معرفی، خرید و دانلود کتاب واکاوی مهمترین مسائل اجتماعی شهر سمنان جلد 13

گفت‌وگو نوعی برهم‌کنش و ارتباطی بداهه بین دو یا چند نفر از مردم در راستای رسیدن به تفاهم بیشتر در مورد مسایل مشترک است.تحلیل گفت‌وگو شاخه‌ای از جامعه‌شناسی است که به مطالعه بافت و ساختار رفتارهای انسانی با نگاهی عمیق‌تر به رفتارهای گفت‌وگو می‌پردازد. مفاهیم خانواده به عنوان نهاد اجتماعی و مشارکت اجتماعی به عنوان مولفه ی اساسی زندگی اجتماعی و جامعه مدنی از موضوعات مهم جامعه شناسی به شمار می روند. گفتگو و تعامل در زندگی خانوادگی نقش بسیار موثری در شناخت استعداد و شکوفایی اعضای آن و حل مشکلات زندگی در کانون خانواده دارد. اگر به هر دلیلی چنین ارتباطی در خانواده شکل نگیرد، قطعا روند طبیعی رسیدن به اهداف متعالی در زندگی دچار اختلال خواهد شد. وقتی فرصت گفتگو در خانواده‌ به شکل چشم‌گیری کاهش ‌یابد، هر روز فاصله بین اعضای خانواده‌ بیشتر خواهد شد و به مرور وضعیتی پیش خواهد آمد که اعضای خانواده احساس می‌کنند حرف یکدیگر را متوجه نمی‌شوند؛ چون تعامل مناسبی بین آن‌ها وجود ندارد. از طرفی دیگر وقتی درصد زیادی از مردم در جامعه گرفتار تامین معیشت خود و مسائل مالی هستند و مدام با نگرانی‌ها و استرس‌های ناشی از آن مجبورند دسته و پنجه نرم کنند، حوصله و فرصت تعامل و گفتگوبین اعضای خانواده به حداقل خواهد رسید و به همان میزان ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی در خانواده و بعد جامعه افزایش خواهد یافت. بنابراین زمان کمی که اعضاء خانواده برای گفتگو در طول روز اختصاص می¬دهند بخشی از این مشکل احتمالا ناشی از نبود تمرین گفتگو است. برای برون رفت از شرایط پیچیده و بالقوه خطرناک فعلی بسترسازی برای گفتگو ضوری است و حال اینکه این که موضوع این گفتگو چه باشد از اهمیت زیادی برخوردار است که در فاز اول اجرایی در سمنان به آن پرداخته شد.

توضیحات اضافه:با توجه به اینکه یافته های حاصل از برگزاری کارگاه عینا و بدون دخل و تصرف تسهیلگر در بخش قبل گزارش شد و البته این از الزامات روش های مشارکتی است و تسهیلگر مجاز نیست در یافته های حاصله که برایند مباحثه ها و گفتگوهای شرکت کنندگان است دخل و تصرف نماید ولی در عین حال تحلیل ها و نقطه نظرات تسهیلگر هم لازم و ضروری است در این بخش به تحلیل کلی روند برگزاری کارگاه پرداخته می شود. حوزه جغرافیایی تحت پوشش استان: کارگاه با توجه به امکانات پیش بینی شده ظرفیت حضور و شرکت ۳۰ نفر را بیشتر نداشت و بدیهی است که این تعداد کم هرچند که از طیف های متنوع هم باشند قادر نبودند مسایل و مکلات کل استان را با توجه به تنوع جغرافیایی، اجتماعی، فرهنگی و... را پوشش دهند. هرچند دائما توجه شرکت کنندگان در طول برگزاری کارگاه به در نظر گرفتن استان سمنان در طرح موضوعات جلب می شد. روش برگزاری کارگاه: روش مشارکتی گفتگو محور متکی بر تکنیک هایی که مشارکت حداکثری شرکت کنندگان را به همراه داشت قطعا یکی از نقاط قوت است و در تحقق اهداف طرح بسیار کارساز و موثر است. البته بکار گیری این روش به وقت بیشتری نیاز دارد تا نتایج بهتری حاصل شود. یک روز هرچند منجر به نتایج قبل توجهی شد ولی اگر امکان بیشتر شدن زمان کارگاه وجود داشت مطمینا نتایج بهتری حاصل می شد. تعداد زیاد اقدامات کارگاه طبق پروتکل هرچند منجر به توجه شرکت کنندگان به ابعتد مختلفی از مسئله شد ولی در عین حال امکان پرداختن عمیق تر به هر فعالیت را محدود کرد. برگزاری کارگاه: علیرغم همکاری خوب دفتر امور زنان استانداری