کتاب خیابان تمساح نشر خوب

تاریخ هر ملتی پر از فراز و نشیب‌هایی است که خواندن آن می‌تواند برای دیگر ملت‌ها جالب و آموزنده باشد. البته هر قوم و هر ملت برای گذراندن این فراز و نشیب‌ها از جان و مال خود گذشته‌اند. آن‌ها دردهایی را تحمل کرده‌اند که شاید دیگر ملت‌ها تاب تحمل آن‌ها را ندارند. اما خواندن تاریخ ملت‌ها لطف خود را دارد.

نقد و بررسی کتاب «خیابان تمساح»

کتاب خیابان تمساح The Street of Crocodiles توسط برونو شولتز به رشته تحریر درآمده‌است. این کتاب در سال 1934 به زبان لهستانی منتشر شد. سپس در سال 1963 توسط سلینا وینویوسکا Celina Wieniewska به زبان انگلیسی ترجمه شد. عنوان این کتاب در زبان لهستانی «مغازه‌های دارچینی» است. اما در زبان انگلیسی عنوان این کتاب به خیابان تمساح تغییر کرده‌است. یک داستان کوتاه نیز به همین نام مغازه‌های دارچین در مجموعه وجود دارد. این فروشگاه‌ها که روای داستان به آن‌ها اشاره می‌کند، در مرکز شهر محل زندگی راوی واقع شده‌است. اولین تلاش‌های ادبی شولتز از سال 1925 آغاز شد. وی پیش نویس‌هایی برای داستان‌های کوتاه می‌نوشت. این داستان‌های کوتاه بعدا در کتاب خیابان تمساح منتشر شد. کتاب خیابان تمساح مجموعه‌ای از 16 داستان کوتاه است. این داستان‌ها مانند زنجیر به یکدیگر متصل هستند. این 16 داستان عبارتند از: آگوست، ملاقات، پرنده‌ها، آدمک‌های خیاط، رساله آدمک‌های خیاط یا دومین سفر پیدایش، رساله آدمک‌های خیاط: ادامه، رساله آدمک‌های خیاط: پسگفتار، نمرود، پان، آقای چارلز، مغازه‌های دارچینی، خیابان تمساح، سوسک‌ها، تندباد، شب فصل کبیسه و شهاب سنگ.

این مجموعه، داستان یک خانواده بازرگان از یک شهر کوچک به نام گالیسان Galician را روایت می‌کند. این شهر از بسیاری جهات به شهر زادگاه نویسنده دروهوبیچ Drohobycz شباهت دارد. این داستان با عناصر افسانه‌ای بسیاری همراه است. در این کتاب واقعیت مانند اسطوره‌ای شده که توسط تخیل نویسنده پردازش می‌شود. یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های این داستان‌ها پدر است. پدر سرپرست خانواده بزرگی است. او یکی از سرشناس‌ترین تاجران شهر بوده و یک فروشگاه بزرگ پارچه فروشی در شهر دارد. پدر توانایی‌های فوق بشری دارد. این شخصیت زندگی بین خیال و واقعیت دارد. علی‌رغم جذابیت شخصیت پدر، قهرمان و راوی داستان‌های شولتز، جوزف Jozef است. این شخصیت رویای کشف جهان را در سر دارد. به علاوه بسیاری از ویژگی‌های اخلاقی خود شولتز به وضوح در این شخصیت قابل مشاهده است. شخصیت دیگر این داستان‌ها زن خدمتکار، آدلا است. آدلا شخصیت مروموز و کنترل‌‌گری دارد. او حتی بروی پدر نیز تسلط دارد.

زبان شولتز در داستان غنی و منحصر به فرد است. او برای زیباتر شدن داستان از توالی استعاره‌ها استفاده کرده‌است. نویسنده به اشیاء بی‌جان، جان می‌بخشد و انسان‌ها را به عنوان حیوان معرفی می‌کند. وی جملات پیچیده، واژه‌های ناآشنا، قدیمی و فراموش شده و همچنین اصطلاحات علمی را در متن‌ها به کار می‌برد. این سبک از نگارش از زبان بوروکراتیک امپراتوری اتریش-مجارستان گرفته شده‌است. او برای آشنایی‌زادیی از متن، به جای اصطلاحات آشناتر، از این کلمات استفاده کرد.

مجموعه داستان‌های کوتاه شولتز مورد استقبال نویسندگان و منتقدان ادبی بسیاری از جمله لئون پیوینسکی، تادئوس برزا، آنتونی سونیمسکی، جولیان توایم و ... قرار گرفت. تادئوس برزا Tadeusz Breza در مورد این مجموعه داستان‌ها گفت:«داستان‌های شولتز منحصر به فرد هستند. او جوهره واقعی ادبیات را در این داستان‌ها نشان داده‌است.» البته برخی هم نظرات منفی در مورد اثر او داشتند. نوشته‌های شولتز به دلیل شیوه‌گرایی و بی‌فایده بودن مورد انتقاد قرار گرفته‌اند.

اقتباس‌های سینمایی و نمایشی از کتاب «خیابان تمساح»

با اقتباس از کتاب «خیابان تمساح» در سال 1986 یک انیمیشن ساخته شد. در سال 1992 با اقتباس از این کتاب یک تئاتر بروی صحنه رفت. در سال 1992 در تئاتر ملی لندن یک نمایش دیگر بروی صحنه رفت. استقبال از این نمایش آنقدر خوب بود که مسئولان آن توری به سراسر لندن برگذار کردند. در طول سال‌های 1992 و 1993 این تور نمایش برگذار شد. این نمایش چهار بار نامزد دریافت جایزه اولیور Olivier شد. به علاوه در ژوئیه 2015 در تئاتر خانه اپرا یک نمایش باله به سفارش جشنواره ملی منچستر برگزار شد.

