زحمات دانشمندان و علمای جهان که با منتهای شکیبایی اوقات گرانبهای خویش را صرف پژوهشهای علمی میکنند و به شرح و تفسیر مطالب هنری میپردازند، قابل تقدیر و تحسین است. محققینی که پرده ابهام از روی چهره غبارآلود شخصیتهای ادبی و علمی برمیدارند، چون فیزیکدانانی هستند که در آزمایشگاه حرکت الکترونها را که چشم بشر قادر به دیدن آنها نیست کشف کرده و از این راه خدمتی به عالم انسانیت میکنند.
زندگانی «ویلیام شکسپیر» مثال بارز و تعجبآوری از این اعجاز است. مدتها بود، کسی از بزرگترین شاعر جهان، چیزی نمیدانست و شرح زندگی او بر همه پوشیده بود، از وی جز چند امضاء و معدودی تصاویر مشکوک چیزی در دست نبود. این نویسنده و شاعر توانا، آن چنان دارای شبحی موهوم بود و به قدری در پس پرده ابهام و تاریکی به سر میبرد، که برخی از مردم، اکثر آثار او را به کسانی که همزمان با او میزیستند، نسبت میدادند، ولی کمکم پرده ابهام کنار رفت و غباری که چهره تابناک و انسانی این نابغه جهان ادب و شعر را پوشانده بود، زدوده شد. صورت درخشان و حقیقی او از پس تیرگیها، نمایان شد و شکسپیر واقعی از خلال صفحات خاکآلود کتب قدیمی یا از کنج بایگانیهای گرد گرفته آشکار گردید.