کتاب آسیب شناسی روانیِ زندگی روزمره نشر مصدق

فروید در کتاب آسیب‌شناسی روانی زندگی روزمره (Psychopathology Of Everyday Life) با تحلیل موارد گوناگونی از کنش‌پریشی، ما را با عرصه ناخودآگاه روان آدمی آشنا می‌سازد. منظور فروید از کنش‌پریشی همان اشتباهاتی است که خواه بیماران روان رنجور و خواه افراد بهنجار و سالم در زندگی روزمره مرتکب می‌شوند؛ از جمله می‌توان فراموشی‌ها (برای مثال فراموشی موقت و زودگذر اسامی خاص)، لغزش‌های زبان، خطاهای خواندن و نوشتن، اعمال ناشیانه، گم کردن و شکستن اشیا را نام برد، یعنی تمام آن اعمالی که ما معمولا دلیلی روانی برای آن‌ها قائل نمی‌شویم و خیلی ساده آن‌ها را نتیجه حواس پرتی و شانس و اتفاق می‌دانیم. در این کتاب، بحث برسرخطاها و اشتباهاتی است که ما ناخواسته و بطور ناخودآگاه مرتکب آن‌ها می‌شویم. هرچه بر تلاش و دقت‌مان در راستای بی‌اشتباه بودن می‌افزاییم، بیشتر و بیشتر دچار خطاهایی از این دست می‌شویم، انگار نیروی دیگری به غیر از نیروی اراده در ما حکم فرماست و توجهی به خواست و اراده آگاهانه ما ندارد. ما این کنش‌پریشی‌ها را خطا و اشتباه می‌دانیم زیرا با اراده و تصمیم‌های آگاهانه ما در تضاد قرار دارند، امّا اگر خواست و اراده ناخودآگاه را در نظر آوریم، هیچ خطا و اشتباهی در میان نیست. همان خطایی که شعورآگاه ما آن را خطا دانسته، درواقع اجرای کاملاً صحیح و موفقیت‌آمیز دستوری است که از ضمیر ناخودآگاه صادر شده است.