کتاب زبان ها و گویش‌های خراسان

این کتاب شامل پنج بخش است. بخش نخست نگاهی اجمالی به ریشه‌شناسی نام‌واژه خراسان دارد. در بخش دوم تحولات زبانی ـ گویشی این منطقه در ادوار مختلف تاریخی (باستان، میانه و نو) بررسی می‌شود. بخش سوم کتاب به ویژگی‌های زبانشناختی زبان‌های رایج در خراسان کنونی می‌پردازد؛ این زبان‌ها شامل عربی، ترکی و کردی است که بواسطه پیشینه تاریخی ـ فرهنگی هر یک از آنها و به‌ویژه تأثری که گویش‌های خراسانی از آنها پذیرفته‌اند از اهمیت بسیاری برخوردارند. بخش چهارم کتاب به توصیف اجمالی گویش‌های متنوعی نظیر تاتی، هزارگی، بلوچی و گویش کولیان خراسان پرداخته است که علاوه بر گویش‌های خراسانی فوق‌الذکر، در نواحی مختلف خراسان رواج دارند. قابل ذکر است که به دلیل اختلاف نظر زبانشناسان درباره منشاء و ریشه گویش‌های تاتی و هزارگی، در این کتاب این دو گویش در زمره گویش‌های خراسانی؛ یعنی گویش‌هایی که بازمانده از فارسی دری هستد، قرار نگرفته است. در بخش پایانی، توصیف زبانشناختی نسبتاً جامعی از وجوه اشتراک و افتراق گویش‌های خراسانی ارائه می‌شود. در این بخش، نخست به شباهت‌ها و تفاوت‌های نظام آوایی و سپس نظام ساختواژی این گویش‌ها پرداخته می‌شود.