کتاب زنجیره بلوکی مفاهیم پایه، کاربردها، تهدیدها و مخاطرات امنیتی اثر فریبا غفاری نشر انتشارات آوای قلم

در طی سال‌های گذشته نحوه مواجهه با فناوری‌های نوظهور به یکی از چالش‌های اصلی مدیران دولتی، صنایع و کسب‌و‌کارها تبدیل شده‌است. این فناوری‌ها دربرگیرنده مواردی نظیر گوشی‌های هوشمند تلفن همراه، رایانش ابری، اینترنت اشیاء، رایانش کوانتومی و کلان‌داده هستند. البته اخیراً هم فناوری زنجیره­بلوکی به این جمع اضافه شده‌است. نگاهی گذرا به این فناوری‌ها به‌خوبی بیانگر آن است که ذوق‌زدگی و شوق ناشی از ورود یکی از آن‌ها به فضای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فناورانه کشورها -در دهه اول عمر این فناوری‌ها- بر قابلیت‌ها و ظرفیت‌های موجود آن‌ها سایه افکنده است. این امر لزوم درک عمیق فناوری و تحلیل شرایط به‌کارگیری آن در حوزه‌های کاربردی مختلف را بیش از پیش نمایان می‌سازد. زنجیره­بلوکی معرف یکی از فناوری‌های نوظهوری است که طی دهه اخیر در حوزه پولی و مالی عملکرد چشمگیری داشته و حتی فضای به‌کارگیری خود را به بخش‌هایی نظیر زنجیره تأمین، سلامت، ثبت اسناد، مدیریت هویت و... گسترش داده‌است. این فناوری نیز همانند سایر فناوری‌های نوظهور دارای نقات قوت و ضعف خاص خود است. بنابراین استفاده مناسب از آن به‌عنوان یک فرصت و نادیده گرفتن کمداشت‌های فنی و غیرفنی آن همانند یک تهدید بالقوه در عرضه تصمیم‌سازی این حوزه عمل می‌نماید. براین‌اساس، در کتاب حاضر ضمن بررسی مفاهیم و مضامین کلیدی فناوری زنجیره­بلوکی و نیز قابلیت‌ها و محدودیت‌های فناوری، مقوله معماری‌های حاکم بر پلتفرم‌های مختلف فناوری مدنظر مؤلف قرار گرفته‌است. در ادامه کتاب موضوع رمزارزها -به‌عنوان پرنفوذترین کاربرد زنجیره­بلوکی- از منظر ویژگی‌های عمومی معرفی و مقایسه شده‌اند. مجموعه موارد مطرح‌شده در سه فصل اول این کتاب ارائه‌گر یک دید کلی نسبت به فناوری زنجیره­بلوکی است. البته باید به این موضوع توجه داشت که در کنار همه فناوری‌های نوظهور -بویژه فناوری زنجیره­بلوکی- موضوع چالش‌های امنیتی مطرح می‌شود. این در حالی است که زنجیره­بلوکی خود مدعی تأمین امنیت در سطحی بالا برای جلب اعتماد مشارکت‌کنندگان در شبکه زنجیره است. درک بهتر این موضوع مستلزم توجه به مخاطره‌ها و چالش‌های امنیتی فناوری زنجیره­بلوکی و حمله‌های امنیتی رایج در سطح آن است که مؤلف در قالب دو فصل جداگانه به‌صورت مفصل بدان پرداخته است. بسیاری از این مسائل در نسخه‌های جدید پلتفرم‌های زنجیره­بلوکی آدرس‌دهی و رفع و رجوع خواهند شد اما آگاهی از آن‌ها و توجه به چالش‌های امنیتی این فناوری امری اجتناب ناپذیر است. مجموعه موارد فوق در کنار تحلیل نقاط قوت و ضعف و نیز فرصت‌ها و تهدیدهای پیشروی زنجیره­بلوکی در هر یک از حوزه‌های کاربرد، ارائه‌گر مجموعه مفیدی از اطلاعات جهت پشتیبانی از تصمیم‌های مدیران در این حوزه است. ابوذر عرب‌سرخی