کتاب علم کلام جلد 1 اثر علی الله بداشتی نشر انتشارات سمت

کتاب علم کلام جلد ۱ نوشته علی الله بداشتی، استاد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم، اثری آموزشی و پژوهشی در حوزه مبانی کلام اسلامی است. این کتاب به بررسی اساسی‌ترین مسئله تفکر بشری یعنی شناخت خدا و صفات او می‌پردازد. ناشر این اثر، انتشارات سمت است؛ سازمانی وابسته به وزارت علوم که از سال ۱۳۶۳ با هدف تدوین و انتشار کتاب‌های درسی دانشگاهی در حوزه علوم انسانی فعالیت می‌کند و تاکنون بیش از دو هزار عنوان کتاب منتشر کرده است.

خلاصه کتاب علم کلام اثر علی الله بداشتی

علی الله بداشتی در کتاب علم کلام جلد 1، که درباره توحید و صفات الهی است، با رویکردی تحلیلی و نقادانه، دیدگاه‌های متکلمان گذشته و الهی‌دانان معاصر را در کنار منابع اصلی کلام اسلامی یعنی قرآن و سنت مطرح می‌کند.

این کتاب مجموعه‌ای منسجم از مباحث بنیادین کلام اسلامی است که به موضوع توحید و صفات الهی اختصاص دارد. نویسنده در آغاز، مفهوم خدا و ضرورت شناخت او را از منظر الهی‌دانان توضیح می‌دهد و سپس به مهم‌ترین برهان‌های اثبات وجود خدا می‌پردازد و اعتبار هر یک را مورد سنجش قرار می‌دهد. در این کتاب از معناشناسی و جایگاه توحید گرفته تا ابعاد علمی و عملی آن، همراه با آسیب‌شناسی تفکر توحیدی بررسی می‌شود.

نویسنده در بخشی از کتاب به کلیات اسما و صفات الهی پرداخته و در آن مباحث معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی و تقسیم‌بندی صفات الهی را شرح می‌دهد.

ویژگی برجسته کتاب، ساختار آموزشی آن است؛ در پایان هر فصل خلاصه‌ای از مباحث ارائه شده تا دانشجویان بتوانند نکات اصلی را مرور کنند. سبک نگارش دکتر بداشتی ترکیبی از وضوح آموزشی و عمق فلسفی است. هدف اصلی کتاب، فراهم آوردن منبعی معتبر و منسجم برای تدریس در دانشگاه‌ها و در عین حال هدایت دانش‌پژوهان به سوی فهم دقیق‌تر و نقادانه‌تر از مبانی توحید و صفات الهی است.

معرفی نویسنده کتاب علم کلام علی الله بداشتی

دکتر علی الله بداشتی، متولد ۱۳۳۸، از استادان برجسته فلسفه و کلام اسلامی در ایران است. او عضو هیات علمی دانشگاه قم و استاد تمام گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الهیات و معارف اسلامی این دانشگاه به شمار می‌رود. علاقه‌مندی اصلی او به حکمت صدرایی و مباحث کلامی است و آثار و پژوهش‌هایش در همین حوزه‌ها جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند.

او دارای مدرک کارشناسی دبیری الهیات از دانشگاه تهران ، کارشناسی ارشد فلسفه و حکمت اسلامی از دانشگاه تربیت مدرس تهران و دکتری تخصصی فلسفه و کلام اسلامی از دانشگاه تهران است.

علی الله بداشتی سوابق علمی و اجرایی، مانند مدیریت گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه قم از سال 1381 تا 1389 و استاد تمام فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم را در کارنامه کاری خود ثبت کرده است.

کتاب مبانی فلسفی علم کلام اسلامی، کتاب خدای سلفیه و کتاب توحید و صفات الهی از دیگر آثار این نویسنده است. دکتر بداشتی در طول فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی خود، همواره بر پیوند میان فلسفه اسلامی، حکمت متعالیه و مباحث کلامی تاکید داشته است و در همین حوزه‌ها مقالات متعددی نیز نگاشته است. او با رویکردی تحلیلی و نقادانه، تلاش کرده تا سنت‌های فلسفی و کلامی را با نیازهای امروزی دانشجویان و پژوهشگران پیوند دهد.

چرا باید کتاب علم کلام را بخوانیم؟

خواندن کتاب علم کلام ۱، مخاطب را با بنیادی‌ترین مسئله تاریخ تفکر بشر، یعنی شناخت خدا و صفات او، آشنا می‌کند. این اثر با گردآوری و نقد دیدگاه‌های متکلمان گذشته و الهی‌دانان معاصر، فرصتی فراهم می‌آورد تا خواننده به درکی عمیق‌تر و نقادانه‌تر از سنت کلام اسلامی برسد. علاوه بر این، کتاب به‌عنوان منبع اصلی درسی در دانشگاه‌ها، دانشجویان را برای تسلط بر مفاهیم کلیدی رشته الهیات و فلسفه اسلامی آماده می‌سازد.

کتاب علم کلام به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟

این کتاب بیش از هر چیز برای دانشجویان رشته‌های الهیات، فلسفه و کلام اسلامی تدوین شده است و به‌عنوان منبع اصلی درسی در دانشگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اما دامنه مخاطبان آن محدود به محیط‌های آموزشی نیست. به دلیل سبک نگارش روشن، انسجام علمی و پرداختن به مسائل پایه‌ای خداشناسی، این اثر برای پژوهشگران، استادان و علاقه‌مندان عمومی به مباحث فلسفی و الهیاتی نیز سودمند است. خوانندگان خارج از فضای دانشگاهی که به دنبال درکی عمیق‌تر از مفهوم خدا، توحید و صفات الهی هستند، می‌توانند از مباحث کتاب بهره‌مند شوند و آن را راهنمایی برای فهم نقادانه و تحلیلی سنت کلام اسلامی بدانند.

بخشی از کتاب علم کلام

در این قسمت گزیده‌ای از کتاب علم کلام جلد 1، آورده شده است تا مخاطب با قلم و ساختار نوشتاری نویسنده آشنا شود.

قبل از پرداختن به مسائل اختصاصی بحث این نوشتار لازم است از مبادی علم کلام یعنی چیستی، موضوع و مسائل، هدف و فایده، ضرورت منابع، روش‌های شناخت و بحث، رابطه علم کلام با سایر شاخه‌های معرفت، تاریخچه و گروه‌های کلامی شناخت اجمالی به دست آوریم.

۱. چیستی علم کلام 

متکلمان برای علم کلام تعریف‌های گوناگونی بر حسب موضوع، روش و غایت ذکر کرده‌اند؛ اما کامل‌ترین تعریف آن است که به هر سه جهت در آن توجه شده باشد. از این‌رو می‌گوییم:

 علم کلام علمی است که عقاید یک دین یا مذهب را تنظیم و تبیین می‌کند و با استفاده از روش‌های مختلف استدلال (عقلی و نقلی) به اثبات آن‌ها می‌پردازد و به سوالات و شبهات وارد شده پاسخ می‌گوید، تا از دین یا مذهب پاسداری کند و موجب هدایت حقیقت‌جویان باشد.

پیشنهاداتی برای دوستداران کتاب

در ادامه کتاب‌هایی مشابه با کتاب علم کلام، معرفی شده‌اند تا علاقه‌مندان منابعی برای مطالعه بیشتر پیدا کنند.

·       کتاب کلام اسلامی انتشارات سمت

·       کتاب آموزش کلام اسلامی جلد 2 نشر کتاب طه

·       کتاب کلام و عقاید انتشارات سمت