سمنان اما تعیین مکان و زمان برگزاری کارگاه تحت الشعاع فعالیتهای دیگر استانداری قرار گرفت. سالن تعیین شده برای برگزاری کارگاه در کنار امکاناتی همچون صندلی و میزهای راحت، نور مناسب، تهویه مطبوع و تخته وایت برد و دیوار مناسب برای نصب کارهای گروهی اما امکان مشارکت مستقل و بدون مزاحم گروهها فراهم نشد. ضمن اینکه برخی فعالیتها که کمک به نشاط بیشتر شرکت کنندگان (بازی- سرگرمی) می¬شد عملا امکان اجرا نداشت. مدت یکروزه(هشت ساعت)نیز برای انجام کامل و مطلوب همه اقدامات پروتکل مناسب نبود. شرکت کنندگان: تنوع شرکت کنندگان ضمن اینکه منجر به تضارب بیشتر آرا شد که در کارهای مشارکتی نکته بسار مهمی است، اما در بعضی موارد که فعالیتهای کارگاه اندکی تخصصی تر می¬شد مثل کارتهای سوخت جامعه¬شناسی و مقاله¬ها و گزارشهای علمی شرکت¬کنندگانی که رشته تحصیلی آنها جامعه¬شناسی نبود با مشکل روبرو شدند. سوالات مطرح شده: با توجه به اینکه شرکت¬کنندگان در ابتدای حضور در کارگاه اطلاع چندانی نسبت به کلیات طرح و همچنین کارگاه نداشتند قادر به طرح سوالاتی که تسهیل¬گر را نسبت به دغدغه¬های آنها آگاه نماید نبودند. به همین دلیل میانگین سوالات کم بود(سه سوال)ضمن اینکه تعدادی از سوالات کاملا نسبت به طرح و کارگاه بی¬ربط بود. اما طرح سوالاتی همچون هدف کارگاه و ارتباط کارگاه با طرح ملی گفتگوی خانواده نشان از جلب توجه مشارکت¬کنندگان نسبت به موضوع دارد همچنین مشارکت¬کنندگان در قالب سوالات دیگری به دنبال چگونگی مراحل بعدی طرح و کیفیت و کمیت حضورشان بودند که بیانگر تمایل و علاقه آنها به ادامه این فعالیت است. ارزیابی مشارکتی مسائل و مشکلات استان: توزیع تعداد نستا زیادی کارت سفید بین شرکت¬کنندگان ضمن اینکه فضای بحث و تبادل نظر را باز کرد و به آنها کمک کرد که قرار است پیرامون چه موضوعاتی گفتگو کنند اما در عین حال حداقل تعدادی از شرکت¬کنندگان را به همان کارتهای در اختیار محدود کرد. البته توزیع کارتهای صورتی تا حدودی این محدودیت را برطرف کرد ولی باز هم شرکت¬کنندگان در بعضی گروهها بحث خود را به کارتهای سفید در اختیار محدود کردند ضمن اینکه موضوعات درج شده روی کارتهای صورتی گروهها بعضا با موضوعات کارتهای سفید و صورتی گروههای دیگر مشابه بود. چون اعضاء گروه از موضوعات کارتهای گروههای دیگر اطلاعی نداشتند. اما مجموع کارتهای سفید شرکت کنندگان را به مسائلی آگاه کرد که تاکنون به آن توجهی نکرده¬ بودند. مسائل محوری گروهها: مسائل انتخاب شده توسط گروهها بعنوان مسئله محوری در واقع از جمله مسائل و مشکلاتی هستند که مطالعات و پژوهشهای علمی نیز آنها را بعنوان مسائل مهم مبتلابه امروز جامعه ایران تائید می¬کنند. تحلیل مسائل انتخاب شده توسط گروهها حکایت از اهمیت خیلی زیاد خانواده دارد به¬گونه¬ای که "خانواده متزلزل"، "طلاق"، "طلاق عاطفی" و" کودکان تحت آزار" مسائلی هستند که مستقیما به نهاد خانواده مربوط می¬شود علاوه بر این دو گروه دیگر که فقر و بیکاری را بعنوان مساله محوری برگزیدند هم در عوامل موجده و پیامدها به خانواده اشاره کردند.البته در تحلیل درخت مشکلات ترسیم شده توسط گروهها و جایگزینی موضوعات درج شده روی کارتها در ریشه¬ها و شاخه¬ها، در بعضی موارد به نظر کی¬رسد که ارتباط منطقی بین بعضی از موضوعات مشخص شده بعنوان عواممل یا پیامدها با مساله اصلی نیست و یا شاید نتوان آن رابط را تحلیل نظری کرد.