کتاب اقتصاد سیاسی مهاجرت نخبگان ایران نشر دنیای اقتصاد

این کتاب در قالب یک اثر پژوهش محور موضوعات اجتماعی و سیاسی مرتبط با مهاجرت نخبگان را بررسی و نظریات و سوابق تاریخی مرتبط با این پدیده را در این ایران و در فاصله سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۰ مورد بررسی قرار داده است. نویسنده در مقدمه خود بر این کتاب آورده است: تمرکز بر حوزه اقتصاد سیاسی و تاثیر آن بر مهاجرت نخبگان به ویژه در دهه ۱۳۸۰ و نیز تاکید بر بهره گیری از یک رویکرد نظری مناسب در تحلیل موضوع نیز از ویژگی‌های این اثر است. این کتاب همچنین عمده آثار مهم منتشر شده در زبان فارسی در زبان فارسی و بخش قابل توجهی از ادبیات مرتبط با مهاجرت نخبگان در زبان انگلیسی را نیز مرور کرده است. بنا بر این مقدمه کتاب سعی کرده در تحلیل پدیده مهاجرت و فرار مغزها از منظری آسیب‌شناسانه به این بحث توجه شنان داد و به شکلی موشکافانه داده‌های متربط را دسته‌بندی و تجزیه و تحلیل کرده و به آنها وزن بدهد. این کتاب در فصل نخست از خود با ارائه طرح پژوهش و کلیات آن به موضوع پیشینه مطالعاتی و مبانی نظری در مورد فرار مغزها پرداخته است و نظریات متعددی مانند اقتصاد جدید مهاجرت، محرومیت نسبی و چند بعدی را در این زمینه مرورد توجه قرار داده است. فصل سوم از کتاب اما به موضوع تاریخچه مهاجرت نخبگان در ایران پرداخته و در ادامه و در فصل پایانی مساله مهارجت نخبگان ایرانی از منظر اقتصاد سیاسی مورد توجه قرار گرفته است. در این زمینه نویسنده به موضوع اقتصاد دولتی و شعف آن و نیز نیازهای سرمایه‌گذاری و پژوهشی در این خصوص توجه ویژه نشان داده است و موضوع جاذبه‌های اقتصادی و اجتماعی این پدیده را نیز از نگاه دور نداشته است. در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: مهاجرت چشمگیر نخبگان علمی ایران به صورت مساله‌ای نگران‌کننده درآمده و روشن است که روند توسعه دانش و فن‌آوری در کشورمان از آثار مخرب این پدیده ناگوار بی‌نصیب نمانده است. مهاجرت به معنای حرکت از مبدا دفع کننده به مقصد جذب کننده است و بنابراین پدیده مهاجرت نخبگان هم در عوامل و زمینه‌های داخلی یک کشور ریشه دارد و هم در عوامل و زمینه‌های بیرونی خارج از کشور. این کتاب با عنایت به واقعیات مطرح شده در بالا، عوامل اثر گذار در حوزه اقتصاد سیاسی را بر مهارجرت نخبگان در کشور به ویژه در دهه ۱۳۸۰ بررسی کرده است. تمرکز حوزه بحث کتاب بر عوامل اقتصاد سیاسی و تاکید اثر بر بهره‌گیری از یک رویکرد نظری مناسب در تحلیل موضوع از ویژگی‌های برجسته این کتاب است.