کتاب توسل با استناد به شماره 5 - 35 نشر مانیان

در نظام آفرینش، تمام موجودات جهان اعم از جماد، نبات، حیوان و انسان از اعماق زمین تا اوج آسمان باید دست به کار باشند تا آدمی بتواند در پرتو هستی این کائنات و آثار و خواص وجود آنها، قسمتی از نقایص و کمبودهای خود را برطرف سازد و پاره ای از کمالات مادی و معنویش را به دست آورد.

چنان که انسان در مسائل مادی برای رسیدن به هر خواسته ای و تأمین هر نیازی از وسیله های گوناگون استفاده می کند، در جنبه های معنوی نیز باید از وسیله مناسب آن بهره مند شود. انسان در مادیات، گاهی وسیله رسیدن به خواسته خود را انسان دیگری قرار می دهد، مانند بیمار که طبیب را وسیله درمان بیماری خود قرار می دهد و مانند دانش پژوه که معلم و استاد را وسیله تحصیل و بالابردن سطح دانش خود قرار می دهد و گاهی اوقات هم وسیله را غیر انسان در نظر می گیرد؛ مانند اتومبیل، قطار، هواپیما، دارو، تلفن و... که وسیله نقل و انتقال و درمان و ارتباط می باشند.

در جذبه های معنوی نیز ممکن است واسطه آمرزش گناه و یا رسیدن به بهشت، انسانی باشد که نزد خداوند ارزش دارد و پیوند با او، یکی از وظایف مؤمنان می باشد و یا عملی باشد که در دین، انجام آن، واجب یا مستحب است. تردیدی نیست در اینکه انسان برای تحصیل کمالات مقصوده خویش، از هر قبیل که هست از مادیات و معنویات، به غیر خود، - یعنی خارج از محدوده وجود خود - نیازمند است.

درباره سایر موجودات نیز جریان به همین منوال است. یعنی هر یک از آنها در رسیدن به کمالات نوعی خود، دست نیاز به سوی موجودات خارج از وجود خویش دراز کرده، از فعل و انفعال و تأثیر اصناف گوناگون عالم خلقت استمداد می کنند و این، همان توسل است که یک واقعیت تکوینی و یک اصل مسلم طبیعی است که در نظام خلقت عالم برقرار بوده و در همه جا مشهود و عیان است. توسل به معنای اتخاذ وسیله برای رسیدن به اهداف و مقاصد انسانی است و هر انسانی در گرو باورها و بینش و ایدئولوژی خود دست به انتخاب وسیله می زند و اهداف خود را مشخص می کند.