کتاب اسلام و مدرنیته نشر انتشارات کرگدن

از زمان تدوین قرآن به‌عنوان نخستین و معتبرترین منبع مکتوب اسلامی تا به امروز، دانشمندان مسلمان آثاری پُرشمار در عرصه‌های گوناگون تفسیر، حدیث، تاریخ، فقه، اخلاق، کلام و فلسفه تألیف کرده‌اند و کتابخانه‌ای غنی از علوم اسلامی به جای گذاشته‌اند. شناخت دقیق و عمیق این میراث مکتوب از مهم‌ترین برنامه‌ها در پژوهش‌های معاصر در حوزۀ اسلام است. مجموعۀ «اسلام‌پژوهی» مجالی است برای معرفی و انتشار آثاری که به‌نحوی نظام‌مند و با استفاده از روش‌ها و ابزارهای نوین به پژوهش در این میراث پرداخته‌اند. اینک و در آستانۀ دهۀ سومِ سدۀ بیست‌ویکم میلادی بی‌تردید نمی‌توان اسلام‌پژوهی را در مرزها و محدوده‌های جغرافیایی، زبانی و عقیدتی محصور کرد و هیچ محققی را از پژوهش دربارۀ متون مقدس اسلام و بررسی عقاید و اعمال مسلمانان بازداشت. قرآن متنی وحیانی متعلق به ادبیات مکتوب جهان است و تاریخ جزیرهالعرب در زمان ظهور اسلام بخشی مهم از تاریخ خاورمیانه در دوران باستان متأخر به شمار می‌‌آید. وانگهی، مرزهای جهان اسلام در دنیای معاصر بسیار گسترده‌تر از سده‌های پیشین است و مسلمانان فراوانی در اقصا نقاط دنیا از جمله اروپا، امریکا، چین، روسیه و اندونزی حضور دارند. از این‌رو، کاملاً طبیعی است که محققان رشته‌های گوناگونی چون زبان‌شناسی، نشانه‌شناسی، باستان‌شناسی، قوم‌شناسی، مردم‌شناسی، دین‌شناسی و نیز مطالعات تاریخ سیاسی، تاریخ اجتماعی و تاریخ فرهنگی با خاستگاه‌ها و رویکردهای متنوع و متکثر مستقیم یا غیرمستقیم به شناخت اسلام و اندیشه و عمل مسلمانان روی آورند. امروزه مطالعۀ دین اسلام از جنبه‌های گوناگون به برنامه‌ای پژوهشی در محافل علمی بسیاری از کشورهای جهان، به‌ویژه دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های تحقیقاتی اروپا و امریکای شمالی، تبدیل شده است. در چند دهۀ اخیر، انتشار آثار متعددی در شکل‌های گوناگون تک‌نگاری، مجموعه‌مقاله، کتاب راهنما، دست‌نامه و دائرهالمعارف در برنامۀ کار برخی ناشران بزرگ و معتبر غربی قرار گرفته است، تا جایی ‌که مجموعه‌هایی خاص را به موضوعات مرتبط با اسلام و اندیشۀ اسلامی اختصاص داده‌اند. مجموعۀ «اسلام‌پژوهی» در پی این است که از طریق ترجمۀ برخی آثار معتبر در حوزۀ مطالعات اسلام که به ‌زبان‌های اروپایی منتشر می‌شوند، تصویری واقعی از پیش‌فرض‌ها، مسئله‌ها، روش‌ها و دیدگاه‌های جدید در این حوزه عرضه کند و رهیافت‌ها و چشم‌اندازهای نوین اسلام‌پژوهی را پیش روی پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار دهد. هدف پدیدآورندگان این مجموعه نه صرفاً کاری حرفه‌ای برای برگردان چند کتاب از زبانی به زبان دیگر، بلکه تلاشی است در جهت دفاع از پژوهش بی‌طرفانه و عینی‌گرایانه در بررسی اسلام و گامی است در راستای تقویت گفتمان علمی و دانشگاهی در عرصۀ اسلام‌پژوهی به زبان فارسی. از این‌رو، معیار انتخاب آثار این مجموعه برخورداری از رویکرد آکادمیک و انتقادی و مراعات معیارهای محققانه در تراز بین‌المللی است. امید می‌رود معرفی و رواج این قبیل پژوهش‌ها در ایجاد تحول در پارادایم اسلام‌پژوهی به زبان فارسی مؤثر افتد و مسیر دستیابی به وضعی مطلوب‌تر در مطالعات اسلامی را هموارتر کند. مهرداد عباسی