«آلبر کامو» Albert Camusn> نویسنده و اندیشمند فرانسوی در ۷ نوامبر سال ۱۹۱۳ در الجزایر متولد شد. زندگی این نویسندهی تأثیرگذار همزمان با جنگ جهانی اول، اسارت الجزایر و بقیه مستعمرهها، ظهور فاشیسم، نازیسم و کمونیسم در دنیا و جنگ جهانی دوم بود. او در یک خانوادهی فقیر کودکیاش را گذراند و پدرش را در جنگ جهانی اول از دست داد. او از کودکی به فوتبال و نوشتن علاقه داشت و تحصیل در رشتههای فلسفه، جامعهشناسی و روانشناسی را دنبال کرد. او با قلم توانایش و انتشار آثار ویژهاش توانست مفاهیم خاص در فلسفه را با ادبیات پیوند دهد و تحسین «ژان پل سارتر»، فیلسوف و اگزیستانسیالیست اهل فرانسه را برانگیزد.
«آلبر کامو» طی یک تصادف در تاریخ 4 ژانویه سال 1960 درگذشت. او در زندگی کوتاهش رمان، داستان، نمایشنامه و مقالههای فلسفی پراهمیتی نوشت و چند نمایش همروی صحنهی تئاتر برد. او از نویسندگان برجستهی تاریخ معاصر ادبیات فرانسه است که ادبیات جهان را نیز تحت تأثیر قرار داد. او بیشتر عمرش را در تونس، الجزایر، شهرهای آفریقای شمالی و فرانسه گذراند و با الهام از وضعیت آن دوران داستانها و شخصیتهای شاخصش را آفریده است.
«آلبر کامو» نخستین نویسنده از قارهی آفریقا است که توانست جایزهی نوبل ادبیات را از آن خود کند. رمانهای او به ترتیب سال انتشار عبارتاند از «بیگانه»، «طاعون»، «سقوط»، «مرگ خوش» و «آدم اول» که از مهمترین آثار ادبیات فرانسه هستند. آثار بهجامانده از «آلبر کامو» کمیاب، استثنایی و گنجینهی باارزشی از ادبیات نیمهی اول قرن بیستم است.
«بیگانه» اولین رمان «آلبر کامو» است که در سال 1942 منتشر شد. این کتاب داستان مردی بیگانه از سایر مردم است، این شخصیت باوجود درکش از زیباییهای این جهان از همهچیز دیگران بیگانه است و در طول این داستان با مرگ روبهرو میشود. این شخصیت حتی در مقابل مرگ هم رفتاری متفاوت از سایر مردم به نمایش میگذارد. پس از انتشار این اثر «ژان پل سارتر» مقالهای به نام «شرح بیگانه» برای این اثر نوشت که بر شهرت آن افزوده شد. این اثر را بزرگانی همچون «جلال آل احمد»، «لیلی گلستان» و «خشایار دیهیمی» به فارسی برگرداندهاند. همچنین «لوکینو ویسکونتی» کارگردان بنام ایتالیایی بر اساس داستان این کتاب فیلم سینمایی در سال 1967 ساخت.
«طاعون» یکی دیگر از آثار برجستهی این نویسنده است که سال 1947 منتشر شد. این کتاب داستان ایستادگی قهرمانان اساسی کتاب در مقابل مرگ است، «آلبر کامو» در این اثر داستان دلواپسیها، اضطرابها، فداکاریها و بیغیرتیهای مردم شهر طاعونزده را به تصویر میکشد. این اثر شاهکار این نویسنده است و از بزرگترین آثار منثور ادبیات فرانسه به شمار میآید. این داستان در شهری از الجزایر به نام اوران رخ میدهد.
«سقوط» رمان دیگر از «آلبر کامو» است که در سال 1956 منتشر شد، این اثر کوتاهترین رمان نویسنده است و توانایی نویسنده در نوشتن داستان کوتاه اما پرمحتوا را نشان میدهد. این داستان روایت مختصر مفاهیم و معانی زندگی است که از شهر آمستردام شروع میشود. این داستان به بیش از دهزبان دنیا ترجمه شده است و حدود پنج ترجمه هم به زبان فارسی دارد. «ژان پل سارتر» دربارهی این اثر گفته است: «زیباترین و درک نشدهترین اثر کامو.»
«آلبر کامو» پس از انتشار «سقوط» در سال 1957 موفق به دریافت جایزهی نوبل ادبیات برای آثار و زندگی هنریاش شد. او در آن زمان مشغول نوشتن اثر «آدم اول» بود که بهصورت نیمهتمام پس از مرگش منتشر شد. «مرگ خوش» هم رمان دیگری از این نویسنده است که پیش از «بیگانه» آن را نگاشته بود ولی پس از مرگش به چاپ رسید.
«آلبر کامو» در سراسر داستانهایش مرگ، مسائل پیچیدهی فلسفی و بیهدفی زندگی را به تصویر کشیده است و او را از متفکران مکتب اگزیستانسیالیسم میدانند. این نویسنده باوجود شرایط نابسامان زندگی در آن زمان خود سرشار از زندگی بود و مرگ زودهنگامش بسیار تأسفبرانگیز بود. او مشکلات وجدان بشر امروزی را بررسی میکرد و انسان را با مفهوم مرگ آشنا کرد. او براین باور بود که انسان قادر است به پوچی و هیچ بودن زندگی خود پایان ببخشد. او این مفاهیم سخت و پیچیده را در قالب داستانهای خواندنی روایت کرد و مفهوم پوچی را در ادبیات شرح داد. او با آفرینش شخصیتهای خاص پوچی را به تصویر کشید و زندگی را همراه مرگ تعریف کرد.
داستانهای «آلبر کامو» قصههای فلسفی هستند که نشان از درک ژرف و دقیق این نویسنده از زندگی، مرگ و اجتماع است. او در دو داستان شاهکارش، «طاعون» و «بیگانه» خواننده را روبهروی مرگ قرار میدهد و سعی میکند دغدغهی مرگ و هراس از آن را زایل کند.
«آلبر کامو» مقالهی فلسفی «افسانه سیزیف» را سال 1942 منتشر کرد، این مقاله یک جستار پژوهشی است که نویسنده طی آن از اندیشهها و تفکرات فلسفیاش دربارهی پوچی و معناباختگی صحبت میکند. «آلبر کامو» نخستین بار در این اثر از واژهی ابزورد یا ابسورد استفاده کرد. فلسفهی آبسورد (absurd) از جمله عناوینی بود که در قرن بیستم جریانهای فکری مختلفی به دنبال خود داشت که پس از آن یک سبک از تئاتر به نام «تئاتر معناباخته» یا «تئاتر پوچی» شکل گرفت.
نمایشنامهی «سوءتفاهم» اثر دیگری از این نویسنده است که در سال 1943 در ادامهی رمان بیگانه نگاشته شد. این اثر داستان پسری است که از زادگاهش برای کسب مال بیرون میرود ولی پس از مدتی برای خواهر و مادرش نیز بیگانه میشود. این اثر را نخستین بار «جلال آل احمد» به فارسی ترجمه کرده است.
«کالیگولا» نیز نمایشنامهی دیگر این نویسنده است که سال 1944 منتشر شد. «آلبر کامو» برای نوشتن این اثر چند سال وقت گذاشت که داستان زندگی یکی از فرمانروایان روم است. بر اساس این نمایش سال 1979 فیلم سینمایی ساخته شد و تا امروز بیش از چهار اجرا براساس آن در ایران به نمایش درآمده است.