کتاب صوتی سگ ولگرد

- درباره کتاب صوتی سگ ولگرد: داستان کوتاه صوتی «سگ ولگرد» اثر «صادق هدایت»، داستان‌‌نویس سرشناس ایرانی است که نخستین‌‌بار در سال ۱۳۲۱ شمسی و در مجموعه‌‌ی داستان‌ کوتاه «سگ ولگرد»، به‌‌همراه ۷ داستان دیگر انتشار یافت. داستان کوتاه صوتی سگ ولگرد، درباره‌‌ی سگی به ‌نام «پات» است که صاحب خود را گم کرده و سرگردان شده است. آدم‌‌ها که پات را تنها و بی‌‌سرپناه می‌‌بینند، از هیچ آزار و اذیتی در حقش دریغ نمی‌‌کنند. سهم پات از دنیا، کتک و لگد آدم‌‌هاست که بی‌‌درنگ و بی هیچ دلیلی، به سویش روانه می‌‌شود. پات با سگ‌‌های دیگر متفاوت است. چشم‌‌های او، یادآور چشم‌‌های انسان است. چشمانی پر از غم، رنج؛ چشمانی سرشار از انتظار. پات دلش برای کودکی تنگ شده؛ برای آرامش، سبکی، امنیت و آغوش گرم مادرش. این داستان کوتاه، تابه‌‌حال به چندین زبان زنده‌‌ی دنیا ترجمه شده و مورد توجه و تحسین منتقدان و دوست‌داران ادبیات قرار گرفته است. - خلاصه‌ای از کتاب صوتی سگ ولگرد: هدایت نویسنده‌‌ای واقع‌گراست و از این‌‌جهت، از وصف وقایع، اگرچه تلخ باشند، ابایی ندارد. داستان کوتاه صوتی سگ ولگرد، از فضای یخ‌‌زده، تاریک و مرگباری سخن می‌‌گوید که بر خیابان‌‌های شهر حاکم شده است. انسان‌‌هایی که از فقر و بدبختی رنج می‌‌برند و چهره‌‌ی انسانی خود را از دست داده‌‌اند. پات مورد اذیت و آزار انسان‌نماها قرار می‌‌گیرد، اما خود هم‌رنگ آنان نمی‌‌شود. تنها کوله‌‌باری از غم و آرزو را در پشت چشم‌‌های ژرفش، با خود حمل می‌‌کند. او به‌‌دنبال محبت می‌‌گردد. محبتی کوچک که ته دلش را گرم کند. محبتی کوچک از جانب انسانی که پات حاضر است تا آخر عمر، به او وفادار بماند و خدمتش را بکند. او از انسان‌‌ها چیز زیادی نمی‌‌خواهد؛ مگر کمی انسانیت. اندکی محبت بدون سو نیت و نوازشی از سر دلسوزی. اما هربار که پرتوی کوچکی از امید، به قلب زخم‌‌خورده‌‌ی پات می‌‌تابد، تنها غمی بر غم‌‌های او اضافه می‌‌شود. مردی که به‌‌ظاهر، مهربان و دلسوز می‌‌آید، قلاد‌ه‌‌ی پات را می‌‌دزدد و تنهاتر از قبل، رهایش می‌کند؛ صاحب قبلی پات، پس از اندکی جست‌‌وجو، از تلاش بیشتر برای یافتن سگ وفادارش، صرف‌‌نظر می‌‌کند. پات در دنیایی سرد و بی‌‌رحم، بی‌‌کس و بی‌‌سرپناه مانده است. - قسمتی از کتاب سگ ولگرد: در داستان کوتاه صوتی سگ ولگرد می‌شنویم: «دو چشم باهوش آدمی در پوزه‌‌ی پشم‌‌آلود او می‌‌درخشید. در ته چشم‌‌های او یک روح انسانی دیده می‌‌شد، در نیمه‌‌شبی که زندگی او را فراگرفته بود، یک چیز بی‌پایان در چشم‌‌هایش موج می‌‌زد و پیامی با خود داشت که نمی‌‌شد آن را دریافت؛ ولی پشت نی‌نی چشم او گیر کرده بود. آن نه روشنایی و نه رنگ بود، یک‌‌چیز باورنکردنی مثل همان چیزی که در چشمان آهوی زخمی دیده می‌‌شود، بود، نه‌‌تنها یک تشابه میان چشم‌‌های او و انسان وجود داشت؛ بلکه یک نوع تساوی دیده می‌‌شد. دو چشم میشی پر از درد و زجر و انتظار که فقط در پوزه‌‌ی یک سگ سرگردان ممکن است دیده شود». هدایت، «پات» را سگی دارای ویژگی‌‌هایی انسانی می‌‌داند. آن هم در جامعه‌‌ای که گویی در آن انسان‌‌ها، بویی از انسانیت نبرده‌‌اند. همه‌‌ی آن‌‌ها از شکنجه‌‌کردن این سگ بینوا لذت می‌‌برند و از او نفرت دارند. پات برای آن‌‌ها، صرفا وسیله‌‌ای برای رهایی از زندگی کسالت‌‌بارشان است. آزاردادن پات برای آنان، سرگرمی و در عین حال، نوعی انتقام‌‌جویی است. پات به‌‌نوعی تاوان بدبختی‌‌های آن‌‌ها را پس می‌‌دهد. آن‌‌ها انسان‌ند، اما در رفتارشان با سگ بینوا، پات به‌‌مراتب انسان‌‌تر است. به‌‌راستی کدام‌‌یک شایسته‌‌ی «پست» نامیده‌ ‌شدن هستند؟ در ادامه می‌شنویم: «ولی به نظر می‌‌آمد نگاه‌‌های پر از التماس او را کسی نمی‌‌دید و نمی‌‌فهمید! جلو دکان نانوایی، پادو او را کتک می‌‌زد، جلو قصابی، شاگردش به او سنگ می‌‌پراند، اگر زیر سایه‌‌ی اتومبیل پناه می‌‌برد، لگد سنگین کفش می‌خ‌دار شوفر از او پذیرایی می‌‌کرد و زمانی که همه از آزار به او خسته می‌‌شدند، بچه‌‌ی شیربرنج‌ ‌فروش لذت مخصوصی از شکنجه‌‌ی او می‌‌برد. درمقابل هر ناله‌‌ای که می‌‌کشید، یک پاره‌ ‌سنگ به کمرش می‌‌خورد و صدای قهقه‌‌ی بچه پشت ناله‌‌ی سگ بلند می‌‌شد و می‌‌گفت: «بدمسب صاحاب!» مثل این‌که همه‌‌ی آن‌‌های دیگر هم با او هم‌دست بودند و به طور موذی و آب‌زیرکاه او را تشویق می‌‌کردند، می‌‌زدند زیر خنده. همه محض رضای خدا او را می‌‌زدند و به‌‌نظرشان خیلی طبیعی بود سگ نجسی را که مذهب نفرین کرده و هفتاد جان دارد، برای ثواب بچزانند». - درباره‌‌ صادق هدایت: صادق هدایت، داستان‌‌نویس و مترجم ایرانی در سال ۱۲۸۱ خورشیدی در تهران متولد شده و در سال ۱۳۳۰ در پاریس درگذشت. صادق هدایت، یکی از پیش‌گامان داستان‌‌نویسی مدرن ایران به‌‌حساب می‌‌آید. نویسندگان برجسته‌‌ی نسل‌‌های پس از او، همچون عباس معروفی، هوشنگ گلشیری و غلام‌حسین ساعدی، تاثیری انکارناشدنی از وی پذیرفته‌‌اند. اثر معروف وی، «بوف کور» که رمانی کوتاه به سبک سورئالیست است، نقطه‌‌ی عطفی برای ادبیات داستانی ایران به‌‌شمار می‌‌رود. عباس معروفی، نویسنده‌‌ی نامدار ایرانی، کتابی با نام «پیکر فرهاد» در پاسخ به کتاب بوف کور نوشته است. یکی از نخستین آثار هدایت، کتاب «فواید گیاه‌خواری» بود که آن را در زمانی که هنوز در دبیرستان مسیحی سن‌لویی مشغول به تحصیل بود، نوشته و منتشر کرد. هدایت از جوانی به گیاه‌خواری روی آورده و تا پایان عمر، گیاه‌خواری را ادامه داد. او معتقد بود خوردن گوشت، موجب ایجاد خوی درنده در انسان می‌‌شود. وی بر این باور بود که پایان‌ ‌دادن به جنگ و ستیز میان آدمیان، با پرهیز از کشتار حیوانات آغاز می‌‌شود و گیاه‌خو‌اری را راهی برای تعالی اخلاقی انسان می‌‌دانست. درون‌مایه‌‌ی آثار هدایت، موضوعاتی همچون ناسیونالیسم ایرانی، پرهیز از خرافات، مبارزه با استبداد و انتقاد از وضعیت اجتماعی و سیاسی و نیز اخلاقیات است. او در نگارش کتاب‌‌های خود، از توصیفاتی واقع‌‌گرایانه استفاده می‌‌کند. از میان آثار دیگر هدایت، می‌‌توان به «زنده به‌‌ گور» (مجموعه‌‌ی داستان کوتاه، ۱۳۰۹)، «پروین دختر ساسان» (نمایشنامه، ۱۳۰۹)، «اصفهان نصف جهان» (سفرنامه، ۱۳۱۱)، «سه قطره خون» (مجموعه‌‌ی داستان کوتاه، ۱۳۱۱) و «حاجی آقا» (داستان بلند، ۱۳۲۴) اشاره نمود. هدایت در فروردین سال ۱۳۳۰ در آپارتمان اجاره‌‌ای خود در پاریس، با گاز خودکشی کرد. او پیش‌‌تر، در سال ۱۳۰۷ در رودخانه‌‌ی مارن فرانسه اقدام به خودکشی کرده، اما موفق نشده بود. پیکر او در گورستان پرلاشز پاریس با حضور جمعی از دوستداران وی، به خاک سپرده شد. هدایت پیش از خودکشی، برخی از نوشته‌‌های چاپ‌‌ نشده‌‌اش را از بین برد.