کتاب چرا کودکان گریه می کنند؟ وقتی كودكتان گريه می كند، چه بايد كرد؟

فصل اول : تعریف

وقتی نوزاد از رحم مادر متولد می شود چند صباحی نیاز دارد که دنیای خارج را به عنوان یک فضای جدید، شناسایی کند. بنابراین درچند ماه اول، تغییرات زیادی در کودک و همچنین مادر بوجود می آید. طبق مطالعات انجام شده، نوزادان قبل از اینکه کلماتی مانند مامان و بابا را تکلم کنند، سعی می کنند صدای والدین خود را تقلید کنند که به صورت گریه کردن جلوه می کند. 

طبق تحقیقات به عمل آمده در دانشگاه ییل بر روی ۱۲ نفر،امروزه به دلیل گرایش بیشتر مادران به عمل سزارین، میزان گریه نوزادان در دروه شیرخوارگی افزایش یافته است. در عمل زایمان طبیعی مادر بلافاصله بعداز به دنیا آمدن، کودک او را در آغوش می گیرد و این رفتار، سبب انتقال گرمای بدن مادر به کودک شده و حس آرامش و امنیت را در او تقویت می کند و همچنین سبب ارتباط عاطفی بیشتر بین مادر و نوزاد می گردد. در نتیجه، نوزاد، کمتر گریه می کند و در صورت بروز گریه، زودتر آرام می شود. کودک متوجه می شود که برای زیستن در این دنیا باید از زبان ارتباطی جهت برطرف کردن نیازهای زیستی بهره بگیرد. بنابراین به دلیل عدم توانایی در قدرت کلامی از زبان گریه استفاده می کند. از دیدگاه والن که یک نظریه پرداز تحولی است؛ رشد و تحول کودک دارای چند مرحله می باشد. او معتقد است یک مرحله جدید تحولی، با پایان یافتن یک مرحله قبلی آغاز نمی شود، بلکه ریشه مرحله قبلی در مرحله بعدی وجود دارد. در مرحله دوم تحولی درنظر والن، که مرحله برانگیختگی حرکتی نام دارد، با تولد نوزاد، وابستگی کامل زیستی کودک به مادر از بین می رود و جای خود را به برانگیختگی یا جابجایی حرکتی می دهد. علت وقوع این برانگیختگی، قرار گرفتن کودک در محیط بیرون رحم و ایجاد یکسری محرومیتها می باشد. به طور مثال، زمانی که کودک نیاز به شیر دارد، چنانچه مادر نتواند نیاز او را ارضاء کند، اولین محرومیت در کودک ایجاد می شود. در حالی که در دوره جنینی (اولین دوره تحولی از دیدگاه والن)، نیازهای وی بلافاصله و به طور طبیعی ارضاء می شد. در این مرحله، به دلیل محرومیتها، کودک به طور ناهشیارانه گریه می کند و علاوه بر آن، دچار یکسری برانگیختگی های حرکتی از قبیل دست و پا زدن و فریاد کشیدن می شود.چنانچه مادر در این مرحله بتواند نیازهای کودک را ارضاء کند، او با سلامتی، وارد مرحله بعدی می شود، در غیر این صورت، در اثر محرومیت، برانگیختگی های حرکتی شدت بیشتری پیدا می کنند. یادآوری این نکته ضروری است که جابجایی حرکتی در این مرحله، جابجایی از یک نقطه به نقطه دیگر نمی باشد، بلکه وضعی و تنودی است، یعنی اندام، خود جابجا می شوند؛ منتها این جابجایی در دنیای کودک، یکنوع جابجایی در فضا و جستجوگری است که برای رسیدن به تعادل صورت می گیرد. کودک به منظور کسب تعادل در وضعیت بی تعادلی، جابجایی حرکتی دارد و از خود، واکنشهای وضعی و حرکتی نشان می دهد. واکنشهای کودک به تدریج، از سطح زیستی و جسمی به سطح روانی گام برمی دارند. در این مرحله، محرومیت لزوماً نابهنجار نبوده و لازمه تعادل است، اما چنانچه شدت و دوام یابد، نابهنجار می شود و سبب عدم تعادل کودک می گردد. می توان گفت که در این مرحله، حد خاصی از محرومیت، سبب تحول یافتگی کودک می شود. چنانچه برانگیختگی حرکتی و حرکت تنودی در فضا وجود نداشته باشد، تحول صورت نمی گیرد و جابجایی در تحول، بسیار ضروری است. برای مثال، هنگامی که شما با شنیدن صدا سر خود را به سمت آن برمی گردانید، این کار، جابجایی سر بر روی بدن بوده و برای رسیدن به تعادل مورد نیاز است.بنابراین، می توان گفت که تعادل جویی، تحول روانشناختی است(منصور، محمود، ۱۳۸۷)
در سال اول، کودک قصد آزار دادن و یا برانگیختن احساسات والدین خود را ندارد؛ زیرا وی نسبت به نیازهای خود ودیگران هشیارنیست و نمی داند گریه او چه احساسی در شما بوجود می آورد، بلکه با گریستن، تقاضای ارضای نیازهای زیستی خود را دارد. مدتی طول می شکد تا مادر با توجه به صدا و نوع گریه ی فرزند خود، علت و پیام آن را شناسایی کند. معمولاً در نوزادی، علل و انواع گریه کودکان درسراسر دنیا، همسان و مشابه است؛ زیرا همان طور که بیان گردید علل آنها برطرف شدن نیازهای زیستی می باشد. اما با بزرگ شدن کودک و تاثیر بیشتر محیط، فرهنگ خانواده و جامعه بر وی، انواع و علل گریه در او تنوع پیدا می کند. بنابراین شناخت علت و یا طبقه بندی انواع آن در سنین بالاتر دشوار می گردد. 

