کتاب چند مبحث اساسی در برنامه‌ریزی درسی اثر علی شریعتمداری نشر انتشارات سمت

کتاب چند مبحث اساسی در برنامه‌ریزی درسی نوشته علی شریعتمداری توسط انتشارات سمت، منتشر شده است. این کتاب اثری آموزشی و دانشگاهی است که برای دانشجویان رشته علوم تربیتی در مقطع کارشناسی ارشد تدوین شده است. هدف اصلی کتاب چند مبحث اساسی در برنامه‌ریزی درسی، فراهم‌کردن چارچوبی روشن برای طراحی و ارزیابی برنامه‌های آموزشی است تا دانشجویان و دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت، بتوانند با بهره‌گیری از نظریه‌ها و مدل‌های معتبر، برنامه‌های درسی کارآمد و متناسب با نیازهای فرهنگی و اجتماعی طراحی کنند.

خلاصه کتاب چند مبحث اساسی در برنامه‌ریزی درسی اثر علی شریعتمداری

کتاب چند مبحث اساسی در برنامه‌ریزی درسی، به بررسی اصول بنیادین و نظریه‌های کلیدی در حوزه برنامه‌ریزی آموزشی می‌پردازد. نویسنده در این کتاب ابتدا مفهوم برنامه و تعاریف گوناگون آن را از دیدگاه استادان تعلیم و تربیت مطرح می‌کند و سپس مشکلات اساسی در طراحی برنامه و عناصر یک طرح آموزشی را توضیح می‌دهد. بخش مهمی از کتاب به هدف‌های تربیتی اختصاص دارد. همچنین، هدف‌های عمومی و هدف‌های دوره‌های تحصیلی و مواد آموزشی نیز به‌عنوان شالوده هر برنامه درسی مورد بحث قرار می‌گیرند.

علی شریعتمداری علاوه‌بر بیان اصول انتخاب محتوا و سازماندهی مواد درسی، مدل‌های مختلف تغییر برنامه را معرفی می‌کند و نشان می‌دهد چگونه این الگوها می‌توانند در اصلاح و بهبود برنامه‌های آموزشی نقش داشته باشند. بخش دیگری از کتاب به ارزیابی اختصاص دارد و ضمن توضیح ارزیابی تکوینی و نهایی، مدل‌های معتبر ارزیابی و نکات اساسی در بهبود آن را بررسی می‌کند. در پایان نیز آموزش حرفه‌ای و رسالت مدرسه متوسطه در تلفیق آموزش علمی و حرفه‌ای مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است. این کتاب با رویکردی جامع، چارچوبی نظری و عملی برای طراحی، تغییر و ارزیابی برنامه‌های درسی فراهم می‌آورد و منبعی ارزشمند برای دانشجویان و علاقه‌مندان تعلیم و تربیت محسوب می‌شود.

معرفی نویسنده کتاب چند مبحث اساسی در برنامه‌ریزی درسی علی شریعتمداری

علی شریعتمداری (۱۳۰۲–۱۳۹۶)، استاد برجسته فلسفه تعلیم و تربیت و از چهره‌های شاخص علوم تربیتی ایران بود. او تحصیلات عالی خود را در رشته فلسفه و تعلیم و تربیت در دانشگاه‌های ایران و خارج از کشور گذراند و سال‌ها در دانشگاه تهران و دیگر مراکز علمی به تدریس و پژوهش پرداخت. شریعتمداری علاوه‌بر فعالیت‌های دانشگاهی، در عرصه اجرایی نیز نقش مهمی داشت و نخستین وزیر فرهنگ و آموزش عالی پس از انقلاب اسلامی بود.

حوزه تخصصی او فلسفه تعلیم و تربیت، برنامه‌ریزی درسی و مبانی آموزش اسلامی بود. آثار متعددی از او منتشر شده که از جمله می‌توان به اصول و فلسفه تعلیم و تربیت، تعلیم و تربیت اسلامی و چند مبحث اساسی در برنامه‌ریزی درسی اشاره کرد. نوشته‌های او همواره بر پیوند میان ارزش‌های فرهنگی و دینی با نظام آموزشی تاکید داشت و تلاش می‌کرد چارچوبی علمی و بومی برای آموزش و پرورش در ایران ارائه دهد.

