کتاب بلشویک ها و نهضت جنگل نشر انتشارات شیرازه کتاب ما

اثر کنونی گرچه به لحاظ حجم کوچک، اما از نظر محتوی بسیاری از نکات مبهم پیرامون انگیزه‌ها و پیامدهای مداخله ارتش سرخ و کمونیست‌های ایرانی و قفقازی و روسی از ورود به گیلان و همکاری با نهضت جنگل را فاش ‌می‌سازد که تاکنون بر مورخان و محققان ایرانی پوشیده مانده است. اسناد محرمانه مورد مطالعه نویسنده نشان ‌می‌دهد که مداخله ارتش سرخ و کمونیست‌ها در گیلان نه یک حادثه استثنایی و منزوی بلکه بخش کوچکی از یک سناریوی گسترده‌تر برای گسترش سلطه شوروی بر تما‌می‌ ایران، و نیز در سایر مناطق اطراف اتحاد جماهیر شوروی یعنی آسیای میانه، افغانستان، هند، عثمانی و اروپای شرقی با استفاده از اوضاع نابسامان، بی ثبات و هرج و مرج گونه ناشی از پایان جنگ جهانی اول بوده است. یکی از نکات مهمی ‌که کتاب حاضر به ما نشان ‌می‌دهد، وجود اختلاف بر سر خط مشی و برنامه سیاسی میان نخبگان گوناگون کمونیست در مسکو و نیز در قفقاز و همچنین اختلاف نظرهای میان این دو بر سر تحولات گیلان به طور خاص و ایران به طور عام است. اختلاف نظرهایی که بر سر نحوه مداخله کمونیست‌های روسی و قفقازی در نهضت جنگل در گیلان تشدید شد و در نهایت به شکل قرار داد ۱۹۲۱ ایران و شوروی از یک سو و آغاز عملیات کمونیست‌های روسی - قفقاز به رهبری احسان‌الله خان برای فتح نهایی تهران از سوی دیگر تجلی پیدا کرد. این اسناد همچنین از وجود اختلافات در درون حزب کمونیست ایران میان جناح‌های سلطان‌زاده و حیدر خان عمواوغلی و نقش مهم استالین در ایجاد اختلاف میان آنها حکایت ‌می‌کند.