کتاب تاریخ جدید ژاپن اثر محمد سرخی نشر موسسه فرهنگی آرمان رشد

در سال 1905 روسیه در زمین و دریا از یک کشور آسیایی گمنام شکست خورد. برای دستیابی به علل این پیروزی باید نگاهی نقادانه به تاریخ 50 سال گذشتۀ ژاپن بیندازیم. در این بازۀ زمانی تغییر و تحولات زیادی در کشور ایجاد شد، ازجمله نابودی نظام فئودالی، تأسیس مدارس جدید، ایجاد کارخانجات زیاد و از همه مهم‌تر به وجود آوردن قوانینی که از این تغییرات به‌خوبی حمایت می‌کرد. دولتمردان ژاپن با اعمال سیاست‌های درست و اصولی از مخالفت عمومی با این پیشرفت جلوگیری کردند، درحالی‌که در اغلب کشورها چنین تغییراتی به اعتراض و درگیری‌های شدید می‌انجامید.

پیروزی ژاپن بر روسیه سه ثمرۀ مهم داشت که عبارت بود از ورود ژاپن به جمع دولت‌های بزرگ، زمینه‌سازی انقلاب 1917 روسیه و درنهایت بیداری کشورهای استعمارزده که خواستار تحولات در کشور خود بودند.

در قرن نوزدهم ژاپن، تنها کشور آسیایی بود که موفق شد با برنامه‌ریزی درست و هدفمند در مدت ۴۰ سال (1853 تا 1893) خود را از یک کشور معمولی و سنتی به کشوری صنعتی و مدرن تبدیل کند.