کتاب سقوط پاریس نشر نیلوفر

حوادث جنگ جهانی دوم دستمایه‌ی بسیاری از آثار ادبی و هنری نامدار جهان هستند. بدون شک برای تمام هنرمندان چشم پوشی در برابر واقعه‌ای به این مقیاس که تقریبا تمام کره‌ی خاکی را درگیر ابعاد و گستردگی خود کرده است غیرممکن است. بسیاری از هنرمندان عرصه‌های متفاوت تجسمی، موسیقی، ادبیات نه تنها آثاری در ارتباط با جنگ جهانی دوم خلق کرده‌اند بلکه تلاش کرده‌اند احساسات و روابط انسانی را در خلال این دوره به تصویر بکشند. کتاب رمان سقوط پاریس نیز یکی از این آثار مطرح ادبی است که بوسیله‌ی ایلیا ارنبورگ نوشته شده است.چاپ اول این کتاب در دوران جنگ صورت گرفت و به همین دلیل با کوچک کردن فونت کتاب تلاش شده بود در مصرف کاغذ صرفه جویی شود.

خلاصه کتاب سقوط پاریس

کتاب سقوط پاریس به بررسی حوادث دوران اشغال فرانسه توسط آلمان در جنگ جهانی دوم می‌پردازد. ایلیا ارنبورگ در این کتاب با زبان رمان به بررسی رخدادهای اجتماعی در فرانسه در دهه‌ی 1940 و به طور اخص از سال 1935 تا اشغال فرانسه می‌پردازد. در رمان سقوط پاریس هر یک از فصل‌ها از شخصیتی متفاوت برای نقل داستان استفاده می‌کند و مجموعه‌ی حوادث و رخدادهای نقل شده توسط این شخصیت ها است که در نهایت منجر به شکل‌گیری بافت و قالب کلی داستان می‌شود. برخی از منقدان ارنبورگ را به عنوان یک نویسنده‌ی تبلیغاتی دستگاه دولتی شوروی می‌دانند و به همین دلیل روی خوش چندانی به آثار او ندارند. با این همه ارنبورگ در شمار مشهورترین نویسندگان معاصر روسیه به شمار می‌رود و نوشته‌های او مورد توجه بسیاری از خوانندگان است. کتاب سقوط پاریس هم از این ویژگی مستثنی نیست و از بسیاری جهات می‌توان نقش تبلیغات دولتی را در متن آن مشاهده کرد. به عنوان مثال در طول داستان این تنها شخصیت‌های حزب کمونیست و دارای دیدگاه‌های چپ هستند که به نوعی رستگار می‌شوند و از روند داستان سربلند بیرون می‌آیند. اما این جنبه‌ی سیاسی و تبلیغاتی باعث نمی‌شود که خواندن این کتاب خالی از لطایف و زیبایی‌های یک اثر ادبی باشد.

علیرغم نظارت شدیدی که در زمان چاپ کتاب در شوروی وجود داشته است ارنبورگ در مواردی شاید با تکیه به اعتمادی که دولت به قلم او داشته است موفق شده است تا کاراکترها و اتفاقاتی را توصیف کند که شاید از زبان هر نویسنده‌ی دیگری در آن دوران دچار تیغ سانسور دولت شوروی می‌شدند. به عنوان مثال یکی از کاراکترهای اصلی رمان به نام پول تسا دیپلماتی است که با دست یازیدن به تمام راه‌های قانونی و غیرقانونی قصد حفظ قدرت خود را دارد. یکی از مهمترین جنبه‌های این کتاب که سقوط پاریس را تبدیل به یک اثر به یاد ماندنی می‌سازد کاراکتر‌های بی‌نظیر کتاب هستند. کاراکتر‌هایی که ارنبورگ در سقوط پاریس ساخته است همگی به شدت نشان دهنده‌ی طرز فکر، دیدگاه و عقاید حاکم بر جامعه در دوره‌ی پیش از اشغال پاریس است. ارنبورگ در نگارش سقوط پاریس روی هیچکدام از کاراکترهایش به طور اخص تمرکز نمی‌کند و بیشتر سعی می‌کند فضای عمومی کتاب را با استفاده از جمع بندی عقاید و کنش‌های مجموعه‌ی کاراکتر‌ها شکل دهد.

داستان دروغ بزرگ و استعداد بی‌نظیر گوبلز

پاول گوبلز (Paul Goebbels) وزیر تبلیغات آلمان و از دوستان  نزدیک هیتلر بود که در متقاعد کردن مردم و سران کشورها تبحر فوق‌العاده‌ای داشت. او به مفاهیم بنیادی تبلیغات و اهمیت رسانه تسلط کامل داشت و به خوبی می‌دانست که چگونه از جامعه‌ی تک صدایی آلمان به نفع دارودسته‌ی خود به خوبی استفاده کند. اولین ماموریت او کنترل افکار عمومی درهمه‌ی بخش‌های عمومی و فردی و یکپارچه سازی جامعه بود.

