کتاب انسانم آرزوست بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه

سیاه‌بازی از قدیمی‌ترین نمایش‌های ایرانی است که در میان جملات و شعرهای طنز، به مسائل اخلاقی جامعه اشاره دارد. انسانم آرزوست نمایشنامه ایرانی جذابی است که به‌واسطه شخصیت مهرک یا سیاه، سعی دارد تا نشان دهد در جامعه مدرن امروزی، انسانیت مسئله‌ای فراموش شده است و تنها پول و منفعت‌طلبی حرف اول را می‌زنند.

نمایشنامه انسانم آرزوست نوشته‌ی داود فتحعلی‌بیگی توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه به چاپ رسیده است. این نمایشنامه دارای 18 نقش اصلی و فرعی است که در ده صحنه و به قالب سیاه‌بازی نوشته شده است. از ویژگیهای این نوع نمایشنامه، شعرهای فولکلور و طنز با دست انداختن شخصیتهای دیگر داستان توسط سیاه یا مهرک است. در کتاب انسانم آرزوست سیاه به طور مستقیم درگیر مشکلات هم‌محله‌ای‌هایش می‌شود و سعی دارد به آنها کمک کند. انسانیت و کمک به همنوع موضوع اصلی این نمایشنامه است. نویسنده با استفاده از قالب سنتی، کوشیده تا جامعه مدرن را با نثری طنزآلود مورد انتقاد قرار دهد. مهرک به پیرزن، فریبا خانم، و... کمک می‌کند و خود درگیر مسائل آنها می‌شود. شما می‌توانید نمایشنامه‌های دیگری را نیز در دسته بندی هنر در فیدیبو دریافت کنید.

با داود فتحعلی بیگی بیشتر آشنا شویم

داود فتحعلی بیگی بازیگر، کارگردان و نمایشنامه‌نویس بزرگ ایرانی است که در سال 1329 در شهر سلطانیه‌ی زنجان به دنیا آمد. او دانش‌آموخته‌ی نمایش از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. فتحعلی بیگی در سال 1380 مدرک درجه یک هنری را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد. این هنرمند باسابقه در حوزه نمایشهای آیینی و سنتی بسیار شناخته شده است. فتحعلی بیگی فعالیت هنری خود را در سینما از سال 1367 با بازی در فیلم «آری این‌چنین بود» آغاز کرد. او اولین نمایش خود را در سال 1356 با عنوان «کسی که سر می‌دهد اول» به روی صحنه برد. داود فتحعلی بیگی در بیش از 30 نمایش و فیلم به‌عنوان بازیگر، نویسنده و کارگردان فعالیت داشت است. از این هنرمند چندین نمایشنامه به چاپ رسیده که در زیر به چند عنوان آن اشاره می‌شود:

• سیاه‌بازی نمایش ممنوع
• شاه غریب: پژوهشی در تعزیه‌های رضوی
• مبارک و خاتون پرده نشین
• مجلس تقلید رام کردن زن سرکش
• مجلس تقلید تخت و خنجر
• آشنایی با مبانی شبیه‌خوانی

چرا باید کتاب انسانم آرزوست را بخوانیم؟

انسانم آرزوست از معدود نمایشنامه‌های سیاه‌بازی ایرانی است که فضایی مدرن نوشته شده است. معمولاً نمایش‌های روحوضی در فضایی سنتی و با شخصیت‌هایی مانند ارباب اجرا می‌شود که سیاه با ارباب بحث می‌کند؛ اما در این نمایشنامه فتحعلی بیگی تنها از نقش مهرک استفاده کرده و مهرک با شخصیت‌های دیگر متوجه می‌شود که باعث تمایز این نمایشنامه شده است. نکته دیگر، تصنیف‌های زیبایی است که در فرهنگ ایرانی در حال فراموش‌شدن هستند؛ ولی نویسنده به‌خوبی از پس آن برآمده است.

در بخشی از کتاب انسانم آرزوست می‌خوانیم

توی هفت آسمون، حتی نداره یک/ ستاره! آی به من چه! / غریب و بی کس و/ آواره و/ دنبال کاره! آی به من چه! /  نه مشتی و نه پشتی و نه یه پول درشتی / هفت هشت تا قد و نیم قد منتظر/ تا نون بیاره! آی به من چه!

مأمور 2: به تو چه که دخالت می‌کنی؟
مهرک: شنیدی که چی گفت. بی کس و کاره، بیپناهه، پیرزنه، مستحقه، باید کمکش کرد.
مأمور 2: به من چه.
مهرک: با اونم. خیلی نامردی.
مأمور 1: با کی بودی؟
مهرک: با اونم. خیلی بی‌غیرتی.
مأمور 1: اونجا که کسی نیست.
مهرک: بابا، اوناهاش. یه جو رحم و مروت داشته باش، یابو.

مهرک: سلام، آقای ننه بوقی.
مناقبی: سلام. ننه بوقی نه جانم، مناقبی.
مهرک: همون ننه بوقی دیگه.
مناقبی: نه جانم بگو، منا.
مهرک: منا ...
مناقبی: قبی.
مهرک: قبی.
مناقبی: ناقبی.
مهرک: ننه بوقی.

{آستانه‌ی مسجد. شیخ در حال خواندن منقبت امام زمان (ع) است که مهرک وارد می‌شود.}
مهرک: سلام، آشیخ.
شیخ: سلام، مهرک، دیر کردی؟
مهرک: قصه‌اش درازه.
شیخ: می‌دونم، نگران نباش، به‌موقع رسیدی، در مسجد بازه.

پیشنهادهایی برای دوستداران کتاب انسانم آرزوست

نمایشنامه‌های سنتی ایرانی به دلیل گفتار طنز و دلنشینی که دارند، موردتوجه تمام خوانندگان و هنردوستان قرار می‌گیرد. نمایشنامه انسانم آرزوست با سبک سیاه‌بازی با مخاطبان خود به‌خوبی ارتباط برقرار می‌کند؛ زیرا از گذشته، ما با نمایش‌های سیاه و روحوضی بزرگ شده‌ایم. اگر شما نیز به خواندن نمایشنامه‌های فارسی علاقه دارید، حتماً به عناوین زیر سر بزنید و آنها را در فیدیبو بخوانید:

• خفه شو عزیزم اثر محمد صالح علاء
• مجموعه نمایشنامه ایوب خان  اثر امیر دژاکام
• زبان تمشکهای وحشی  اثر نغمه ثمینی
• روایت عاشقانه‌ای از مرگ در ماه اردیبهشت  اثر محمد چرمشیر