انقلاب اسلامی ایران، از مهمترین حوادث تاریخ ایران است که بعد از رسمیتیافتن مذهب شیعه در ایران نقطه عطف تاریخ این کشور، به شمار میرود. برای تحقّق این انقلابِ اسلامی، اقشار مختلف مردم در سراسر ایران گوش به فرمان رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی(ره) با جان و دل کوشیدند. مردم فهیم و ولایتمدار آذربایجان با هدایت و رهبری علمای مجاهد، همگام و همقدم با مردم سایر نواحی ایران به ندای ظلمستیزی و عدالتخواهی حضرت امام لبیّک گفتند و صحنههای افتخارآفرینی در تاریخ انقلاب اسلامی خلق کردند.
ویژگی مشخّص و بارز مردم آذربایجان، غیرت دینمدارانه و گوش به فرمان رهبری ِانقلاب بودن ایشان است که توانست نقش بارزی در تاریخ انقلاب اسلامی برای مردم آذربایجان معین نماید. قیام ۲۹ بهمن سال ۱۳۵۶ تبریز و حماسه هشتم دی ماه ۱۳۸۸، نمونههایی از این نقش بارز است.
برپایی همایش ملّی «بررسی نقش آذربایجان در انقلاب اسلامی»، تلاشی است برای تحقق خواسته رهبر معظم انقلاب اسلامی آیتالله خامنهای که در تاریخ هشتم مرداد ۱۳۷۲ از فرهیختگان و اهل فرهنگ آذربایجان خواستهاند:
«من میخواهم از شما برادران و خواهران تبریز، شما که اهل فرهنگ و اهل فکر هستید، درخواست کنم، نقش اول خودتان را که در طول تاریخ گذشته، نسبت به فرهنگ این کشور داشتید، امروز بازیابی کنید و آن را برای خودتان حفظ کنید. این، یک مقام ممتاز برای شماست».