معرفی، خرید و دانلود کتاب جامعه شناسی با رویکردی سه وجهی

براساس نظر فقهای اسلام، پرداختن به اصول دین از لحاظ اسلامی وظیفه‌ای عقلانی است (امام‌خمینی، رسالۀ عملیه، مسئلۀ دوم)؛ بدین معنی که هر فرد مسلمان باید عقلاً اصول دین را برای خویش اثبات و به آن معتقد شود. طی قرون متمادی از ظهور اسلام تا کنون، هر کس به مقتضای رشد فکری خویش به این امر پرداخته و استدلال‌هایی بر اثبات هر یک از اصول دین اقامه نموده است. برخی از این استدلال‌ها در حد عامۀ مردم و با سطح فکری مسلمانان معمولی و برخی دیگر پیچیده‌تر و تکامل‌یافته‌تر بوده‌اند. استدلال‌های دستۀ دوم بدنۀ علمی و یا معرفتی مستقلی را به وجود می‌آورد که از آن به «علم کلام» تعبیر می‌کنند. «علم کلام علمی است که دربارۀ عقاید اسلامی، یعنی آن‌چه از نظر اسلام باید بدان معتقد بود و ایمان داشت، بحث می‌کند. به این نحوه آن‌ها را توضیح می‌دهد و دربارۀ آن‌ها استدلال می‌کند و از آن‌ها دفاع می‌نماید» (مطهری، ۱۳۵۹: ۹).

جامعه‌شناسی نیز یک معرفت مبتنی بر تعقل است که از لحاظ تاریخی، براساس تفکرات اجتماعی مسلمانان، از جمله عبدالرحمن ابن‌خلدون، شکل گرفته و به‌گونه ای که امروزه در غرب مشاهده می‌شود (البته با اهداف و ماهیت دیگری)، از قرن نوزدهم میلادی به بعد رشد یافته است. مدعای این فصل بر این نیست که جامعه‌شناسی معاصر بر معیارها و ضوابط اسلامی مبتنی است؛ نه‌تنها چنین نیست، بلکه به‌طوری که در مقدمۀ کتاب هم آمد، حتی در تفکرات جامعه‌شناسان معاصر، ضوابط و موضع‌گیری‌های مخالف با معیارهای اسلامی به چشم می‌خورد. اما با توجه به این‌که این رشته از معرفت بشری یک فعالیت عقلی است و به مسائل کلی انسان و جوامع انسانی هم می‌پردازد، لذا بر آن شدیم تا ببینیم آیا می‌توان از منطق تعقلی جامعه‌شناسی موجود استفاده کرد و راهی برای اثبات یا لزوم تبعیت از اصول دین پیدا نمود یا خیر. به‌عبارت دیگر، ما بر آن هستیم تا با استفاده از برخی مفاهیم جامعه‌شناسی و با منطق پذیرفته‌شده در این علم، در پرتو علم کلام و با یک رویکرد کلامی، بر لزوم اعتقاد و تبعیت از اصول دین، یعنی توحید، نبوت و معاد، استدلال نماییم.

در طریق وصول بدین هدف، مکتب ساختی ـ کارکردی را از بین نظریات جامعه‌شناختی انتخاب کردیم و ابتدا به مفاهیم پذیرفته‌شده در جامعه‌شناسی مبتنی بر این مکتب مراجعه نمودیم. سپس، با توجه به قواعد به‌کارگرفته‌شده در این علم، آن‌ها را در کنار مفاهیم برگرفته از دین گذارده و در نهایت تلاش نمودیم براساس این مکتب، به استدلال قابل‌قبولی برای لزوم ایمان به اصول دین و پیروی از آن دست یابیم.

مفاهیمی که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته‌اند دو مفهوم اصلی و محوری «ارزش» و «هنجار» در نظریات ساختی ـ کارکردی بوده‌اند. برای به‌کارگیری این مفاهیم، از منابعی که به تبیین این دو مفهوم پرداخته و به بیان رابطۀ بین آن‌ها کوشیده‌اند سود جسته شده است.

-متن از کتاب-