کتاب صوتی پنجمین رستخیز ناگهان محمد مجتهدشبستری موسسه سروش مولانا

پنجمین نشست، از سلسله‌نشست‌های "رستخیز ناگهان" عصر روز دوشنبه 26 اردیبهشت ماه 1390 با سخنرانی استاد محمد مجتهد شبستری با موضوع «معنای جان در مثنوی معنوی»، به کوشش موسسه سروش مولانا برگزار شد.

استاد مجتهد شبستری سخنرانی خود را اینگونه شروع کرد: "من مولوی‌شناس نیستم اما گاهی که این کتاب شریف مثنوی معنوی را مطالعه کرده‌ام و می‌کنم به نکاتی برمی خورم که به نظرم جالب می‌آید و علاقه‌مندم آن‌ها را با کسانی در میان بگذارم."

این پِژوهشگر در تبیین مفهوم جان در مثنوی گفت: "جان انسانی در مثنوی معنوی، چیزی جز خبر نیست. حقیقت جان عبارت است از خبر. خبر هویت زمان‌مند و نوشونده دارد. از طرفی، جان در مثنوی معنوی حقیقتی زمان‌مند و نوشونده است. و چون حقیقت جان در مثنوی معنوی خبر است، حال می‌توان پرسید که این خبر، خبر از چیست؟ و خبردار شدن از کجاست؟ و خبردار شدن از کیست؟ این خبردار شدن، خبردار شدن از عدم است و نه خبردار شدن از وجود. پس مولانا که یک روایت گر بزرگ بشر است، راوی عدم است نه راوی وجود. او از عدم روایت می کند نه از وجود. فنا فی الله مولانا که دیگران هم از آن سخن گفته اند همان خبر یافتن از عدم است. فنا در خدا یعنی با خبرشدن ازعدم ."

سپس ضمن تاکید بر معنای جان در اصطلاح عرفا، اشاره کرد: "جان در اصطلاح عرفا و به خصوص در اصطلاح مولانا زیر واژه نفس نمی‌گنجد. چیز دیگری است. واژه جان یکی از واژه‌هایی است که اگر نگوییم در ردیف اول بیشترین واژه¬هایی است که در مثنوی معنوی به کار برده شده، از بیشترین واژه¬هاست."

یکی از مهم‌ترین سوالاتی که در این درس‌گفتار به آن پاسخ داده شده، این است: چرا مولانا این قدر شیفته جان است و از جان چه می‌فهمد؟

خبری که مولانا از آن حرف می‌زند خبری بیرونی نیست. این خبری است که از درون می‌جوشد.