چگونگی شکلگیری تاجیکستان یا به عبارت دقیقتر فرو کاستن یک بخش مهم از جهان ایرانی و فارسیزبان آن حدود با حذف مراکزی چون سمرقند و بخارا به یک حوزه دورافتاده کوهستانی، یکی از نمونههای مهم تغییرات جغرافیایی است که در این کتاب به گوشههایی از آن پرداخته شده است. این کتاب همچنین مروری است بر پیشینۀ تاریخی یکی از چندین و چند طبعآزمایی بلشویکها در این زمینه، یعنی چگونگی شکلگیری تاجیکستان در سالهای دهۀ ۱۹۲۰ میلادی نخست بهصورت یک جمهوری خودمختار در دل ازبکستان (۱۹۲۴) و آنگاه بهصورت یک جمهوری سوسیالیست شوروی مستقل.