کتاب حقوق مجاورراهنمای معاهدۀ رم و معاهدۀ حامل های علیرضا محمدزاده وادقانی نشر انتشارات دانشگاه تهران

موضوع این اثر ترجمۀ تفاسیر و مواد معاهداتی است که برای حمایت از تولیدکنندگان حامل‌های صوتی و سازمان‌های پخش رادیویی، به‌ویژه هنرمندان- مجری وضع شده است. گروه اخیر در بین سه دستۀ اشخاص ذی‌نفع، قشری از جامعه را تشکیل می‌دهند که نبوغ و نوآوری خود در فهم بهتر و شناسایی آثار مؤلفان را در خدمت عموم قرار می‌دهند. به عبارت بهتر، باید گفت شناخت و محبوبیت مؤلفان در جامعه، در حد وسیعی مرهون اجرای ماهرانه و جذاب و آکنده از خلاقیت هنرمندان- مجری است؛ به‌علاوه، به لطف اینان، آثار مؤلفان در جامعه بهتر و بیشتر رواج می‌یابند. به همین دلیل، از دیرباز، اینان مدعی حمایت حقوقی بوده و هستند. باید اشاره کرد که تأمین خواستۀ هنرمندان- مجری در سطح ملی، به شیوه‌های گوناگون متداول بوده و هست. در برخی کشورها که دارای نظام کامن‌لا هستند، آنان را در کنار مؤلفان، مشمولِ حمایت کپی‌رایت قرار داده‌اند. در کشورهای دارای نظام حقوق نوشته، برخی آنان را در کنار مؤلفان، برخوردار از حق مؤلف قلمداد کرده‌اند. بعضی آنان را مشمول نظام خاص کرده و برخی دیگر، اینان را بدون حمایت رها کرده‌اند. در سطح بین‌المللی، به مرور زمان، حمایت از هنرمندان- مجری با پیروزی تفکری که براساس آن، باید به‌موجب نظامی خاص- جدا از نظام حق مؤلف، اما در جوار آن، با عنوان «حقوق مجاور»- از آن‌ها حمایت کرد، قوت می‌گیرد و تلاش همگان در همین جهت متمرکز می‌شود. چنین است که به همت سازمان جهانی مالکیت فکری، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) و دفتر بین‌المللی کار، در سال ۱۹۶۱ در رم (ایتالیا)، معاهدۀ حمایت از هنرمندان- مجری، تولیدکنندگان حامل‌های صوتی و سازمان‌های پخش رادیویی متولد می‌شود. به‌دنبال وضع این معاهده که به «معاهدۀ رم» معروف است، به‌دلیل سرقت و کپی غیرمجازِ گستردۀ حامل‌های صوتی در سطح بین‌الملل، «معاهدۀ حامل‌های صوتی، مصوب ۱۹۷۱» برای حمایت از تولیدکنندگان حامل‌های صوتی در برابر نسخه‌های تکثیری غیرمجاز، در ژنو نیز منعقد می‌گردد...