در رابطه با این موضوع باید به این نکته توجه کرد در بعضی موارد شرکت¬کنندگان تعدادی کارت سفید در اختیار داشتند که ناچارا باید در ریشه¬ها یا شاخه¬ها جا میگرفتند. اما نکته مهمتر اینکه شرکت¬کنندگان حتما برای جاگزینی کارتها استدلالهای برخواسته از بحث و تبادل¬نظر و گفتگوی گروهی دارند اما متاسفانه به دلیل کمبود زمان کارگاه وقت برای تنیین آن فراهم نشد. ابعاد مساله: با توضیح مفصل تسهیلگر پیرامون مفاهیم ذهنی و عینی، سوالات و توضیحات شرکت¬کنندگان نشان داد که این مفاهیم برای آنها روشن شد. جداول تنظیم شده توسط گروهها بیانگر این است در همه گروهها مسائل محوری در دسته هم ذهنی و هم عینی قرار دارند هر چند بعضی از مسائل که در ارزیابی گروهی جزء مسائل کم اهمیت قرار دارند در جدول ذهنی و عینی در دسته عینی قرار گرفتند که بنظر می¬رسد نوعی تعارض و تضاد در دیدگاه اعضای گروهها وجود دارد. اعضای گروهها برای امکان جابجا شدن مساله از یک وضعی به وضعیت دیگر بحث و تبادل نظر زیادی داشتند که حاکی از توجه به این مساله است. ولی تحلیل جداول نشان از این دارد که گروهها در جابجایی مسائل توفیق چندانی ندارند. از مساله اجتماعی تا پویش اجتماعی: شرکت¬کنندگان در قالب جدولی که سیاستهای اتخاذ شده را برای مدیریت مساله ارزیابی کردند عملکرد بخش دولتی و غیر دولتی را نسبتا موفق می¬دانند. بنظر می¬رسد این ارزیابی تحت تاثییر کارشناسان دولتی حاضر در هر یک از گروهها قرار گرفته باشد. هرچند در کذاکرات عمومی رویکر شرکت¬کنندگان به بخش غیر دولتی مطلوبتر از بخش دولتی بنظر می¬رسد. پیشنهاد دادن تعداد نسبتا زیادی سیاست برای مدیریت بهتر مساله توسط شرکت¬کنندگان حائز اهمیت است. سیاستهای پیشنهادی شرکت¬کنندگان عمدتا معطوف به سیاستهای اجرا¬شده بوده و بیشتر جنبه اجرایی دارد. نتیجه¬گیری: با توجه به دو هدف اساسی طرح یعنی شکل¬گیری و گسترش یک پویش اجتماعی با محوریت خانواده بمنظور تحقق گفتگو در درون خانواده در سطح ملی و همچنین شناسایی و اولویت بندی مسائل و مشکلات استان، نتایج حاصل حکایت از موفقیت کارگاه (با توجه به محدودیتهای مالی) در تحقق اهداف مذکور است. در مورد هدف اول حدود سی نفر از کارشناسانی که هر کدام عضو یک مجموعه دیگری هستند بستری را فراهم کرد تا مسائل خانواده بتدریج از سطح نخبگان در قالب یک پویش اجتماعی به سطح توده¬ها گسترش یابد. مطمئنا اجرای مرحله بعدی طرح این پویش را گسترده تر ککرده و نهاد خانواده و مسائل و مشکلات آن به محور گفتگوها بین اعضای خانواده تبدیل خواهد شد. علاوه بر آن برگزاری کارگاه توجه تعدادی از مدیران دولتی در سطح استان و شهرستانها و همچنین سازمانهای غیر دولتی را جلب کرد که این هم در راستای همان پویش اجتماعی است. اما در راستای تحقق هدف دوم نتایج حاصل از کارگاه که شرح آن در بخش سوم بطور تفصیلی آمده است از دو طریق مهمترین مسائل و مشکلات مبتلابه استان مشخص گردید. ارزیابی های گروهی از مسائل و مشکلات منجر به دسته بندی از مهمترین تا کم اهمیت ترین شد و شناسایی مسائل محوری گروهها نیز منجر به مشخص شدن شش مساله اولویت دار در سطح استان شد. اما بنظر می¬رسد کارگاه یک هدف دیگر را نیز محقق کرد و آن تجربه یک روش کارآمد و موثر بود که کمتر مرد استفاده قرار میگیرد و آن روش مشارکتی گفتگو محور است. جذابیت این روش منجر به حضور مداوم و باانگیزه مشارکت¬کنندگان تا ساعات پایانی کارگاه شد. اتفاقی که معمولا در گردهمایی-های معممول دیگر رخ نمی¬دهد. روش این کارگاه و همچنین محتوای آن شرکت¬کنندگان را آنچنان برانگیخت که در پاایان کارگاه ضمن ابراز خرسندی از روند برگزاری، مداوم از کم و کیف مرحله بعدی طرح سوال می¬کردند