کتاب نظام های مداخلهٔ زودهنگام در بانک های ضعیف ژان فیلیپ اسوورونوس نشر پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

یکی از مهم‌ترین اهداف و وظایف مقامات ناظر در نظام بانکی اطمینان از سالمت مالی و تالش برای جلوگیری از شکل‌گیری ورشکستگی بانکها و مٔوسسات اعتباری با توجه به نتایج نامطلوب کالن ناشی از سرایت آن به‌واسطٔه تٔاثیرات سیستمی به دیگر بانکها و مٔوسسات اعتباری است ویژگی‌های هریک از آن‌ها، محرک‌های اقدامات مداخله‌ای و حتی پرداختن به ابعاد مختلف این نظام‌ها در نمونه‌ای از کشورها مشتمل بر امریکا، پرو، ژاپن، فیلیپین، هند، و اتحادیٔه اروپا، ضرورت ترجمٔه این مطالعه به‌عنوان سند راهنمای بانک مرکزی در دستور کار قرار گرفت. در حقیقت، تجربٔه کاری درخشان اسوورونوس در این حوزه که مدت‌ها به‌عنوان رابط مٔوسسه ۱ ثبات مالی فعالیت کرده، به تدوین اسناد آموزشی در حوزههای مختلف نظارت بانکی پرداخته، و سالها بهعنوان عضو گروه‌های کاری افشا و رتبهبندی و اوراق بهادارسازی در کمیتٔه نظارت بانکی ۲ بال همکاری داشته است، میتواند در تسلط وی به موضوع و قدرت انتقال منسجمتر و کاراتر مطالب در این زمینه مٔوثر بوده باشد. همچنین، انجام این مطالعه در مٔوسسٔه ثبات مالی -که از مهمترین مٔوسسات بینالمللی فعال در حوزٔه ارتقای سالمت نظام بانکی است - میتواند بیانگر سطح باال و موردانتظار روششناسی و نتایج آن باشد که نظر به نبودِ مطالعه دیگری با این گسترٔه موضوعی در سطح بین‌المللی، ضرورت ترجمه و دسترسی به نسخٔه فارسی آن نه تنها برای بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر در شبکٔه بانکی، بلکه برای بانکها و مٔوسسات اعتباری به منظور آشنایی با گستره بیشتری از راهکارهای بالقؤه در دسترس برای ارتقای سالمت مالی مشاهده میشود.. بنابراین براساس تجربٔه بینالمللی و بهویژه تجربه‌های ناشی از بحران‌های بانکی در گام نخست، ضرورت مداخلٔه مقام ناظر در رویٔه مدیریت بانک یا اعمال محدودیت‌هایی بر فعالیت آن جهت ارتقای سالمت مالی بانک موردتوجه قرار گرفته است. در گام بعد و در صورت عدم موفقیت رویه‌های فوق در بهبود وضعیت مالی بانک، اطمینان از مجهزبودن نظام بانکی به سازوکار حل وفصل مالی برای گذر بموقع به رویٔه تصفیه جهت جلوگیری از افزایش هزینه‌های ناشی از ورشکستگی توسط ناظران بانکی دنبال شده است. در شبکٔه بانکی کشور نیز در سالهای اخیر نه تنها بهواسطٔه مشکالت ناشی از عدم سالمت مالی بسیاری از صندوق‌ها و تعاونی‌های اعتبار، بلکه بهدلیل سطح نامطلوب سالمت مالی برخی از بانکها، رویٔه ادغام جهت ارتقای فعالیت آنها موردتوجه قرار گرفته است و در حقیقت مداخلٔه شدید ناظر در مدیریت و ساماندهی بانکها و مٔوسسات اعتباری برای ارتقای سالمت شبکٔه بانکی از ضرورت عملی برخوردار شده است. باوجوداین، در کنار رویه‌های حدی و پایانی فوق که در پایان به حذف یک مٔوسسه اعتباری یا بانک منتهی میشوند، راهکارهای اولیٔه دیگری نیز توسط ناظران در چهارچوب نظام مداخله زودهنگام و رویه‌هایی متفاوت با ساختار نظارتی متداول در کشورهای دیگر مورداستفاده قرار گرفته است که آشنایی با این رویه‌ها می‌تواند منجر به امکان تدوین سند منسجمی برای مداخلٔه نظارتی زودهنگام بانک مرکزی کشور شود. در حقیقت، امکان معرفی محرک‌های مداخلٔه نظارتی و ارتقای شفافیت رویه‌ای با تدوین سند فوق، بر سرعت اتخاذ اقدام اصالحی ذیربط و کارایی آن خواهد افزود.