به طور مثال، ممکن است کودک در مهد کودک گریه کند و این گریه، علت های مختلفی داشته باشد. شاید او از رفتار مربی خود ناراضی است؛ با دوست خود دعوا کرده است؛ گرسنه است؛ بی خواب است؛ از جدایی مادر خویش اضطراب دارد و ده ها دلیل دیگر.
آمار گرفته شده برمبنای تحقیقات بر روی نوزادان نشان می دهد که یک نوزاد طبیعی بین ۱تا۳ساعت در روز گریه می کند. مادر احتمالاً بعد از گذشت ۱۵ روز علل آنرا شناسایی می کند. بنابراین به محض گریه ی کودک خود، به سمت او رفته و علت گریه را در او بیابید. در سنین زیر یکسال، بر اثر توجه بیش از حد به کودک، او لوس نمی شود بلکه هرچه به کودک محبت شود او احساس امنیت بیشتری خواهد کرد. تحقیقات نشان می دهد، کودکانی که در سنین شیرخوارگی با عدم توجه کافی والدین خود روبه رو هستند در سنین بالاتر نیز کودکانی مضطرب، همیشه گریان، ناآرام و پرخاشگرند. بهتراست تا سنین یک سالگی به خواسته های کودک خود که اکثراً با زبان گریه عنوان می شود، سریعتر پاسخ دهید و نگران مسایل تربیتی او نباشید؛ اما بعد از یک سالگی، بتدریج به او بیاموزید که برای دریافت هر خواسته ای نیاز به انتظار و صبر وجود دارد. زیرا از این سن به بعد ممکن است کودک برای جلب توجه والدین گریه کند. او دوست دارد که با پدر و مادر ارتباط عاطفی برقرار کند. بین خواسته کودک و زمان پاسخ گویی به آن، کمی فاصله بیاندازید تا بدین گونه مفهوم صبر را فرابگیرد.
افرادی که کودکان زیر ۲ سال دارند معمولاً برای فهم کلمات کودکان و گریه ی آنها با مشکل مواجه می شوند. خصوصاً کودکانی که دیرتر زبان باز می کنند. در صورتی که والدین آنها متوجه منظور کلمات کودکان نشوند، عصبی شده و ابراز پرخاشگری می کنند. به همین دلیل توجه به علت گریه کودک می تواند ازبروز عصبانیت والدین جلوگیری نماید و به طورواقعی به نیاز کودک پاسخ داده شود.
همان طور که بیان شد، محققان معتقد هستند که اکثراً کودکان در سنین پایین، برای ارضای نیازهای زیستی خود گریه می کند؛ اما هر نیازی از قبیل: گرسنگی، دل درد، بی خوابی و غیره، نوعی خاص از گریه را در آنها ایجاد می کند. آنها معتقدند با انجام آزمایش های متعدد می توان دستگاهی ساخت که نوع و علت گریه ی کودک را به مادر نشان دهد.
