معرفی کتاب‌های شهلا حائری

شهلا حائری از چهر‌های شاخص در حوزه ترجمه و ادبیات فرانسه در ایران است. نویسنده‌ای که مسیر زندگی‌اش از دل خانواده‌ای اهل فرهنگ و ادب آغاز شد. آشنایی زودهنگام او با زبان فرانسه و ادبیات فارسی، زمینه‌ساز شکل‌گیری مسیری شد که امروز در قامت استاد، مترجم و نویسنده آن را ادامه می‌دهد. شهلا حائری بیش از هر چیز به خاطر ترجمه و معرفی نویسندگان فرانسوی‌زبان به فارسی شناخته می‌شود؛ یکی از شناخته‌شده‌ترین آن‌ها، اریک امانوئل اشمیت، نویسنده فرانسوی-بلژیکی است.

شهلا حائری کیست؟

شهلا حائری، مترجم و نویسنده ایرانی است. او در سال ۱۳۳۷ در تهران به دنیا آمد. پدرش فارغ‌التحصیل ادبیات فرانسه از دانشگاه سوربن پاریس بود. همین موضوع، علاقه او به زبان فرانسه را از کودکی شکل داد.

شهلا حائری یادگیری زبان فرانسه را ابتدا نزد پدر آغاز کرد. سپس آن را در مدرسه انستیتو مریم ادامه داد. او به ادبیات فارسی هم تسلط دارد. دلیل آن حضورش در فضای ادبی خانواده، به‌ویژه پدربزرگ ادیب و عارفش بود.در کودکی در جلسات ادبی شرکت می‌کرد. با چهره‌هایی مانند علامه جعفری و استاد همایی نیز دیدار داشته است.

در نوجوانی آثار مطرحی مثل کنت مونت کریستو و بینوایان را به زبان اصلی خوانده بود. ابتدا در رشته علوم و ارتباطات تحصیل کرد. اما بعدها به علاقه اصلی‌اش، یعنی ادبیات فرانسه، بازگشت و آن را تا مقطع دکترا ادامه داد.

کتاب‌های شهلا حائری

کتاب «در سایه مارسل پروست» نوشته شهلا حائری، اثری است که به‌طور عمیق به زندگی، دیدگاه‌ها و آثار یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان تاریخ ادبیات، مارسل پروست، پرداخته است. پروست، نویسندهٔ فرانسوی برجسته و بنیان‌گذار رمان نویسی مدرن، با اثر جاودانه‌اش «در جست‌وجوی زمان از دست رفته» شهرت جهانی پیدا کرد. او به واسطه نگاه فلسفی و روان‌شناختی‌اش به زندگی و انسان، نقش بنیادینی در تحول ادبیات مدرت ایفا کرده است.

شهلا حائری با دقت و هوشمندی، در این کتاب سعی کرده است تا افکار و جهان‌بینی پروست را برای خوانندگان فارسی‌زبان روشن کند. او بخش‌هایی از رمان معروف پروست را به همراه تحلیل‌هایی در موضوعات مختلفی مانند عشق، هویت اجتماعی، هنر و حقیقت شخصی وارد این اثر کرده است. این اقتباس‌ها به‌طور دقیق انتخاب شده‌اند تا به درک بهتر و عمیق‌تر مفاهیم و سبک نوشتاری پروست کمک کنند.

کتاب «در سایه مارسل پروست»؛ فرصتی برای آشنایی با دنیای

در «در سایه مارسل پروست»، شهلا حائری با استفاده از تکه‌هایی از «در جست‌وجوی زمان از دست رفته»، تلاش کرده است تا دیدگاه‌های پروست درباره انسان، زمان، و تغییرات درونی فرد را برای مخاطب باز کند. در این کتاب، به ویژه بر مفهوم "خود حقیقی" پروست تاکید می‌شود و نشان داده می‌شود که چگونه او از تجربیات شخصی خود برای جستجوی حقیقت و کشف مفاهیم جهانی استفاده کرده است.

