کتاب کامالا هریس کیست؟ نشر آفتابکاران

قصۀ کامالا هریس، که سیاستمدار رنگین‌پوست موفق آمریکای امروز است، با آن لبخند روی لب‌ها، آن کتانی‌های وَنس، آن بی‌خیالی شیرین و آن زندگینامۀ پرفراز و نشیب و شورمندانه‌‌اش، عجیب مرا یاد نویسندۀ محبوبم جومپا لاهیری می‌اندازد. او داستان‌نویس آمریکایی بنگالی‌تبار خوش‌قریحه‌ای است با هزارهزار قصه که انگار تجسم نیروانای بودیسم‌اند، آن شادی عظیم، آن صلح و فناناپذیری آرزوی بشر. این تداعی شاید از این‌جا می‌آید که کامالا اسمی نمادین دارد به معنی گل نیلوفر آبی که از نمادهای فرهنگ هندی است. افزون بر این، کامالا، بیش از آن‌که هویت آمریکایی‌اش یا رگ و ریشۀ‌ جامائیکایی‌‌اش را بازتاباند، در اثر سال‌ها زندگی در پناه مادرش، شیامالا، که تباری هندی داشته، زنی شرقی‌هندی نمادین را تداعی می‌کند که جهان آرزوهایش را مثل درست کردن کاری تخم‌مرغ، باترچیکن، روگان‌جوش و هزارهزار غذای هندی می‌بیند، آراسته و عطرآگین به ادویه و چیلی و خردل، یادآور رنج و امید در شرق، پیاده‌روهای کلکته، برنج باسماتی، یادآور مادربزرگی هندی، با فرق سری که با شنگرف سرخ است و گاندی‌وار دارد برای بهبود زندگی زنان در مناطق روستایی دورافتادۀ هند فعالیت می‌کند. اگر زندگینامۀ کامالا را در این کتابچه بخوانید، متوجه می‌شوید که منظورم مادربزرگ خود کامالاست که سال‌ها در کنار پیرمردی از اعضای جنبش استقلال هند از بریتانیا همواره به مردم ‌اندیشیده و نماد زن شرقی منجی‌درمانگر بوده. زندگی کامالا نشان می‌دهد که او از کودکی به دنبال مبارزه بوده، احقاق حق، و این قصه تا امروز ادامه دارد، از مبارزه برای بازی در محوطۀ چمن‌کاری مجتمع در کودکی گرفته تا سال‌هایی که راهی طولانی را می‌پیمود تا به مدارس یکپارچه‌ای برود که کودکانی از نژادهای مختلف را توی آن‌ها گرد هم می‌آوردند تا به آن‌ها بیاموزند که ریشۀ شرقی دارند، یا رنگین‌پوست‌اند و نیز در اقلیت بودن دلیلی بر طردشدگی یا انزوا در جامعۀ آمریکا نیست. کامالا در جوانی ویولن زدن و دهل زدن را یاد گرفت و شاید همین اعجاز موسیقی و رنگ و طعم است که از او در مسیر زندگی‌اش زنی پر از شور و جسارت ساخته‌، زنی که دادستان می‌شود تا شاید بتواند جلو جریان نهادینۀ بی‌عدالتی بر ضد رنگین‌پوست‌ها را بگیرد. کامالا وقتی دادستان شد، دوست داشت به مجرمان کوچک کمک کند تا به زندگی برگردند، یا مثلاً تلاش می‌کرد که در برابر مدرسه‌گزیری بایستد، چون می‌دانست که جرم و جنایت در جامعه تنها موقعی واقعاً از بین می‌رود که قبلش فرهنگ‌سازی شده ‌باشد و من، با مرور این دانسته‌ها دربارۀ زندگی و کارنامۀ او یاد قصۀ «معالجۀ بی‌بی هالدار» می‌افتم در مجموعه‌داستان مترجم دردهای لاهیری. زندگی کامالا هریس هم نشان می‌دهد که او میراث‌دار فرهنگ منجیانۀ ‌شرقی است، فرهنگی اصیل و مبارز. حال در این‌جا زندگی او را به زبانی ساده می‌خوانیم تا بهتر بشناسیمش.