- زنی هندی در آمریکا:
«نیلانجانا سودِشنا جومپا لاهیری» نویسندهی شهیر هندی است که سال ۱۹۶۷ در لندن متولد شده. با آنکه لاهیری در انگلیس چشم به جهان گشود و بعدتر خانوادهاش به ایالات متحده مهاجرت کردند و در ایالت واشینگتن مستقر شدند، اما جومپا را با رسوم هندی بزرگ کردند و میراث بنگالی را از همان کودکی به او آموختند. او نخستین مدرکش را در رشتهی ادبیات انگلیسی دریافت کرد و در مدارج بالاتر، علاوه بر انگلیسی در رشتهی نویسندگی خلاق نیز آموزش دید و در نهایت دکترایش را در رشتهی مطالعات رنسانس دریافت کرد. نوشتههای لاهیری که تا کنون در قالب چهار رمان، سه مجموعهداستان، یک مجموعهشعر ایتالیایی، سه اثر غیرداستانی و چند مقاله منتشر شدهاند، بیشتر حول محور دغدغههای زندگی افراد هندی-آمریکایی میگردند. او همچنین سه اثر از «دومنیک استارتونه» را از ایتالیایی به انگلیسی برگردانده است. رمانهای «همنام»، «گودی»، «همین حوالی» و «پاتوقها»، مجموعههای «مترجم دردها» و «خاک غریب» و کتاب غیرداستانی «به عبارت دیگر» برخی از آثار معروف نویسندهی بزرگ هندی هستند که او را به جوایز بسیاری هم رساندهاند. از این میان، بخش اصلی جوایز به دو کتاب مترجم دردها و خاک غریب اختصاص دارد.
- برندهی مجموعهای از جوایز رنگارنگ:
مترجم دردها نخستین کتاب جومپا لاهیری است که آن را در سال ۱۹۹۹ منتشر کرد و توجه تمام جهان را به یک نویسندهی توانای نوظهور جلب کرد. بیشتر داستانهای این کتاب، پیش از چاپ در مجموعهی مترجم دردها، در نشریات معتبری چون «نیویورکر»، «لوئیزویل ریویو»، «اَگنی ریویو» و «هاروارد ریویو» منتشر شده بودند و نقدهای مثبتی هم دریافت کرده بودند. اما انتشار مترجم دردها جوایز رنگارنگ و متعددی را سوی نویسندهی هندی روانه کرد. از جوایز «اُ هنری»، «پن/همینگوی»، «نیویورکر» و «پولیتزر» گرفته تا چند جایزهی کوچک و بزرگ دیگر که برخی برای یکی از داستانها به لاهیری اهدا شدند و برخی دیگر برای مجموعهی درخشانش. مترجم دردها خیلی زود مرزها را رد کرد و در سطح جهان هم پخش شد. ترجمههای مختلف آن به زبانهای گوناگون و فروش بیش از پانزده میلیون نسخه هم تأیید همین امر است.
- مجموعهی نُه داستان کوتاه و یک یادداشت:
مجموعهداستان مترجم دردها، از نُه داستان کوتاه تشکیل شده که همانند عموم آثار جومپا لاهیری از زندگی مردم هندو یا هندی-آمریکایی میگویند؛ مردمی که میان ریشههای خود و جهان نو در کشمکش هستند. داستان اول «موضوع موقت» به زوجی میپردازد که گویی در خانهی خود هم غریبهاند. اما خاموشیهای مکرر ادارهی برق، جنبههای تازهای از زندگی شوکُمار و شُبا را روشن میکند. دومین داستان «وقتی آقای پیرزاده برای شام میآمد» شرح زندگانی گیاهشناسی پاکستانی است که برای پژوهش به آمریکا آمده و ماههاست از همسر و دخترانش بیخبر است. سومین داستان، همچون عنوان کتاب «مترجم دردها» نام دارد. آقا و خانم داس به هند آمدهاند تا ریشهها و گذشتهی خود را ببینند. در این مسیر آقای کاپاسی راننده و راهنمای سفر آنهاست. داستان چهارم «دربان واقعی» سرگذشت زنی مسن است که به کلکته بازگردانده شده و حالا، از خاطرات گذشتهاش میگوید. «جذاب» نام داستان پنجم مجموعه است و داستان زن جوان سفیدپوستی است که با یک مرد هندی متأهل وارد رابطه میشود.
داستان بعدی «خانهی خانم سن» قصهی دختری یازدهساله است که بعد از مدرسه به خانهی خانم سن میرود. مراقبت خانم سن از الیوت، پای دخترک را به دنیای رنگارنگ زن و البته خاطرات او باز میکند. «این خانهی متبرک» هفتمین داستان است و از زوجی جوان میگوید که در خانهای تازه ساکن میشوند و چیزهایی در آن مییابند که عقاید و رابطهشان را تحتالشعاع قرار میدهد. هشتمین داستان «معالجهی بیبی هالدار» نام دارد و از زنی جوان میگوید که به یک بیماری مرموز مبتلا شده و آزمایشها و درمانها همگی به بنبست خوردهاند. «سومین و آخرین قاره» عنوان نهمین و آخرین داستان مترجم دردها است. راوی این داستان از هند به انگلیس و سپس به آمریکا کوچ میکند و آمریکا را به عنوان مقصد نهایی برمیگزیند. اما زندگی در آخرین قاره برای او چالشهایی همراه دارد. کتاب پس از آخرین داستان تمام نمیشود. یادداشتی از جومپا لاهیری با عنوان «زنده؛ بهسوی بهشت» که پس از دریافت جایزهی پولیتزر آن را نوشته، پایانبخش مترجم دردهاست.
- آثار جومپا لاهیری در آوانامه:
کتاب صوتی «مترجم دردها» اثر «جومپا لاهیری» ماحصل همکاری نشر صوتی آوانامه و «نشر ماهی» است که با ترجمهی «امیرمهدی حقیقت» تولید و منتشر شده است. در اجرای این اثر، چهار گوینده ایفای نقش کردهاند. داستانهای «موضوع موقت»، «مترجم دردها» و «سومین و آخرین قاره» توسط «مهبد قناعتپیشه» روایت شدهاند، «مریم پاکذات» داستانهای «وقتی آقای پیرزاده برای شام میآمد»، «دربان واقعی»، «جذاب»، «خانهی خانم سن» و «معالجهی بیبی هالدار» را اجرا کرده، خوانش داستان «این خانهی متبرک» بر عهدهی «مهدی صفری» بوده و یادداشت نویسنده با عنوان «زنده؛ بهسوی بهشت» را «رفیعه پوستی» اجرا کرده است. علاقهمندان به قلم این نویسندهی بزرگ هندی میتوانند بهزودی شنوندهی آثار دیگری از او نیز در آوانامه باشند. علاوه بر این، داستان کوتاه «جهنم-بهشت» نوشتهی جومپا لاهیری، پیشتر در مجموعهی «خوبی خدا» منتشر شده است.