کتاب آشفتگی، نقطه ضعفی در قضاوت انسان نشر نوژین

این کتاب شامل شش بخش است. در بخش اول تفاوت سوگیری و آشفتگی را بررسی می‌کنیم و می‌بینیم که مؤسسات خصوصی و دولتی هر دو ممکن است دچار آشفتگی تعجب‌آوری باشند. برای ارزیابی مسئله، قضاوت‌ها را در دو بخش بررسی می‌کنیم: محکومیت کیفری (و در نتیجه بخش عمومی) و بیمه (و در پی آن بخش خصوصی). در نگاه اول، این دو بخش تفاوت‌های زیادی با هم دارند. اما از نقطه نظر آشفتگی بسیار به هم شبیه هستند. برای اثبات این مطلب، طرح بازرسی آشفتگی را ارائه می‌کنیم که برای بررسی میزان اختلاف‌نظر کارشناسان سازمان در مورد پرونده‌های یکسان طراحی شده است.

در بخش دوم، ماهیت قوه قضاوت انسان و چگونگی ارزیابی دقت و خطا را بررسی می‌کنیم. قضاوت در اساس مستعد سوگیری و آشفتگی است. خواهیم دید که نقش این دو نوع خطا شباهت چشمگیری به هم دارد. آشفتگی رویدادی به معنی تغییرپذیری در قضاوت فرد یا گروهی خاص در مورد پرونده‌ای یکسان در زمان‌های مختلف می‎باشد. میزان این نوع آشفتگی در بحث‌های گروهی تعجب‌آور است و معمولاً دلیل این امر، عوامل به ظاهر نامربوط است، مثلاً اینکه چه کسی جلسه را آغاز کند.

بخش سوم نگاه عمیق‌تری به قضاوت پیش‌گویانه دارد. تاکنون تحقیقات بسیاری در مورد این موضوع انجام شده است. در این بخش برتری قوانین، فرمول و الگوریتم بر توانایی انسان در پیش‌بینی را بررسی می‌کنیم. خلاف تصور بیشتر مردم، دلیل این برتری بصیرت قوانین نیست، بلکه دلیل اصلی دوری از آشفتگی در آنهاست. همچنین در مورد کیفیت قضاوت پیش‌گویانه - بی‌توجهی بی‌طرفانه به آینده- و چگونگی ارتباط آن با آشفتگی در کاهش کیفیت پیش‌بینی بحث می‌کنیم. در آخر، به بررسی پرسشی خواهیم پرداخت که قطعاً ذهن شما را نیز به خود مشغول خواهد کرد: اگر آشفتگی در همه جا حضور دارد، چرا تاکنون متوجه آن نشده بودید؟

در بخش چهارم به سراغ روانشناسی رفته و مهم‌ترین دلایل آشفتگی را توضیح می‌دهیم. این دلایل عبارتند از تفاوت‌های میان‌فردی ناشی از عوامل مختلفی همچون سبک شناختی و شخصیتی؛ تغییر خصیصه‌های فردی در اهمیت ملاحظات مختلف؛ و کاربردهای متفاوتی که افراد از مقیاس‌های یکسان دارند. چرا مردم توجهی به آشفتگی ندارند و از قضاوت‌ها و اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی غافلگیر نمی‌شوند؟

بخش پنجم عملاً به این پرسش پاسخ می‌دهد که چگونه قضاوتی بهتر و بدون خطا داشته باشیم. (خوانندگانی که بیشتر به کاربرد عملی کاهش آشفتگی علاقه دارند می‌توانند بدون خواندن مقوله‌های مشکلات پیش‌بینی و روانشناسی قضاوت در بخش سوم و چهارم مستقیم سراغ این بخش روند.) تلاش‌هایی برای مهار آشفتگی در پزشکی، تجارت، آموزش، دولت و غیره انجام شده است که آنها را مرور می‌کنیم. چندین روش کاهش آَشفتگی را در قالب بهداشت تصمیم‌گیری ارائه و پنج مورد از حوزه‌های دارای بیشترین آشفتگی مستند و کوشش افراد برای کاهش آن و همچنین میزان موفقیت آنها را مطالعه می‌کنیم.

بخش ششم به این پرسش پاسخ می‌دهد که مقدار مجاز آشفتگی چقدر است. این مقدار نمی‌تواند صفر باشد. در برخی زمینه‌ها آشفتگی قابل حذف نیست، گاه بسیار پرهزینه است و گاه تلاش برای کاهش آشفتگی، ارزش‌های رقابتی مهمی به وجودمی‌آورد. مثلاً، حذف آشفتگی به اصول اخلاقی آسیب می‌زند و باعث می‌شود فرد احساس کند از وی استفاده ابزاری می‎شود. خصوصاً وقتی الگوریتم‎ها بخشی از پاسخ هستند، مجموعه‎ای از مخالفت‎ها ظاهر می‎شود. ما در این کتاب به برخی از این مسائل می پردازیم. باید اذعان کرد میزان آشفتگی کنونی در دنیای ما قابل‌قبول نیست. در این بخش سازمان‌های خصوصی و دولتی را به بررسی میزان آشفتگی و تلاش جدی برای کاهش آن تشویق می‌کنیم. به این ترتیب، شاهد کاهش بی‌عدالتی و هزینه‌های اضافی در بسیاری زمینه‌ها خواهیم بود.

با این هدف، در انتهای هر بخش پیشنهادهایی به شکل نقل‌قول مطرح می‌کنیم. خواننده می‌تواند گاهی با کمی تغییر، از این اظهارات در هر موضوعی که بخواهد مثل سلامتی، امنیت، آموزش، پول، اشتغال، سرگرمی و غیره استفاده کند. درک مسئله آشفتگی و تلاش برای حل آن در حال پیشرفت است و نیاز به مشارکت همگانی دارد. ما همگی فرصت مشارکت در این کار را داریم و هدف این کتاب استفاده از همین فرصت‌هاست.