کتاب انرژی جایگزین در خاورمیانه اثر جودت بهجت نشر انتشارات سروش

از زمان طلوع عصر نفت، قیمتها همواره نوسان داشته و تابع بیثباتی بوده است و شدت و حدت و در واقع عمق تغییر چنین بی‌‌ثباتیای، در سالهای گذشته بی‌‌سابقه بوده است. در آغاز سال ۲۰۲۰، یک بشکه نفت بیشتر از ۶۰ دلار فروخته میشد. چند ماه بعد، قیمت تگزاس اینترمیدیت، شاخص قیمت‌‌گذاری نفت خام سبک ایالات متحده، برای نخستینبار در تاریخ به حد منفی نزول یافت. فروشندگان مجبور شدند برای مشتریان پول نفت ناخواسته را برگردانند. چند ماه بعدتر، قیمتها به دلیل پیشرفت جهانی در مهار کووید ۱۹ و از سرگیری انواع فعالیتهای مختلف، کاهش یافت. جنگ اوکراین و تحریمهای اقتصادی غرب بر نفت و گاز طبیعی روسیه، دغدغههای اتکا بر سوختهای فسیلی و امنیت انرژی را دو چندان کرد. هدف این کتاب، تهیه و تدوین متونی است که موضوعات سیاسی، زیست‌‌محیطی و فنی را در رابطه با سیاست‌‌های پیشنهادی مختلف برای پاسخ به تغییرات آب‌‌و‌هوایی تشریح کند. تمرکز ما عمدتاً بر علم تغییرات آب‌‌و‌هوایی یا بر جزئیات فناوری نیست، هر‌چند گزارش‌‌هایی از آخرین دستاوردها ارائه می‌‌شود تا به ارزیابی کارآمدی گزینه‌‌های مختلف کمک بکند؛ بلکه تمرکز اصلی ما معطوف به سیاست‌‌گذاری در رابطه با کشمکش‌‌ها بر سر اینکه کدام راهبرد تعقیب شود، است. کتاب حاضر، به منطقه‌‌ای در جهان توجه می‌‌کند که در آن منطقه، منازعات مرتبط با انرژی فراگیر و از حیث ژئوپلیتیکی مهم هستند، این منطقۀ خاورمیانه است؛ منطقه‌‌ای که در موارد زیادی، تغییر سریع سیاسی در جریان است. این امر به نوبۀ خود می‌‌تواند به کشف مسیرهای جدید در رابطۀ با انرژی بینجامد. اگر‌چه نفت و گاز به سلطۀ خود ادامه می‌‌دهند، اما این منطقه منابع انرژی تجدیدپذیر بسیار عظیمی دارد که اکنون در حال کشف‌‌شدن قرار دارند و درعین‌‌حال برخی کشورهای منطقه به انرژی هسته‌‌ای به‌‌عنوان گزینۀ جدید انرژی نگاه می‌‌کنند. کتاب حاضر انگیزۀ این تغییرات را بررسی می‌‌کند. این تغییرات شامل آگاهی فزاینده _ از اینکه تقاضا برای انرژی افزایش خواهد یافت _ می‌‌باشد؛ چرا‌ که اقتصادها گسترش می‌‌یابند و تغییرات آب‌‌و‌هوایی بر انرژی لازم برای شرایط هوایی و نمک‌‌زدایی برای هدایت سهم چشمگیری از نفتی که به‌‌طرز دیگری کشف می‌‌شود، تأثیر می‌‌گذارد. افزون بر این، پیامدهای آب‌‌و‌هوایی گستردۀ جهانی در تکیۀ مداوم بر سوخت‌‌های فسیلی نشان می‌‌دهد که باتوجهبه این احتمال که این منطقه به صادرکنندۀ اصلی انرژی مشتق از خورشید تبدیل می‌‌شود (چه در شکل برق یا سوخت ترکیبی که باعث استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر می‌‌شود) تنوع، امری معقول و منطقی خواهد بود.