بحرالمعارف ۳
مجموعه علوم و معارف اسلامی

از چاپ جلد اول و دوم این کتاب نزدیک به ده سال می‌گذرد و این فاصله زیاد عللی گوناگون داشت که ذکر آن لازم نیست. به هر حال با وجود همه فراز و نشیب‌ها اکنون جلد سوم کتاب بحرالمعارف که به حق آکنده از معارف الهی اعم از نظری و عملی است در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است. مجموع این جلد را بحث بسیار والا و مفید «ولایت» تشکیل می‌دهد، البته ولایت نه به معنای سیاسی و اجتماعی آن، بلکه به معنای ولایت باطنی که از آن به ولاء تصرف یا ولایت تکوینی تعریف می‌گردد و آن تعریف باطن امام علیه‌السلام و قرب او به حضرت حق تعالی و اشراف او بر همه عوامل هستی است. و نیز این جلد حاوی فضایل بسیاری از امامان معصوم به‌ویژه علی علیه‌السلام است که خواننده عزیز ملاحظه خواهد فرمود. نکته‌ای که ذکر آن در این مجال ضروری به نظر می‌رسد این است که در میان مطالب گران‌سنگ این جلد روایاتی وجود دارد که یا با واقعیت و قطعیت تاریخ نمی‌سازد و یا شواهد جعل و وضع در آنها به چشم می‌خورد که بی‌شک از دستکاری‌های غالیان و افراطیان است و در پاورقی به برخی از این مطالب اشاره گردیده و شناخت برخی دیگر بر عهده خواننده فهیم و آشنا با معارف شیعی نهاده شده است. پاره‌ای از روایاتی که از تفسیر منسوب به امام عسکری علیه‌السلام و یا از کتاب مشارق‌الانوار مرحوم شیخ رجب بُرسی نقل شده از این دست است. البته منظور از این سخن کاستن از ارزش والای این کتاب نیست. زیرا خط سیر این کتاب، مستقیم و به سوی حق و حقیقت است و از معارف بلند تشیع در باب «امام‌شناسی» پرده برمی‌دارد، بلکه فقط یادآوری خواننده عزیز است که عرضه‌کنندگان این کتاب اعم از مترجم و ناشر گرامی متذکر این معنا بوده‌اند. از خدای متعال مسألت داریم که ما را به ستیغ معرفت خود و اولیای خود نایل گرداند و به عمل بر مقتضای آن معرفت، موفق بدارد.