رقابتپذیری مفهومی نسبی است که توانایی و عملکرد یک شرکت، یک کشور یا یکی از بخشها و زیربخشهای اقتصادی را در زمینه عرضه یا فروش کالاها و خدمات تولیدی در یک بازار مشخص نشان میدهد (علمی، ۱۳۸۹). اگرچه اصطلاح رقابتپذیری در اقتصاد و مدیریت بازرگانی کاربرد وسیعی دارد و از معیارهای آن برای ارزیابی میزان رقابتپذیری ملی- در سطح کشورها - استفاده میشود، اما برخی از اقتصاددانان بر این باورند که این واژه در بسیاری از موارد از شفافیت کافی برخوردار نیست و معیارهای آن نمیتواند دقیقاً بیان کننده سطح رقابت شرکتها در همۀ بازارها باشد (همان، ۱۳۸۹). بررسیهای انجام شده نشان داده است که شرکتها یا بنگاههای تولیدی که بتوانند از منابع موجود (سرمایه، نیروی کار و تکنولوژی) به نحو مطلوبی استفاده کنند و مناسبترین روابط را با شبکههای عرضه کنندگان، خریداران و حتی رقبای خود برقرار نمایند میتوانند در فروش کالاها و خدمات خود از مزایای رقابتی بهرهمند شوند. به هر حال در سیستمهای اقتصادی حاکم بر دنیای امروز، شرکتها تنها از طریق افزایش سطح رقابت و بهبود کیفیت فعالیتهای خود قادر به ادامه حیات هستند (لی، ۲۰۰۹).
در سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، افزایش رقابتپذیری در اقتصاد ملی مورد تأکید قرار گرفته است. دستیابی به چنین هدفی نیازمند ارتقای کارایی بنگاههای اقتصادی و بهره برداری از منابع مادی، انسانی و فناوری است که نهایتاً موجبات شتاب بخشیدن به رشد اقتصادی کشور را فراهم خواهد نمود (اصل چهل و چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران). بر این اساس و در حال حاضر بانکها در یک فضای رقابتی فعالیت میکنند که تنوع خدمات ارائه شده در این صنعت رو به افزایش است. هیچ بانکی نمیتواند در زمینههای مختلف، بهترین خدمات ممکن را ارائه دهد. همچنین یک بانک نمیتواند خدمات خویش را به کل بازار بالقوه- مشتریان بالقوه ارائه دهد. بانکها باید راههایی بیابند که بتوانند استراتژی متمایزی را نسبت به دیگر بانکها برای ارائه خدمات به مشتریان اتخاذ کنند. راهها و شیوههایی وجود دارد که از طریق آنها میتوان موقعیتهای رقابتی متمایزی را نسبت به رقبا ایجاد کرد و توسعه داد. یک روش مهم و کلیدی برای ایجاد یک جایگاه رقابتی، متمایز کردن خدمات از سایر رقباست که وجهه خوبی از بانک و خدمات آن را در ذهن مشتریان ایجاد میکند (معینی، ۱۳۸۶).