ترجمه کتاب «خیابان تمساح» به زبان فارسی

کتاب خیابان تمساح توسط شروین جوانبخت به زبان فارسی ترجمه شده‌است. این کتاب در سال 1398 توسط انتشارات نشر خوب به چاپ رسیده و منتشر شد. شروین جوانبخت یکی از مترجمان خوب کشورمان است. او به زیبایی هر چه تمام توانسته اصطلاحات کهنه این کتاب را ترجمه کند. به علاوه اصل روان بودن متن را در دستور کار خود قرار داده‌است. از دیگر آثار این مترجم می‌توان به بوی خوش کوهستان غریب، به جنگ لبخند بزن، اردوگاه عذاب، تاول ... اشاره کرد. کتاب‌های نام برده در فیدیبو موجود هستند. شما می‌توانید کتاب الکترونیکی خیابان تمساح به قلم برونو شولتز، ترجمه شروین جوانبخت و انتشارات نشر خوب را از همین صفحه در فیدیبو دانلود و تهیه نمایید.

درباره‌ی نویسنده کتاب «خیابان تمساح»، برونو شولتز

برونو شولتز Bruno Schulz در 12 ژوئیه سال 1892 چشم به جهان گشود. وی در شهر کوچک دروهوبیچ Drohobych که در زمان‌های گذشته بخشی از کشور لهستان و امروزه جزء قلمرو اتریش است، متولد شد. پدر او، تاجر بزرگ پارچه یاکوب شولتز و مادرش هنریتا بود. این نویسنده یهودی از کودکی علاقه بسیاری به هنر و نویسندگی داشت. او تحصیلات عالیه خود را در دانشگاه لِویو پلی تکنیک Lviv Polytechnic در رشته معماری آغاز کرد. اما به دلیل بیماری از ادامه تحصیل بازماند. شولتز پس از بهبودی به ادامه تحصیل پرداخت. از دوران دبیرستان، او نقاشی و ساخت صنایع دستی را به کودکان آموزش می‌داد. به علاوه هنگام آموزش، داستان‌های خود را برای کودکان بازگو می‌کرد. شولتز تخیل خارق‌العاده‌ای داشت. او یهودی بود، اما لهستانی فکر می‌کرد و می‌نوشت، به آلمانی تسلط داشت، اما غرق در فرهنگ یهودی بود. او از منابع خاص محلی و قوی الهام می‌گرفت. شولتز با اجتناب از سفر ترجیح داد در زادگاهش بماند. زادگاهش شهری بود که در طول زندگی خود متعلق به دولت‌های مختلفی مانند امپراتوری اتریش- مجارستان، جمهوری خلق کوتاه مدت اوکراین غربی، جمهوری دوم لهستان، اوکراین شوری و آلمان نازی می‌شد. در نوزدهم نوامبر سال 1942 یک تیم محلی به نام گشتاپو و اس‌اس به یهودیان شهر دروهویچ حمله کردند. آن‌ها یکی از نسل کشی‌های زمان جنگ جهانی را انجام دادند. در بین زنان و مردان کشته شده، برونو شولتز هم بود. علی‌رغم تلاش بسیاری از نویسندگان برای فراری دادن این نویسنده، وی در آن شب وحشتناک توسط گلوله نازی‌ها کشته شد. یکی از دوستانش جسد وی را شبانه در قبرستان یهودی‌های منطقه دفن کرد. اما اثری از این قبرستان هم‌اکنون باقی نمانده‌است. مجموعه آثار مکتوب شولتز بسیار کم هستند. زیرا قبل از کشته شدن او آثارش را به فردی مطمئن سپرده بود. اما سال‌ها بعد  این آثار گم شد. از آثار این نویسنده می‌توان به خیابان تمساح و آسایشگاه با سردر ساعت شنی اشاره کرد. آثار این نویسنده تاکنون به چندین زبان ترجمه شده‌اند. برونو شولتز به عنوان یکی از بزرگان ادبیات لهستان شناخته می‌شود.

بخشی از کتاب «خیابان تمساح»

پدرم در کشوی آخر میز بزرگش، نقشه‌ای زیبا از شهرمان نگه می‌داشت. نقشه، یک دسته کاغذ پوستی بود که با نوارهای کتانی به هم دوخته شده بود: نقشه‌ای دیواری، دورنمایی از ارتفاع بالا.

نقشه را اگر به دیوار آویزان می‌کردیم. تقریبا تمام دیوار را می‌پوشاند؛ منظره‌ای وسیع از دره رودخانة تیشمینیتسا ترسیم می‌کرد که مثل روبانی پیچ در پیچ طلایی رنگ در هزارتوی برکه‌ها و مرداب‌های پهناور و در زمین‌های مرتفع روبه جنوب جاری بود؛ در ابتدا ملایم و بعد در زمین‌های باریک‌تر در میان تپه‌های یک در میان که در غبار زرد رنگ افق محو می‌شدند. شهر در منظره غبارآلود دوردست سربرآورده بود و به طرف مرکز نقشه متمایل می‌شد.

اول حجمی یکدست بود با پس زمینه‌ای از مجموعه‌ای درهم رفته از خانه‌ها و چهاردیواری‌ها که خیابان‌های دره مانند از میانشان گذشته بودند و بعد به طرحی اولیه از خانه‌های تکی می‌رسید. منظره‌ای که به ظرافت تصویری طراحی شده بود که انگار ازپشت دوربین دوچشمی دیده می‌شد.