اصطلاح دروغ بزرگ یا دروغ گوبلزی از آنجایی شهرت پیدا کرد که او فجایع جنایت بار ارتش نازی را با عنوان پیروزی و فتوحات هیتلر برای مردم به تصویر می‌کشید. به اعتقاد او هرچه دروغ با اغراق بیشتری گفته شود مرم آن را راحت‌تر باور می‌کنند.

زندگی‌نامه نویسنده‌ی سقوط پاریس

ایلیا گریگوریویچ ارنبورگ Ilya Grigoryevich Ehrenburg در 26 ژانویه‌ی سال 1891 در کیو اوکراین به دنیا آمد. ارنبورگ چهار ساله بود که خانواده‌ی او به مسکو مهاجرت کردند. ارنبورگ نویسنده، روزنامه نگار، مترجم و ازجمله شخصیت‌های فرهنگی اتحاد جماهیر شوروی به شمار می‌رفت. ارنبورگ به عنوان یکی از شناخته شده‌ترین نویسندگان اتحاد جماهیر شوروی به شمار می‌رود. او در طول دوره‌ی حیات خود نزدیک به 100 کتاب به چاپ رساند و از طرف دستگاه دولتی مورد حمایت بسیار قرار داشت. ارنبورگ به عنوان روزنامه نگار و رمان نویسی که در جنگ‌های جهانی اول، دوم و جنگ داخلی اسپانیا شرکت داشته است توانست با خلق آثار و گزارش‌هایی که رخداد‌های این سه جنگ را تحت پوشش قرار می‌داند شهرت بسیاری کسب کند. مقاله‌های او درباره‌ی جنگ جهانی دوم خصوصا نوشته‌هایی که مدت‌ها پس از اتمام جنگ و در دهه‌ی شصت منتشر شد در آلمان غربی سر و صدای زیادی به پا کرد. 

ارنبورگ در سال 1967 پس از دست و پنجه نرم کردن با بیماری سرطان درگذشت. پابلو پیکاسو که دوستی نزدیکی با ارنبورگ داشت روی سنگ قبر او پرتره‌ی ارنبورگ را با استفاده از سیم بازسازی کرده است. 

مترجم کتاب سقوط پاریس

 محمد قاضی از مترجمین برجسته‌ی ایرانی است که در 12 مرداد سال 1292 در مهاباد به دنیا آماد. او بعد از آنکه خانواده‌اش سه فرزند دختر و پسر را از دست داد دادند به دنیا آمد و سومین پسری بود که محمد نام داشت از این جهت او خود  را محمد ثالث می‌نامید. او در زبان فرانسه را نزد ادیب کرد، گیو مکریانی آموخته است. او کار ترجمه را از سال 1320 با ترجمه‌ی کلود ولگرد اثر ویکتورهوگو آغاز کرد. او تاکنون آثار شناخته شده و  ارزشمندی را به فارسی برگردانده از  آثار برجسته مهدی قاضی می‌توان به دن کیشوت، شاهزاده و گدا، مادام بوواری، آخرین روز یک محکوم و ... اشاره کرد.

در بخشی از کتاب سقوط پاریس می‌خوانیم

لوسین پی بر را به اتاقی تشریفاتی وارد کرد که سرد بود ولی خوب مبله شده بود. حس می شد که در آنجا مستًجران زودبه زود عوض می‌شوند و آن قفسه از مد افتاده و آن عکس های دیواری سواران و تازی های شکاریشان برای هریک از آن مستأجران بی تفاوت بوده و هست. لوسین با پدرش زندگی می کرد و این اتاق را برای ژانت اجاره کرده بود؛ با این وصف به آنجا می گفت:«خانه خودم». روی یک نیمکت فنری پت ویهن یک جلد کتاب انگلس پهلوی یک عروسک بزرگ ساخته از پارچه های رنگارنگ دیده می شد.

 لوسین چندین بطری از قفسه بیرون آورد و یک کوکتل درست کرد. پی پر از تئاترحرف می زد. و سخنانش همه درباره شکسییر بود. لوسین حرف او را قطع کرد و گفت:

همه این ها را باید صدسالی دور انداخت. دیروز ژانت با آب وتاب اعلام می کرد:«شما می توانید مرا به همسری خود نپذیرید ولی نمی‌توانید مانع از کنیزبودن من بشوید.»میراندا بهتر آنکه خفه شود و حرف نزند: نوبت سخن با رفیق کالیبان است.

سیگاری را که شروع به کشیدن کرده بود خاموش کرد. و ناگهان به لحنی ساده تر به گفته افزود:

من باید با پدرم قطع رابطه کنم. البته این کار آسانی نخواهد بود. ولی پس از سخنرانی امروزم... و علاوه بر این، کتاب تازه من مطرح است که به زودی منتشر خواهد شد... باید انتخاب کرد! من از کار آدم هایی مثل آندره سر در نمی آورم: وقتی بازی بزرگ شروع شده است. نباید آن را ترک کرد.