کتاب سلطه بی‌عدالتی نشر دانشگاه سمنان

امروزه مالیات را می‌توان اصلی ترین منبع تأمین مالی هزینه‌های دولت ها در نظر گرفت. کشورهای مختلف اعم با هر ساختار حكومتی و با هر سطح از دارایی منابع زیرزمینی، به این نتیجه رسیده‌اند که بایستی توجهی ویژه به مالیات به عنوان یک منبع پایدار تأمین مالی داشته باشند. با گسترش مالیات و توجه به ابعاد مختلف آن، امروزه این موضوع مشخص شده است که مالیات می‌تواند علاوه بر تأمین مالی کارکردهای دیگری نیز در جامعه داشته باشد که شاید مهم‌ترین آن‌ها کمک به توسعه عدالت اجتماعی است. این موضوع با تبعیض مالیاتی و گرفتن مالیات بیشتر از ثروتمندان و در مقابل مالیات کمتر یا مالیات منفی (یارانه) به گروه های با درآمد پایین محقق می‌شود. از سوی دیگر، ماهیت مالیات به عنوان یک هزینه برای افراد و گروه های مختلف موجب شده است تا تلاش بسیاری برای عدم پرداخت مالیات انجام گیرد. این تلاش ها در صورتی که در چارچوب قانون و با استفاده از راهكارهای قانونی انجام شود تحت عنوان اجتناب مالیات 1 و در صورتی که با زیر پا گذاشتن قانون محقق شود با عنوان فرار مالیاتی 2 شناخته می‌شوند. این موضوع سبب می شود که اولاً درآمد دولت ها از محل مالیات کاهش یابد که پیامدهایی همچون کسری بودجه به همراه دارد ثانیاً هدف دوم مالیات یعنی عدالت اجتماعی نیز محقق نشود. چرا که عمدتاً این افراد و گروه‌های ثروتمند هستند که به شیوه‌های مختلف در جهت نپرداختن یا کاهش مالیات خود تلاش می‌کنند.