کتاب درآمدی بر جامعه‌شناسی فرهنگی نشر نور علم

به‌طور کلی، جامعه‌شناسی فرهنگی علمی است که پدیده‌های فرهنگی را تحلیل و مورد بررسی قرار می‌دهد و پیامدها و علل پیدایش آنها را بررسی می‌کند. جامعه‌شناسی فرهنگی به فرهنگ به‌عنوان متغیر وابسته که تحت تأثیر متغیر مستقل جامعه است نگاه می‌کند. در واقع، موضوع اصلی جامعه‌شناسی فرهنگی رابطه فرهنگ و جامعه و شناخت دقیق آنها و ارتباط آنها با یکدیگر است.

در عصر حاضر، با توجه به تغییر و تحولات و پیشرفت‌های تکنولوژیکی، دگرگونی سریع و خارج از کنترل، ارزش‌ها و هنجارهای جوامع را در معرض تهدید و خطر قرار داده است. از یک‌سو، جوامع پیشرفته، برای تسلط بر منابع جوامع در حال توسعه، با شناخت و بررسی فرهنگ و ویژگی‌های این جوامع، فرهنگ آنها را متناسب با منافع خود، دچار تحول وتغییر می‌سازند و از سوی دیگر، جوامع در حال توسعه یا کمتر توسعه‌یافته، نیازمند آن هستند تا نقاط قوت و محل‌های آسیب فرهنگ خود را بشناسند تا هم بتوانند با جوامع دیگر به گونه‌ای تعامل برقرار کنند که تغییر و تحولات فرهنگی، هویت فرهنگی جامعه‌شان را به خطر نیندازند و نیز این جوامع باید برای برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت و دراز مدت خود، عناصر فرهنگی جامعه خود را با نگاهی جامعه‌شناسانه و غیر جانبدارانه مورد بررسی قرار دهند.

جامعه‌شناسی فرهنگی در صدد است تا با مطالعه علمی جامعه و فرهنگ و نگاه جامعه‌شناسانه به پدیده‌های اجتماعی و فرهنگی به شناخت دقیقی از فرهنگ و عناصر جامعه، ارتباط عناصر و پدیده‌ها با یکدگیر، ساخت کلی فرهنگ، چگونگی تغییر و تحول و یا مقاومت در برابر عناصر و پدیده‌ها با یکدیگر، ساخت کلی فرهنگ، چگونگی تغییر و تحول و یا مقاومت در برابر تغییرهای سریع، کارکرد عناصر فرهنگی، علل پیامدها و نتایج تغییر و تحول فرهنگی نائل شود. بنابراین، با توجه به گونه گونی پدیده‌های فرهنگی جامعه، جامعه‌شناسی فرهنگی نیز به زیرشاخه‌های متعددی تقسیم می‌گردد.

این کتاب که درآمدی بر جامعه‌شناسی فرهنگی است، سعی دارد، تا حد ممکن به‌طور فشرده به جامعه‌شناسی فرهنگی بپردازد.

فصل اول کتاب، پیرامون شکل‌گیری و تکامل علم جامعه‌شناسی است. در فصل دوم تحت عنوان تاریخ جامعه‌شناسی به‌طور فشرده به تفکرات و اندیشه‌های اجتماعی زمینه‌ساز جامعه‌شناسی اشاره و سپس با معرفی علم جامعه‌شناسی و بررسی تغییرات و دگرگونی‌های آن به مکاتب کلی پیرامون این علم پرداخته است.

در فصل سوم، ضمن تعریف فرهنگ، آن را از نظر مفاهیم و عناصر تشکیل‌دهنده آن معرفی می‌کند. در فصل چهارم؛ ویژگی‌ها، ماهیت و کارکردهای فرهنگ را مورد بررسی قرار می‌دهد. در فصل پنجم به ارتباط فرهنگ و قوم‌مداری- با عنایت به وجود ارزش‌ها و خرده فرهنگ- پرداخته و در فصل ششم، منشأ و پیدایش فرهنگ و سیر تحول فرهنگی و دوران تکامل فرهنگ بشر را به‌صورت مختصر معرفی می‌کند. در فصل هفتم و به‌منظور تکمیل فصل ششم، پیامدهای تکامل فرهنگ بشر بر جامعه را مورد بررسی قرار می دهد و در نهایت در فصل هشتم و آخر به دیدگاه‌ها و مکاتب در حوزه فرهگ پرداخته و به‌صور ت بسیار فشرده- با توجه به تفصیل موضوع در اثری دیگر- بخشی نیز به روش در انسان‌شناسی اشاره کرده است.