کتاب مجموعه مقالات همایش "وقف در بازار سرمایه" نشر دانشگاه مفید

وقف یکی از نهادهای اقتصادی است که با اهداف خیرخواهانه از آغاز زندگی مدنی بشر با او همراه بوده است. نوع دوستان در جوامع مختلف و در زمان­های متفاوت منافع اموال خود را به صورت وقف در اختیار همگان قرار می­دادند و این امر سبب می­شد تا در تمامی ازمنه از واقفان به نیکی یاد مگردد لذا در فرهنگ اسلامی از آن به صدقه جاریه می­شود. امروزه مهم­ترین مسائل وقف اختلاف در اموال وقفی و همینطور مسائل حقوقی مربوط به آن در ملل مختلف می­باشد که ضرورت بازنگری در مسائل فقهی- اقتصادی مربوط به آن بر کسی پوشیده نمی­باشد به نحوی که در بعضی از حالات ناکارآمدی اقتصادی اموال وقفی و حتی غیر مفید بودن کاربری آن-به دلیل تغییر فرهنگ و آداب مردم در بستر زمان- از مهم­ترین دغدغه­های اموال وقفی در ایران می­باشد. مضافا تعریف فقهی وقف به «تحبیس العین» که موضوع آن را منحصر در اعیان نموده موجب می­شود تا وقف سرمایه از مسائل مهمی گردد که می­بایست در مجالس آکادمیک و نشست­ها و سمینارهای فقهی- اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و راهکارهای مربوط به آن جستجو گردد. امروزه در ملل دیگر قوانین و مقررات زیادی برای ترغیب خیرین به امر وقف و تسهیل این امر مقرر شده و برای اجرای آن سیاست­ فراوانی ارائه می­گردد. وضع مالیات سنگین بر ارث و عفو مالیات بر موقوفات از جمله این سیاست­هاست. به نحوی که افراد به راحتی می­توانند انواع سرمایه­های خود (اعم از پول، اوراق بهادار، دارایی، مستغلات و غیر آن) را وقف کنند و چه بسا مؤسسات آموزشی، دینی-فرهنگی، نهادهای خیریه و انواع دیگر از مؤسسات که به فراخور نیازهای جامعه قابلیت انعطاف داشته و کاربردی آنها قابل تغییر باشد تأسیس می­گردد. مسائلی از این قبیل سبب شد تا «وقف در بازار سرمایه» موضوع سمیناری علمی گردد که با پیشنهاد آقای حسین عبده تبریزی دبیر کل وقت سازمان بورس اوراق بهادار کشور و با همکاری مشترک مرکز مطالعات اقتصادی دانشگاه مفید، سازمان اوقاف و امور خیریه و سازمان بورس اوراق بهادار کشور در اسفند ماه ۱۳۸۴ در دانشگاه مفید برگزار گردد. این سمینار یک روزه با عنوان «وقف در بازار سرمایه» در قالب پنج نشست برگزار گردید. نشست اول این سمینار به مراسم افتتاحیه اختصاص دارد. نشست دوم و چهارم به ارائه مقالات پرداخته شد که موضوع نشست دوم «وقف پول» و موضوع نشست چهارم «وقف سهام» می­باشد. نشست­های سوم و پنجم نیز به صورت میزگرد، با شرکت صاحب­نظران برگزار گردید که موضوع نشست سوم «وقف پول» و موضوع نشست پنجم «بررسی شیوه­های جدید بهره­وری اقتصادی وقف» می­باشد.