در حال حاضر دانشمندان در حال استفاده از کامپیوترهایی قدرتمند هستند تا معنای گریه ی کودک را تحلیل کنند. البته این موضوع در حد پژوهشی است ونیاز به مطالعات بیشتری دراین زمینه وجود دارد. ولی ساخته شدن چنین ابزاری که بتواند نوع گریه کودک را باتفکیک گریه ها ازیکدیگر، بازشناسی کند؛ دور از انتظارنیست وامری ممکن بنظر می آید. امروزه دستگاهی عرضه شده است که هنوز در مرحله ی آزمون و خطا می باشد. بهره برداری ازآن نیاز به تامل است و به تحقیقات بیشتری نیاز دارد تا صحت کاری آن مشخص گردد. این دستگاه دارای یک صفحه نمایش کوچک است که ظرف کمتر از ۲۰ ثانیه علت گریه ی کودک را براساس صدای آن تشخیص می دهد. اما به نظرما هیچ دستگاهی مثل دستگاه شناختی وعاطفی مادر نمی تواند گریه هارا ازیکدیگر بازشناسی وتفکیک کند. کافی است درپاسخ دادن به نیاز کودکان خود، قبل ازهرچیز آنهارا بپذیرند وخودرا ملزم به دادن آرامش وامنیت روانی ازطریق پاسخ به گریه او باشند. مادران با کمی دقت به نوع گریه کودک خویش و زمان گریه کردن می توانند آنهارا دسته بندی کنند. وقتی مادربتواند گریه کودک خودرا دسته بندی کند، درحقیقت توانسته است نوع آن را تشخیص دهد وبهترین پاسخ را به گریه کودک خود بدهد. ما معتقدیم لذت مادر و پدر شدن در کندوکاو و آزمون و خطایی است که به وسیله ی آن می توان علت گریه ی کودک را فهمید و با آرام شدن او احساس رضایت نمود. کودکان ما حرف می زنند و کافی است که ما با زبان آنها آشنا شویم و از رشد و شکوفایی آنان لذت ببریم.
آیا شما نیز از آن دسته از والدینی هستید که از آرام نمودن گریه های کودک خود خسته شده اید؟ آیا به دنبال راه حل هایی جهت آرام نمودن او هستید؟

اگرپاسخ شما مثبت است، کافی است دقت بیشتری به نوع گریه وزمان گریه کردن او داشته باشید. 

مثلا گریه های ممتد و باشدت بالا، با مسایل فیزیولوژیک او مثل دل درد وگرسنگی، ارتباط بیشتری دارد وگریه های منقطع، مثل نق نق کردن می تواند نیاز دیگری مثل بغل کردن را مطرح نماید.
به طور کلی کودک در سنین اولیه تولد، به شکل غریزی و برای کسب نیازهای اولیه خود گریه می کند، اما در حدود ۳ ماهگی دوم زندگی، گریه های او کمتر شده و وقت بیشتری را برای کندوکاو در محیط اطراف سپری می کند. گریه های او ازنیازهای اولیه وغریزی، به سمت گریه برای جلب توجه والدین گسترش می یابد.