کتاب صوتی توتم و تابو زیگموند فروید آوانامه

- پدر علم روان‌کاوی: «زیگیسموند شلومو فروید» معروف به «زیگموند فروید» عصب‌شناس برجسته‌ی اتریشی و نیز پایه‌گذار علم روان‌کاوی، سال ۱۸۵۶ در خانواده‌ای یهودی چشم به جهان گشود. دکترای پزشکی‌اش را سال ۱۸۸۱ از دانشگاه وین دریافت کرد و سپس به تحصیل آسیب‌شناسی عصبی پرداخت. برای سال‌ها، وین محل زندگی، تحصیل، تدریس و پژوهش‌های فروید بود. اما واقعه‌ی «آنشلوس» در سال ۱۹۳۸ معادلات زیادی را به‌هم زد؛ دولت فدرال اتریش، به آلمان نازی پیوست و جنگ جهانی دوم گریبان فروید را نیز مانند بسیاری از یهودیان گرفت. دانشمند هشتادوچندساله، برای رهایی از آزارهای نازی‌ها، اتریش را ترک کرد. اما فرار او، گریزی به زندگی دوباره و فعالیت‌های ثمربخش نبود. زیگموند فروید در سال ۱۹۳۹ در تبعید و غربت، در بریتانیا درگذشت. اما فروید، پیش‌تر نقش خود را در این جهان برجای گذاشته بود. ده‌ها کتاب ارزشمند، چندین مقاله‌ی مفید و نیز یادداشت‌هایش باعث شده، علم روان‌شناسی تا همیشه خود را وام‌دار زیگموند فروید بداند و چه بسا دانشمندان و محققانی که در قریب به صد سال گذشته از نتایج پژوهش‌های فروید استفاده کرده‌اند و همچنان نیز بهره می‌برند. آثار به‌جامانده از فروید، پرشمارند؛ «تعبیر خواب»، «تمدن و ملالت‌های آن»، «توتم و تابو»، «سه نظریه درباره‌ی نظریه‌ی جنسی»، «رساله و شرح آینده‌ی یک خیال»، «آسیب‌شناسی روانی زندگی روزمره»، «موسای میکل‌آنژ» و «موسی و یکتاپرستی» تنها برخی از کتاب‌های راهگشای دانشمند بزرگ اتریشی هستند. - منبع الهامی برای جامعه‌شناسان، انسان‌شناسان، مورخان، روان‌شناسان و البته همگان!: «توتم و تابو»ی فروید از چهار فصل تشکیل شده که نویسنده آن‌ها را پیش‌تر در نشریه‌ی خود با نام «ایماگو» به چاپ رسانده بود. اما کتاب، نخستین بار در سال ۱۹۱۳ و به زبان آلمانی منتشر شد. کتابی که حالا پس از هشتاد سال، به چندین زبان ترجمه شده و اندیشه‌های نویسنده‌اش را به نظر مخاطبانی از سراسر دنیا رسانده است. فروید این اثر را با زبانی ساده و برای کسانی نوشته که تخصصی در روان‌کاوی ندارند. البته بدیهی است که مخاطبان کم‌وبیش آشنا با روان‌کاوی، بهره‌ی بیشتری از آن خواهند برد. فروید در هریک از فصل‌های کتابش می‌کوشد از منظری به مسئله‌ی «تابو» و «توتمیسم» بپردازد و پس از بسط و تفصیل موضوع، نتیجه‌گیری خود را نیز مطرح کند. توتم و تابو با فصلی تحت عنوان «ترس از زنای محارم» شروع می‌شود. در فصل‌هایی با نام‌های «تابو و دوگانگی عواطف» و «اعتقاد به تأثیر ارواح، جادو و قدرت مطلق ذهنیات» ادامه می‌یابد و در فصلی با عنوان «بازگشت دوره‌ی کودکی توتمیسم» به پایان می‌رسد. - «توتم» چیست و «تابو» چه؟ «توتم»ها موجوداتی روحانی، اشیائی مقدس یا نمادین هستند که نقش خود را به عنوان نشانی برای یک گروه، از خانواده گرفته تا قبیله یا فرقه بازی می‌کنند. باور به ارواح و نیروهای مطلقه، به نقطه‌ای خاص از نقشه‌ی جغرافیایی محدود نمی‌شود. مفاهیم مشابه، تحت لواهای گوناگون و باورهای متفاوت، در فرهنگ‌های متعددی از سراسر جهان یافت می‌شوند. طوری که بسیاری از شاعران و برخی نویسندگان نیز از درکی انسان‌شناختی از توتمیسم بهره می‌گیرند که از حیث نمادشناسی بر غنای اثرشان می‌افزاید. توتم و تابوی فروید یکی از مهم‌ترین آثار مرجعی است که به مقوله‌ی توتمیسم پرداخته است. اما امروزه «تابو» واژه‌ای آشناتر است. تابوها مجموعه‌ای از ممنوعیت‌ها یا محدودیت‌ها هستند که گروه‌های اجتماعی بر اساس ارزش‌ها و مقدسات خود آن‌ها وضع می‌کنند. ممنوعیت‌هایی از این دست، تقریباً در تمام جوامع وجود دارند و گاه به‌طور صریح در قوانین یا به‌طور ضمنی در هنجارها و قراردادهای اجتماعی رخ می‌نمایند. تابوها هم در اساطیر یونانی و هم در ادیان ابراهیمی نقشی پررنگ دارند. زیگموند فروید، زنای با محارم، پدرکشی، آدم‌خواری و قتل درون‌گروهی را نمونه‌هایی از تابو می‌داند که تقریباً میان تمام جوامع مشترک هستند. - آوانامه و فروید: کتاب صوتی «توتم و تابو» سومین اثر از «زیگموند فروید» است که آوانامه این بار طی همکاری با «مؤسسه‌ی انتشارات نگاه» منتشر کرده است. ترجمه‌ی این کتاب به عهده‌ی «محمدعلی خنجی» بوده و خوانش آن را «تایماز رضوانی» انجام داده است. پیش از این هم دو اثر «موسی و یکتاپرستی» و «سه رساله درباره‌ی نظریه‌‎ی جنسی» توسط آوانامه و با صدای «فریاد موسویان» صوتی شده‌اند. همچنین کتاب «مبانی روان‌کاوی فروید-لکان» نوشته‌ی «کرامت موللی» که نسخه‌ی صوتی آن با صدای فریاد موسویان در آوانامه تولید شده نیز می‌تواند برای علاقه‌مندان به فروید و اندیشه‌هایش مفید باشد.