کتاب حمایت از بزه‌ دیدگی زنان در جرایم سایبری سینا کیا نشر هورین

از آغاز سال‌های ۱۹۷۰ میلادی جریان‌های عقیدتی - ارزشی با انتقاد به دیدگاه‌های بزه‌دیده‌شناسی علمی، بحث حمایت از بزه‌دیدگان را به میان کشیدند. طرفداران این بزه‌دیده‌شناسی با این استدلال که بزه‌دیده یا افراد تحت تکفل و وابسته به او در هر حال بزه‌دیدگی را تجربه کرده و متحمل مشکلات مادّی، معنوی و روانی و عاطفی شده‌اند؛ بر این باورند که نظام کیفری، باید در سیاست‌گذاری‌های تقنینی - قضائی خود، مصالح و منافع بزه‌دیدگان را بیش از گذشته، مورد توجه قرار داده و به جبران خسارت مادی او و مجازات بزهکار برای تسکین خاطر بزه‌دیدگان بسنده نکنند. بلکه دولت و جامعه مدنی به نوعی در ترمیم مادی، معنوی و روانی زیان دیده از جرم سهیم باشند (Kauzlarich, 2001: 138).

دکتر رایجیان اصلی در بخشی از کتاب بزه‌دیده‌شناسی حمایتی اینگونه می‌نویسد: «بزه‌‌دیده‌‌شناسی حمایتی بر این اندیشه استوار است که جامعه به طور کلی و نظام عدالت جنایی به طور ویژه باید در همه لایه‌های خود (لایه‌های مشارکتی، تقنینی، قضایی و اجرایی) به حقوق شایسته و نیازهای بزه‌دیده توجه کنند و به ترمیم آسیب‌دیدگی‌ها و جبران آثار بزه‌دیدگی آنان جامه‌ عمل بپوشانند. بنابراین، بزه‌دیده‌شناسی حمایتی فراتر از یک جبران مادی با تاکید بر حمایت‌های مالی یا اقتصادی، به ترمیم درد و رنج‌های عاطفی برخاسته از جرم و نیز به رسمیت شناختن حقوق مشخصی برای بزه‌دیدگان با هدف احقاق حقوق و جبران واقعی آثار بزه‌دیدگی آنان در چارچوب یک الگوی چندگانه‌ حمایتی، حمایت مالی، عاطفی و حیثیتی، حقوقی، پزشکی و اجتماعی می‌اندیشد» (رایجیان اصلی، ۱۳۸۴).

برخی از جرم‌شناسان از بزه‌دیده‌شناسی حمایتی با عنوان «بزه‌دیده‌شناسی ثانوی» ‌یاد می‌کنند. در این راستا «والک لیت» و «ماوبای» از جمله نظریه‌پردازانی هستند که در بزه‌دیده‌شناسی خود، حمایت از بزه‌دیده را دارای زیر بنای فلسفی و ایدئولوژیک می‌دانند. بدین ترتیب این جنبش علمی به یک جنبش مبارزاتی تبدیل می‌شود که دفاع از بزه‌دیده و مبارزه برای بهبود سرنوشت او و ارائه کمک و خدمات اجتماعی و حقوقی به بزه‌دیدگان و تلاش در جهت ترمیم آثار سوء ناشی از بزه‌دیدگی را هدف خویش قرار می‌دهد (پورانیان، ۱۳۹۲: ۱۶۱).