شریعتمداری با بیش از نیم‌قرن فعالیت علمی و اجرایی، نقشی ماندگار در شکل‌گیری و توسعه علوم تربیتی در ایران ایفا کرد و آثارش هنوز در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود.

چرا باید کتاب چند مبحث اساسی در برنامه‌ریزی درسی را بخوانیم؟

کتاب چند مبحث اساسی در برنامه‌ریزی درسی نوشته علی شریعتمداری، تنها به بیان اصول و مبانی برنامه‌ریزی بسنده نمی‌کند، بلکه به سراغ شکاف‌ها، فضای خالی و ناتمامی‌های این حوزه نیز می‌رود. نویسنده با نگاهی انتقادی و تحلیلی، جنبه‌هایی را که در طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند برجسته می‌سازد و از زاویه‌ای تازه به موضوع می‌نگرد و مطالبی را بیان می‌کند که کامل‌کننده بقیه مطالب از دیگر صاحب‌نظران است. او علاوه‌بر طرح مفاهیم اصلی و مدل‌های شناخته‌شده، به مشکلات اساسی، محدودیت‌ها و ضرورت‌های تغییر و ارزیابی برنامه‌ها اشاره می‌کند تا نشان دهد برنامه‌ریزی درسی یک فرایند ایستا نیست، بلکه نیازمند بازنگری و تکمیل مداوم است. همین رویکرد باعث می‌شود کتاب برای همه دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت فرصتی فراهم کند تا با دیدی نقادانه و جامع به برنامه‌ریزی آموزشی بنگرند.

کتاب چند مبحث اساسی در برنامه‌ریزی درسی به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟

دانشجویان و پژوهشگران علوم تربیتی با خواندن این کتاب می‌توانند مبانی نظری و مدل‌های عملی برنامه‌ریزی آموزشی را به‌طور جامع بشناسند. مدرسان و معلمان نیز از محتوای آن برای طراحی و ارزیابی برنامه‌های درسی کارآمد بهره می‌برند. کارشناسان و مدیران آموزشی که مسئول تدوین یا تغییر برنامه‌های درسی هستند، با مطالعه این اثر دیدی روشن‌تر نسبت به اصول انتخاب محتوا، سازماندهی مواد درسی و مدل‌های ارزیابی پیدا می‌کنند. همچنین علاقه‌مندان به فلسفه تعلیم و تربیت و تاریخ آموزش، با نگاه انتقادی و تحلیلی نویسنده به نقاط قوت و ضعف برنامه‌ریزی آموزشی آگاه می‌شوند. در نهایت، این کتاب برای همه کسانی که دغدغه بهبود کیفیت آموزش و تلفیق آموزش علمی و حرفه‌ای دارند، منبعی ارزشمند محسوب می‌شود.

بخشی از کتاب چند مبحث اساسی در برنامه‌ریزی درسی

در این قسمت بخشی از کتاب چند مبحث اساسی در برنامه‌ریزی درسی آورده شده است.

سیلور مشکلات اساسی در تهیه طرح برنامه را از نظر متخصصان برنامه‌ریزی نقل می‌کند. در اینجا به بیان نظریات نقل‌شده می‌پردازیم.

تیلور چهار مسئله را در ارزیابی برنامه مطرح می‌سازد:

1.     مدرسه چه هدف‌های تربیتی را باید پیگیری کند؟

2.     کدام تجربیات تربیتی، ما را در رسیدن به هدف‌ها یاری می‌کنند؟

3.     چگونه می‌توان تجربیات تربیتی را به‌نحو موثر سازمان داد؟

4.     چگونه می‌توان از نیل به هدف‌ها مطمئن شد؟

پیشنهاداتی به دوستداران کتاب

در ادامه چند کتاب در حوزه تعلیم و تربیت معرفی می‌شود تا علاقه‌مندان حوزه آموزش بتوانند از آن‌ها استفاده کنند.

·       کتاب آموزش و پرورش فنلاند نشر آرسس

·       کتاب نظریه‌های یادگیری و الگوهای تدریس انتشارات سنجش و دانش

·       کتاب مدل‌های برنامه ریزی درسی در قرن 21 انتشارات دانشگاه تهران