مایکل کوک در چهار مقالهای که نخستین آنها به عنوان پژوهش تاریخی و منسجم در باب تاریخ بسط قلمرو و اندیشه سعودی ـ وهابی در شبه جزیره عربی، ذیلاً ارائه شده، بر آن بوده تا به ابهامات و نقاط ناپیدای تاریخ این جنبش پرتو آگاهی و دانش بیفکند. او در این مقاله با اتکا به متون اندک و مغشوش تاریخی وهابی و غیروهابی، رسالات و گزارشات تاریخی و کتب دست اول، حضور و قدرتگیری اتحاد سیاسی ـ مذهبی محمدبنعبدالوهاب و محمدبنسعود، حاکم درعیه را در منطقه وشم بهعنوان نزدیکترین همسایه نجد و یکی از فرصتهای مهم بسط قلمرو وهابی ـ سعودی در شبه جزیره عربی بررسی کرده است. او پس از ارائه توضیحات مقدماتی، به جمعآوری و تحلیل اسناد و شواهدی از تاریخ آغاز حرکت وهابی در نجد پرداخته و تلاش کرده نوع مواجهه حقیقی مردم شبهجزیره با این حرکت را شناسایی کند. او در این مقاله پس از ارائه توضیحاتی مفصل بهخوبی نشان میدهد که مردم وشم به دلایلی چون شدت عمل و تندخویی وهابیون که از افراط در عقایدشان ناشی شده بود، و نیز احساس توانایی و اعتماد به خویش برای تشکیل حکومتی رقیب با آل سعود، نه تنها هیچ علاقهای به پیوستن به جنبش وهابی نداشتند، بلکه بر آن بودند که استقلال خود را حفظ کرده و سر در مقابل افکار تندروانه وهابیون خم نکنند. ردیات اهالی وشم نیز در این رساله مورد تحلیل قرار گرفته و بهخوبی عزم جمعی این مردم را برای مقابله با حرکت وهابی به خواننده منتقل میکند. این عدمتمایل برای اهالی سرزمینی که نزدیکترین گرایشها و شرایط جغرافیایی، سیاسی و اقتصادی را به مردم نجد داشتند، نشانگر عدم پذیرش اولیه و اقبال داوطلبانه مردم در قبال افکار ابن عبدالوهاب است. به دیگر سخن و بر مبنای این تحلیل، تنها عامل بسط قلمروی وهابیون، استیلای نظامی مهاجمان و ضعف اتحاد و همبستگی مردم مورد تهاجم بوده است. در این مقاله حقایق و شواهدی در تاریخ وهابیت ارائه شده که تاکنون مغفول واقع شده است.