کتاب رسانه ی شیعه محسن حسام مظاهری نشر آرما

هدف و دغدغه ی اصلی نویسنده در این کتاب، بررسی و تحلیل تغییرات و تطورات مناسکی گفتمانی مجالس و آیین های عزاداری شیعیان ایرانی در طول تاریخ و خصوصا در دوردی معاصر و فهم منطق این تغییرات است؛ در پاسخ به این پرسش که آیا می توان تغییرات مناسکی را تابع الگویی تجربی - نظری دانست یا نه؟ رویکرد اصلی و بنیادی او در این راستا بررسی مجالس و آیین های مذهبی به مثابه ی پدیدهای اجتماعی است؛ پدیده ای در متن و بطن جامعه که مختصاتش و تغییراتش متأثر از وضعیت جامعه در ادوار مختلف است. کتاب حاضر دو بخش دارد که عبارتند از: «بررسی تاریخی» و «بررسی جامعه شناختی». در بخش نخست، با نگاهی تحلیلی، سبب شناسانه و کارکردی، تاریخ پیدایش، تکوین، استمرار و تغییرات مجالس و آیین های عزاداری از واقعه ی عاشورا تا دوردی معاصر در یک خط سیر زمانی بررسی شده است. در بخش دوم، ابتدا مفاهیم بنیادی در تحلیل آیین های عزاداری و هیئت های مذهبی تعریف شده و سپس الگوهای مختلف برای گونه شناسی هیئت ها بررسی شده اند. در ادامه، با محوریت مدلی چهارگانه از گونه های کلان هیئت های مذهبی در ایران معاصر (که عبارتند از: «سنتی»، «سیاسی دوردی جنگ»، «سیاسی دوردی پس از جنگ» و «عامه پسند (پاپ)»، به اضافه ی گونه ی فرعی «شبه هیئت»)، در فصل های مستقل به تفصیل ویژگی ها و مختصات هریک از گونه های مذکور بررسی و تحلیل شده است.