کتاب دو خویشاوند شریف نشر قطره

در زیرِ عنوان نسخه‌ی اصلی این نمایش‌نامه چنین آمده است که: دو خویشاوند شریف به اجرا درآمده در بلکفریارز (Blackfriers) توسط گروه خدمت‌گزاران مقام پادشاهی (Kings Maiesties servants)... نوشته شده توسط دو تن از با ارزش‌ترین نویسندگان زمان: ● جان فلچر (John Fletcher) ● ویلیام شکسپیر (William Shakspeare) به چاپ رسیده در لندن برای جان واترسن (John Waterson) و فروخته شده به مقامات سلطنتی در محوطه‌ی کلیسای پولس (Pauls Church-yard) در سال ۱۶۳۴. چه در چاپ نسخه‌های دست‌نویس شکسپیر در ۱۶۶۴ و ۱۶۸۵ و یا در نسخه‌های باومونت (Beaumont) و فلچر در ۱۶۷۹، داستان این تراژدی (همان‌طور که در «گفتار پیشین» متن نمایش‌نامه به آن اشاره می‌شود) برداشتی از اثر مشهور داستان شوالیه‌ها (Knightes Tale) از چاوسر (Chaucer) بوده است که آن هم برداشتی از تسیاد (Teseide) اثر بوکاچیو (Boccaccio) است. اگرچه سعی بسیار شده تا بیش‌ترین سهم نمایش‌نامه‌ی دو خویشاوند شریف به قلم شکسپیر نسبت داده شود، اما اصلاً قصد ندارم بگویم که بیش‌تر این تغییرات مربوط به ویراستاران متأخر است؛ من نسخه‌ی بازنویسی شده متفاوتی از یکی از دوستانم را در اختیار دارم که فکر می‌کند این نمایش‌نامه‌نویس بزرگ در تکمیل کردن آن نقشی نداشته است. ولی هم کالریج (Coleridge) و هم واکر (Walker) بدون درنگ اظهار کرده‌اند که معتقدند شکسپیر در نگارش این اثر دست داشته است. کالریج پیش‌تر گفته بود که: من شک ندارم هر آن‌چه در اولین پرده و صحنه‌ی اول پرده‌ی دوم نمایش‌نامه‌ی دو خویشاوند شریف وجود دارد از آنِ شکسپیر است. [گفت‌وگوهای غیررسمی (Table-Talk)، فصل دوم، ص ۱۱۹، نسخه‌ی ۱۸۳۵]. بر اساس این گزارش، در گفته‌های او مشکلی وجود دارد: «صحنه‌ی اول از پرده‌ی دوم، آشکارا متعلق به فلچر است.» بعدتر اشاره می‌کند: «کل پرده‌ی اول بدون شک مشخصاً به دست شکسپیر نگاشته شده است» و هم‌چنین صحنه‌ی اول این پرده و صحنه‌ی اول از پرده‌ی پنجم، مطمئناً از آنِ شکسپیر است. هم‌چنین می‌توان به نامه‌ی مؤلف شکسپیر از دو خویشاوند شریف مراجعه کرد که توسط اسپلدینگ (Spalding) مورد موشکافی قرار گرفته. او تصریح کرده است که: کل پرده‌ی اول، مطمئناً لحن شکسپیر را دارد. هیچ بخش از پرده‌ی دوم و پرده‌ی سوم، به‌جز صحنه‌ی اول را نمی‌توان ردی از شکسپیر در آن دید. کل پرده‌ی چهارم متعلق به فلچر است و دوباره در پرده‌ی پنجم می‌توان حضور ارباب سخن را مشاهده کرد. مقاطع متعددی در این بخش، نمایانگر وجود نشانه‌های قاطع از هنر شکسپیر است که به طرق مختلف می‌توانیم آن را در مکبث (Macbeth) و یا کوریولانوس (Coriolanus) ببینیم. همه‌ی خطوط سراسر این پرده را با جسارت می‌توان متعلق به او دانست، به استثنای یک صحنه‌ی چند قسمتی برای بخش مورد علاقه‌ی خودم، معتقدم که همه‌ی این بخش از نمایش‌نامه را شکسپیر نوشته است که اسپلدینگ هم آن را به او نسبت داده است. اگرچه من معتقدم بعضی از جاها، شاید توسط فلچر تغییر و یا به آن افزوده شده باشد. من در این‌جا می‌بایست از کتاب بررسی زندگی و نوشته‌های باومونت و فلچر (Account of the Lives and Writings of Beaumont and Fletcher) نقل قول کنم که در مقدمه‌ی ویرایشی از آثار آنان ذکر کرده‌ام: داستان چاوسر که دو خویشاوند شریف از آن گرفته شده، در دوره‌ی زمانی خیلی قبل‌تر به نمایش‌نامه تبدیل شده بود. نمایش‌نامه‌ای تحت عنوان پالامون و آرسایت (Arcyte Palamon and) که توسط ریچرد ادوُردز (Richard Edwards) در حضور ملکه الیزابت در محوطه‌ی کلیسای مسیح (Christ-Church) آکسفورد در سال ۱۵۶۶ به اجرا درآمده بود؛ این مطلب را می‌توان از «یادداشت‌های هنزلوو» (Henslowe) دریافت که در آن از قطعه‌ای به نام پالامون و آرسایت نام برده شده که بارها در تئاتر نیوینگتن (Newington) در سال ۱۵۹۴ به اجرا درآمده بود. کولیر (Collier) گمان می‌کند که این آخرین اشاره به اجرای برگرفته از نمایش ادوُاردز باشد که احتمالاً شکسپیر در همان سال در متن پالامون و آرسایت تغییراتی ایجاد کرده بود که بعدها با انجام دادن الحاقاتی به وسیله فلچر در نسخه‌ی ۱۶۳۴ به چاپ رسیده است. اما من مشکوکم که پالامون و آرسایت سال ۱۵۹۴ همان قطعه‌ی ناهمگون درام آکادمیک سال ۱۵۶۶ باشد و من نمی‌توانم خودم را متقاعد کنم که شکسپیر سهم خود را در دو خویشاوند شریف زودتر از سال ۱۵۹۴ نگاشته باشد، مشخص است که آن‌ها در همه جا با شیوه‌ی شکسپیری در سال‌های بعد نیز روبه‌رو بوده‌اند. به هر صورت، من اطمینان خاطر دارم کسانی قبل از فلچر در نمایش‌نامه دست برده‌اند، به عبارت دیگر، دو شاعر نمی‌توانستند به طور هم‌زمان روی آن کار کرده باشند. دخالت‌های فلچر شاید شامل شخصیت‌پردازی دختر زندانبان بوده باشد که در بعضی مقاطع به طور مستقیم از دیوانگی اُفیلیا در هملت برگرفته است. و بسیار نامحتمل است که اگر دو نمایش‌نامه‌نویس با هم‌دیگر روی این تراژدی کار کرده باشند، فلچر نمی‌خواست که با رها کردن متن از مشخصات شعری شکسپیر، خود را به مخاطره بیندازد. در حقیقت، من به طور کامل می‌پذیرم که توضیحات نایت (Knight) درباره‌ی وجود هماهنگی مربوط به داستان فرعی عشق دختر زندانبان به پالامون، دخالتش برای فرار او از زندان، پیامد دیوانگی او و ناهنجاری و عصیان او با کسی که در شرایط موجود عاشق او شده است، طبیعی است که به ذهن شکسپیر خطور نکرده و... فلچر در آگست ۱۶۲۵ درگذشت.