی اهل بیت من‍اند، و به درستی که آن دو هرگز از هم جدا نمی‍شوند تا زمانی که در حوض (کوثر) بر من وارد شوند، پس متوجّه باشید چگونه با این دو یادگار من رفتار می‍کنید. بدانید این آب گواراست پس بنوشید و آن‍سو (مخالفت با آنان) آب تلخ و شور است پس اجتناب کنید از آن.»

● امام رضا علیه السّلام در مورد سخن خدای متعال: (... و الْزَمهُم کلمَهَ التَّقوی...) فرمودند:

«هی ولایه امیرالمومنین علیه السّلام.» (۲۸)
«آن، ولایت امیرالمومنین علیه السّلام است.»