کتاب خویشتنی نباشد، مشکلی هم نیست نشر انتشارات کتاب‌سرای نیک

با نگاهی به مغز، نیمکرۀ چپ و راست آن و آثارش روی ادراک و رفتار انسان شروع می‌کنیم. قطعاً روش‌های دیگری برای سازماندهی تقسیم‌بندی مغز و بخش‌های ضروری‌اش در فرآیند ادراک، مثل هیپوکامپ و قشر پیش‌پیشانی که در پیش‌گفتار بهش اشاره شد، وجود دارد. اما هدف من این است که این موضوع را برای همه قابل‌فهم و لذت‌بخش کنم. برای سادگی، بیشتر در مورد سمت چپ و راست مغز و نحوۀ اثرگذاری‌شان روی اعمال و افکارمان صحبت خواهیم کرد.

ابتدا این دیدگاه را توضیح خواهم داد که نیمکرۀ چپ مغز مفسر یا قصه‌پرداز است. تشخیص الگو، زبان، نقشه‌سازی و طبقه‌بندی همگی در نیمکرۀ چپ مغز قرار دارند. شواهد نشان می‌دهند دقیقاً همین نوع عملکردها در مجموع حس خود و باور قوی به حقیقت مطلق آن را می‌سازند. در ادامه بررسی خواهیم کرد که عملکردهای منحصربه‌فرد نیمکرۀ چپ مغز چطور حس خود را ایجاد و دیدن ورای این توهم را سخت می‌کنند. همچنین می‌فهمیم چرا این حس باعث رنج زیادی در انسان می‌شود.

وقتی فهمیدیم نیمکرۀ چپ مغز چطور کار می‌کند، نیمکرۀ راست مغز و طرز کارکرد آن را به‌صورت دقیق‌تری مورد بررسی قرار می‌دهیم؛ که شامل این موارد است: یافتن معنا، توانایی ما در دیدن و درک ایده‌های کلی، نشان‌دادن خلاقیت، تجربۀ احساسات و پردازش فضایی. تمام این‌ها عملکردهایی هستند که به نیمکرۀ راست مغز وابسته‌اند. بعد از این‌که هر دو طرف مغز و فرآیندهای مختص هر یک را بررسی کردیم، می‌گویم به نظر خودم این اطلاعات چه کاربردی در آگاهی دارند و چطور می‌توانند به ورای توهم خود و معمای این‌که ما واقعاً که هستیم، اشاره کنند. در انتهای هر فصل، قسمتی به اسم اکتشافات را می‌بینید. این‌ها تمرین و آزمایش‌های سادۀ فکری‌ای هستند که درک عملیِ عمیق‌تر و بیشتری از مفهوم مورد بحثمان می‌دهند. امیدوارم از طریق این اکتشافات، بتوانید با روش‌هایی بدیع و هیجان‌انگیز به ایده‌های اصلی این کتاب دسترسی پیدا کنید و پا را از تفکر صرف درباره‌شان فراتر بگذارید.

آن‌چه در این کتاب می‌گوییم، نشان می‌دهد مطالعات عصب‌شناسی و روانشناسی دقیقاً همان حرف‌هایی را می‌زنند که فلسفه‌های شرقی از هزاران سال پیش گفته بودند: تصویر «من» یا «خود» که بیشتر ما آن را بدیهی می‌دانیم، به آن شکلی که فکر می‌کنیم، وجود ندارد. ممکن است این دیدگاه برای شما جدید باشد، از این رو قبل از این‌که شروع کنیم، می‌خواهم این مطلب را روشن کنم که قصد ندارم تنها با ریختن کوهی از تحقیقات علمی بر سرتان، شما را متقاعد کنم که خود توهم است. برعکس، می‌خواهم شما را به تجربه‌هایی جدید راهنمایی کنم و راه‌هایی را بگشایم که از قسمت‌های مختلف مغزتان استفاده کنید تا خودتان تصمیم بگیرید که این مسائل واقعیت دارد یا نه. به‌گفتۀ اینشتین، نمی‌شود مسئله را با همان سطح فکری حل کرد که آن را مطرح کرده. به این ترتیب نمی‌توان حس خودی را که نیمکرۀ چپ مغز ساخته، با تلاش برای تجزیه‌وتحلیل بیشتر به کمک همان نیمکرۀ چپ شناخت. امید من این است که به ذهن خودآگاهتان جهت بدهم تا تجربه‌هایتان را از دریچه‌ای متفاوت ببینید و با این کار، به ورای افکار نیمکرۀ چپ مغز بروید. باور دارم که این کار می‌تواند به‌شدت رنج روانی‌تان را کاهش دهد، همین‌طور که از رنج روانی من کاست.

-متن از مقدمه کتاب-