این کتاب همچنین فرصتی است برای آشنایی عمیق‌تر با سبک نوشتاری پروست و مفاهیمی که در آثارش گنجانده شده‌اند. از آنجا که «در جست‌وجوی زمان از دست رفته» به‌عنوان یک اثر فلسفی و روان‌شناختی مهم در تاریخ ادبیات شناخته می‌شود، این کتاب برای علاقه‌مندان به ادبیات مدرن و فلسفهٔ انسانی، یک منبع ارزشمند به حساب می‌آید.

ترجمه‌های شهلا حائری

شهلا حائری مترجم و نویسنده‌ای تأثیرگذار در معرفی ادبیات معاصر فرانسه به زبان فارسی است. او فعالیت خود را از دوران دانشجویی آغاز کرد. نخستین ترجمه‌های شهلا حائری در مجلاتی مانند دنیای سخن و تاریخ معاصر منتشر شد. سفرهای متعدد به فرانسه، او را با فضای فرهنگی این کشور آشنا کرد. این تجربه‌ها مسیر تازه‌ای در کار حرفه‌ای شهلا حائری ایجاد کرد.

شهلا حائری یکی از مترجمان برجسته آثار اریک امانوئل اشمیت است. او نمایشنامه‌ها و داستان‌های این نویسنده را با دقت به فارسی برگردانده است. علاوه بر اشمیت، شهلا حائری آثار نویسندگان دیگری را نیز ترجمه کرده است. از جمله: ژان آنوی، هروه لو تلیه، آلکسی میشالیک، فیلیپ کلودل، ژان میشل ریب و آملی نوتومب. ترجمه‌های شهلا حائری با زبانی روان و وفادار به متن اصلی ارائه شده‌اند. بی‌شک شهلا حائری با ترجمه‌هایش از نمایشنامه‌های مطرح فرانسه سهمی بزرگ در آشنایی فارسی‌زبانان با تئاتر جهان دارد.

تئاتر و شهلا حائری

علاقه‌ شهلا حائری به تئاتر باعث شد که بیشتر فعالیت‌های ترجمه‌ای‌اش به نمایشنامه‌ها اختصاص یابد. آشنایی او با نمایش خرده‌جنایت‌های زن و شوهری در پاریس، آغازگر ورود جدی‌اش به این حوزه بود. این ترجمه زمینه‌ساز آثار دیگری از اریک امانوئل اشمیت همچون خرده‌ نان، آقای اشمیت کیه؟ و تئاتر بی‌حیوان شد که در ایران با استقبال روبه‌رو و بارها اجرا شدند.

شهلا حائری معتقد است که تئاتر ایران نیاز به نمایشنامه‌های تازه و باکیفیت دارد، اما دسترسی به این آثار محدود است. به همین دلیل، ترجمه‌های شهلا حائری بارها رو صحنه تئاتر اجرا شده و بازیگران مطرحی مثل محمود عزیری و داوود رشیدی در آن‌ها بازی کردند.

شهلا حائری در برنامه اکنون

در قسمت 22 برنامه اکنون، شهلا حائری مهمان سروش صحت بود. او در برنامه اکنون درباره مسیر حرفه‌ای‌اش در ترجمه صحبت کرد. او ترجمه را نه تنها یک فعالیت حرفه‌ای، بلکه انتخابی عاطفی و عاشقانه دانست. شهلا حائری از اولین ترجمه‌اش، نمایشنامه خرده جنایت‌های زن و شوهری گفت که در سفر به پاریس آن را دید و تصمیم گرفت به فارسی ترجمه‌اش کند.

در پایان سروش صحت از تاثیر ترجمه‌های شهلا حائری در برنامه اکنون بر گسترش سلیقه ادبی در ایران صحبت کرد. او تاکید کرد که ترجمه‌های شهلا حائری به بسیاری از جوانان کمک کرده تا وارد دنیای ادبیات جهانی شوند.

جوایز و افتخارات شهلا حائری

• ترجمه‌های ارزشمند شهلا حائری افتخارات مهمی برای او به همراه داشتند. در سال 1389 او لوح سپاس چهارمین دوره انتخاب برتر ادبیات نمایشی ایران را دریافت کرد.
• در سال 1391 نیز، شهلا حائری با ترجمه نمایشنامه فردریک یا تئاتر بولوار نوشته اریک امانوئل اشمیت، برنده جایزه پنجمین دوره ادبی پروین اعتصامی شد.