چالش‌های معاصر تعیین سرنوشت اقوام
پژوهش حقوقی ـ تطبیقی

مطالعه تطبیقی را چه علم بدانیم و چه آن را یک روش مطالعاتی در علوم مختلف تلقی کنیم، امروزه به دلیل کارکردهای متعدد و موثری که دارد مورد اقبال دانشمندان و مجامع علمی و دانشگاهی قرار گرفته و دانشگاه مفید هم به عنوان یک مرکز علمی شناخته شده در داخل و خارج کشور از این مهم غافل نبوده و به منظور آشنایی و بهره‌گیری از آموزه‌های نظام‌های حقوقی بزرگ دنیا و نیز معرفی نقاط قوت و برجسته نظام حقوقی اسلام، با تاسیس مرکز مطالعات حقوق تطبیقی و با برگزاری یا شرکت در نشست‌های علمی،‌ و انعقاد تفاهم‌نامه‌های همکاری با موسسات و مراکز علمی خارج از کشور، از جمله تفاهم‌نامه همکاری علمی میان دانشگاه مفید و موسسه قانونگذاری و حقوق تطبیقی فدراتیو روسیه اهداف علمی خود در حوزه حقوق تطبیقی را دنبال کرده است که انتشار اثر ترجمه‌ای پیش رو با عنوان «چالش‌های معاصر تعیین سرنوشت اقوام» در راستای همکاری دو نهاد علمی محسوب می‌گردد. این اثر توسط خانم «تالیا یارولاونا خبرییوا» به زبان روسی به رشته تحریر درآمده و پس از ترجمه آن به فارسی توسط خود موسسه، از سوی مرکز مطالعات حقوق تطبیقی دانشگاه مفید مورد ویراستاری و ارزیابی علمی قرار گرفته و به زیور طبع آراسته شده است. نویسنده محترم کتاب که دارای دکترای حقوق می‌باشد در سال ۱۹۸۵ در موسسه علمی پژوهشی قانونگذاری شوروی از رساله خود با عنوان «تفسیری دینی از قانون شوروی، مفهوم، محتوا و نقش آن در تجربه حقوقی» دفاع کرده است. ایشان سمت‌های متعدد و مهمی در کشور روسیه به عهده داشته و دارند. در سال ۲۰۱۳ به عنوان اولین زن در تاریخ روسیه به عضویت آکادمی علوم روسیه درآمده است و در حال حاضر نیز رئیس موسسه قانونگذاری و حقوق تطبیقی فدراتیو روسیه می‌باشد. نویسنده در این کتاب به تبیین چالش‌های معاصر تعیین سرنوشت اقوام به عنوان یکی از موضوعات مهم از زیرمجموعه‌های «اصل تعیین سرنوشت» که از اصول مهم و پایه‌ای حقوق بین‌الملل معاصر محسوب می‌گردد، پرداخته است. از آنجا که مطالعات تطبیقی می‌تواند در یکی از محورهای سه‌گانه: تبیین اصول و مبانی نظری نظام‌های حقوقی بزرگ دنیا، بررسی یک نهاد در حقوق در هر یک از این نظام‌ها و یا تجزیه و تحلیل علمی یک مساله خاص و جزئی حقوقی ساماندهی گردد، اثر پیش رو به عنوان بررسی یک مساله حقوقی خاص یعنی چالش‌های تعیین سرنوشت اقوام، به عنوان مقدمه‌ای برای انجام مطالعات تطبیقی بعدی در خصوص موضوع منتشر شده است. امید آنکه پژوهشگران در رشته‌های حقوق و علوم سیاسی با استفاده از این اثر علمی به تبیین دیدگاه‌های حقوقی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران و نیز بررسی آموزه‌های نظام حقوقی اسلام در این زمینه بپردازند و از این رهگذر، مطالعه‌ای تطبیقی در خصوص موضوع ارزشمند کتاب رقم بخورد. در پایان از تمام کسانی که مرکز مطالعات حقوق تطبیقی دانشگاه را در انتشار این اثر علمی یاری داده‌اند: آقایان دکتر ناصر الهی، معاون محترم پژوهشی دانشگاه و همکاران محترم ایشان، دکتر هدایت یوسفی مدیر محترم دفتر همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه، ارزیابان علمی دکتر سیدمصطفی میرمحمدی و دکتر محمد حبیبی مجنده، محسن ابوالفتحی مدیر محترم انتشارات دانشگاه، و نیز اسماعیل امجدی کارشناس مرکز مطالعات حقوق تطبیقی دانشگاه سپاسگزاری می‌کنم. همچنین به طور ویژه از جناب آقای دکتر ابوذر ابراهیمی رئیس محترم سازمان فرهنگ و ارتباطات کشور که زمینه برقراری ارتباط و همکاری میان دانشگاه مفید و موسسه قانونگذاری و حقوق تطبیقی روسیه را فراهم آورده‌اند تشکر می‌کنم. حسین جعفری