کتاب غروب آفتاب در کربلا نشر آرشیت

عاشورا یادآور بزرگترین حماسه ایستادگی در برابر ظلم در تاریخ بشری است و کربلا، صحنه نمایش رویارویی حق و باطل و حماسه جاویدی است که وجدان انسان‌های آگاه، در برابر قداست و عظمت آن سر تعظیم فرود می آورد. عظمت این حماسه تاریخی موجب شد تا از همان روزهای نخست، کسانی به روایتگری این رویداد تاریخی پرداخته و ماجرا را با ذکر جزئیات برای دیگران شرح دهند. در یک سوی این گروه، اسرا و بازماندگان حادثه کربلا به منزله روایتگران موثق این حادثه حضور داشتند که مهمترین ایشان می توان به امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) اشاره نمود. در سوی دیگر نیز، برخی از افراد سپاه دشمن بودند. بر این دو، باید احادیث معصومین(ع) را نیز افزود که هرچه از تاریخ حادثه دورتر می‌شدند، برای زنده نگه‌داشتن یاد این رخداد و همچنین جلوگیری از تحریف واقعه عاشورا، به ذکر جزئیات این حماسه بزرگ می‌پرداختند. این روایت‌گری‌ها، با گذشت زمان از شکل شفاهی خارج و صورتی مکتوب پیدا کرد. در ابتدا روایت‌های مربوط به ماجرای کربلا با جستجو بین متون و آثار حدیثی که موضوعات و گرایش‌های گوناگون را در برمی‌گرفت یافت می‌شد. اما رفته رفته، همراه با تمایز موضوعی اخبار و روایت‌ها، آثاری با عنوان «مقتل»، پدید آمد که شامل روایت‌هایی اختصاصی از مقدمات، اصل رویداد و پیامدهای واقعه کربلا بود. اوج مقتل‌نگاری در قرن‌های سوم و چهارم قمری رواج پیدا کرد ولی پس از آن تا روی کار آمدن صفویه این سنت رو به افول رفت و اغلب آثار این دوره با گزارش‌های نامعتبر و بدون سند همراه گردید که نقش مهمی در تحریف وقایع عاشورا داشته‌اند. رسمیت‌یافتن مراسم عاشورا همزمان با دولت صفوی باعث تدوین مقتل‌های جدیدی شد که منابع دقیقی نداشتند و واقعه عاشورا بیشتر با هدف استفاده در مجالس روضه‌خوانی و سوگواری و فراهم‌ساختن زمینه برای گریه نوشته شد. اندیشمندان بزرگی نظیر شهید مطهری و آیت الله قاضی انتقادات سنگینی را به این کتاب‌ها وارد کرده‌اند. از سویی مقاتل بسیار معتبری نیز در این حوزه وجود دارند که منبعی قوی برای واعظان و پژوهشگران تاریخ عاشورا است. از جمله این کتاب‌ها می‌توان به «لهوف» سید بن طاووس و کتاب «الإرشاد» شیخ مفید و ... اشاره نمود. کامل بودن، جامعیت و جزئی نگری این کتاب‌ها را نمی‌توان به عنوان مشکل آنها قلمداد کرد و به آنها خرده گرفت اما می‌توان گفت آن کتب به دلیل جزئی‌نگری بسیار زیاد و جامعیت فوق العاده چندان مناسب مخاطب عام نیست و بیشتر به عنوان منبعی معتبر برای پژوهشگران تاریخ اسلام و تاریخ عاشورا مورد استفاده قرار می‌گیرد. لذا در این حوزه نگارش کتبی که اولاً از منابع دقیق و معتبری استفاده کرده باشند، ثانیاً رویکردی جامع‌نگر داشته و به تمام حوادث این واقعه از ابتدا تا انتها اشاره کنند، ثالثاً اصل اختصار را رعایت کرده و رابعاً نثری روان و ادبیاتی قابل فهم برای عموم مخاطبان داشته باشند احساس می‌شود. از این رو حجت الاسلام سید محمد شاه حسینی که از پژوهشگران تاریخ معصومین(ع) و از شاگردان امام خمینی(ره) هستند نیز پس از سال‌ها تحقیق و بررسی منابع معتبر این حوزه، اقدام به نگارش کتاب دیگری با این خصوصیات کردند تا دست مخاطبین این حوزه در انتخاب کتابی با ویژگی‌های فوق الذکر بازتر باشد.