رصه تجارت خارجی یکی از مهمترین و اساسیترین مقولاتی است که پیشرفت و رونق اقتصادی کشور مرهون توجه جدی، پرتلاش و همه جانبه به آن است. مطالعه تجربه بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا و یا آن دسته ازکشورهای در حال توسعه که توانستهاند در مدت کوتاهی خود را در زمره کشورهای در حال پیشرفت مطرح نمایند، آشکار میسازد که تکیه بر تجارت و بازرگانی یکی از اصلیترین و شاید مهمترین دلیل قرار گرفتن آنها در وضعیت مطلوب اقتصادی است. به همین منظور پرداخت به امور علمی و دانشگاهی مرتبط با این حوزه نیز از اهمیت روز افزونی برخوردار میباشد. لذا پرداختن به جوانب این عرصه، در خصوص ایران که به عنوان یک کشور در حال رشد، درصدد است قلههای بلندی را در عرصه پیشرفت و توسعه در حوزههای منطقهای و بینالمللی کسب نماید، از ضرورتی دو چندان برخوردار است. بدین منظور،کتاب حاضر تلاشی مدون و منسجم به منظور ترسیم وضعیت تجارت خارجی جمهوری اسلامی ایران و بررسی افقها و چشم اندازهای مرتبط با آن در این عرصه است. البته در رشتههای مدیریت بازرگانی به مقولههای تجارت بینالملل به تفصیل پرداخته شده است، اما مطالب مطرح شده عمدتا جنبه انتزاعی و نظری دارد و کمتر به صورت ملموس و عینی تجربههای تجاری ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از سوی دیگر کتاب پیش رو تلاش دارد با زبانی ملموستر برای عموم رشتههای علوم انسانی و به ویژه رشتههای علوم سیاسی و روابط بینالملل، ضرورت توجه هر چه بیشتر به مقوله تجارت خارجی را چه در عرصه عمل و چه در عرصه نظر، گوشزد نماید. برای نیل به این اهداف ابتدا و طی فصل نخست، در راستای آگاهی بیشتر و جامعتر نسبت به مسائل بازرگانی و تجاری، نظریهها و مسائل مختلف پیرامون این حوزه مرور و مورد مطالعه قرار گرفته است. آنگاه در فصل دوم پیشینه روابط تجاری ایران در سه زیرفصل شامل روابط تجاری خارجی ایران پیش از اسلام و نیز پس از پیدایش اسلام و همچنین در دوران معاصر مورد اشاره و بررسی قرار خواهد گرفت. سپس در فصل سوم وضعیت نظام حقوقی تجاری کشور از زوایای قوانین مختلف داخلی و بینالمللی که در این زمینه موجود است، کنکاش و واکاوی خواهد گردید. پس از آن و طی فصل چهارم سازمانهای تجاری داخلی کشور در دو قالب نهادهای دولتی و نهادهای خصوصی مورد بررسی کامل قرار خواهد گرفت. فصل پنجم نیز اختصاص به بررسی نقش و جایگاه ایران در سازمانهای تجاری بینالمللی اعم از گستره جهانی و منطقهای و روابط دولت با آنها خواهد داشت. آنگاه در فصل ششم با توجه به اطلاعات مطرح شده در فصول پیشین وضعیت کلیِ کنونی حاکم بر کشور در زمینههای مختلف حوزه تجارت خارجی ارزیابی و تحلیل قرار میگیرد. در نهایت و در طی فصل پایانی راهکارها و پیشنهادهایی به منظور پیگیری در اصول و سیاستهای روابط تجارت خارجی ارائه و مطرح میگردد تا بر اساس آن، بتوان انتظار تسریع در تحولات مرتبط با این حوزه را داشت. بگونهای که میتوان امید داشت با گام برداشتن جدیتر و موثر در این عرصه، بهبود و ارتقا جایگاه تجاری ایران در میان کشورهای جهان مقولهای دور از انتظار نخواهد بود.