کتاب راهنمای جامع کنسرسیوم های صادراتی اثر سازمان توسعه صنعتی ملل متحد یونیدو نشر شرکت چاپ و نشر بازرگانی

با آگاهی از این پتانسیل موجود در کشور و نظر به تجربیات ناموفق گذشته است که سازمان توسعه تجارت با همکاری دیگر نهادها نظیر سازمان شهرک‌های کشور و همچنین استفاده از نظرات محققان و کارشناسان خبره تلاش دارد تا مسیر بهینه‌ای را در راستای ایجاد کنسرسیوم‌های صادراتی ترسیم کند و به همین دلیل ترجمه راهنمای گام به گام ایجاد کنسرسیوم‌های صادراتی در دستور کار سازمان توسعه تجارت قرار گرفته است. این راهنما مروری کلی دارد بر جنبه‌های اساسی که باید در نظر گرفته شوند تا موفقیت عملیات کنسرسیوم‌های صادراتی تضمین شود. این راهنما بر اساس تجربه سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل (یونیدو) و فدراسیون ایتالیایی کنسرسیوم‌های صادراتی (فدراکسپورت) در توسعه و ترویج کنسرسیوم‌های صادراتی تهیه شده، تجربیاتی که در بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه کسب شده است. امید است چنین تلاش‌هایی با ارائه حمایت‌های مؤثر نظام تصمیم‌گیری کشور و ارائه نظرات و پیشنهادهای پژوهشگران و دست‌اندرکاران اقتصادی منجر به حضور هرچه بیشتر شرکت‌های کوچک و متوسط در فعالیت‌های صادراتی شود. ساختار کلی فصول این کتاب به شرح ذیل است: فصل اول، مقدمه‌ای است برای مفهوم کنسرسیوم صادراتی. در این فصل مشکلات و موانع بنگاه‌های انفرادی در زمینه صادرات مطرح شده و از کنسرسیوم‌های صادراتی به عنوان راه‌حلی ممکن برای رفع این موانع یاد می‌شود. کنسرسیوم‌های صادراتی واحدهای یکسانی نیستند. بنایراین، انواع مختلف این کنسرسیوم‌ها و خدماتی را که هر کدام ارائه می‌کنند، به صورت خلاصه تشریح می‌شود. فرآیند ایجاد کنسرسیوم صادراتی در فصل دوم ارائه می‌شود. ۳ شرط اصلی و اساسی که موجب تشکیل یک کنسرسیوم می‌شوند، در اینجا شناسایی شده‌اند. مراحل لازم برای ایجاد کنسرسیوم صادراتی نیز تشریح می‌شود. سرانجام، فهرست مهم‌ترین عواملی که فرآیند ایجاد کنسرسیوم را تسهیل می‌کند نیز ارائه شده است. فصل سوم، مشکلات مرتبط با فعالیت‌های عملی کنسرسیوم‌های صادراتی را مطرح می‌سازد؛ مانند ساختار سازمانی، ویژگی‌های بنگاه‌های عضو و ابعاد بهینه یک کنسرسیوم صادراتی. بسیاری از جنبه‌های مرتبط با ساختار حقوقی یک کنسرسیوم در این فصل مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و منابع مختلف تامین مالی نیز مطرح می‌شود. مواردی از چالش‌های مختلفی که کنسرسیوم‌های صادراتی در طول عملیات‌شان با آنها مواجهند تشریح می‌شود. در بخش پایانی این فصل، به اهمیت سازگاری مستمر خدمات ارائه‌شده به وسیله کنسرسیوم‌ها با احتیاجات متغیر اعضایشان اشاره خواهد شد. روابط کنسرسیوم‌های صادراتی با نهادهای بخش دولتی و خصوصی در فصل چهارم دیده شده است. انواع کمک‌هایی که انجمن‌های خصوصی در مدت مرحله استقرار کنسرسیوم و همچنین در طول عملیات بعدی می‌توانند ارائه کنند، شناسایی می‌شود. در مورد دلایل وجود حمایت‌های دولتی از کنسرسیوم‌ها و اشکالی که این حمایت‌ها می‌توانند به خود بگیرند، مباحثی ارائه می‌شود. بخش پایانی این فصل با مثال‌های عملیاتی کمک‌های دولتی به گروه‌های صادراتی همراه خواهد بود. فصل پنجم در ارتباط با ارزیابی‌های اثرات کنسرسیوم‌های صادراتی است. جنبه مرتبط با روش‌های مختلف ارزیابی به صورت خلاصه تشریح شده و شاخص‌های ارزیابی ارائه می‌شود. عوامل متعددی که می‌توانند موجب موفقیت سنجش صحیح یک کنسرسیوم شوند نیز مورد شناسایی و بررسی قرار می‌گیرد. تجربیات ۵ کشور، هند، تونس، مراکش، برزیل و آرژانتین در زمینه کنسرسیوم صادراتی نیز در پایان این راهنما ارائه شده است.