کتاب آن کس که منم گوی که کیست نشر خجستگان

عزیزنسفی، پزشک، دانشمند، حکیم و عارف ایرانی است که در بستر فرهنگ و تمدن ایران حدود هشتصد سال پیش تجربه‌های معنوی خود را در کتاب‌هایش برای آیندگان و فرزندان ایران زمین به یادگار گذاشته است. او نخست در شهر خود آموزش‌های مقدماتی را فرا گرفت و سپس به بخارا که بزرگترین مرکز علمی و فرهنگی شرق ایران اسلامی پیش از ویرانی به دست مغولان بود و به نسف محل تولد وی نزدیک بود رفت و درعلوم مختلف به ویژه پزشکی و حکمت و فلسفه نزد اساتید دانشگاه‌های بخارا آموزش دید. درعین حال روحش نیز توسط راهنمایان دانا وعارفان روشن بین صیقل یافت. عزیزنسفی پس ازآن که امنیت و آرامش محیط فرهنگی شرق و شمال شرق ایران و خراسان بزرگ درحمله مغول دستخوش تهاجم، نابودی، غارت و ویرانی قرارگرفت؛ همچون بسیاری از دانشمندان و بزرگانی که از این حمله وحشیانه جان به در بردند؛ به سمت نقاط دیگر ایران زمین که درغرب، جنوب و مرکزکشور قرارگرفته بودند؛ مهاجرت کرد. مسیر حرکت او از بخارا آغاز و در نهایت پس ازسال‌ها حضوردرنقاط مختلف، از جمله کرمان، شیراز و اصفهان به ابرکوه فارس خاتمه می یابد. عزیز در مسیر مهاجرت، چه در جوین خراسان و چه درکرمان و شیراز و اصفهان و آباده و ابرکوه، همواره هم خود می‌آموخت و هم آموزش می داد. او در عین حال از سنت و روش نهادینه شده اندیشمندان و مردم ایران آن زمان یعنی نوشتن، که متاسفانه پس از حمله مغول به فراموشی سپرده شد؛ پیروی می‌کرد. و افزودن بر گنجینه فرهنگ بارور زبان فارسی و تمدن ایران اسلامی را چون دیگر اندیشمندان این مرز و بوم، فریضه و رسالت خود می‌دانست. حاصل تلاش او نوشته‌هایی روان و اثرگذاردر زمینه رهروی وکمال‌یابی انسانی است که از اندیشه‌ورزی و راهبری معنوی او به یادگار باقی مانده است. در این نوشته‌ها آنچه مهم است این است که عزیز‌نسفی، داشتن رفتار و کردار و سیرت نیک همراه با تحصیل دانش و علم را مایه کمال یافتن روح و جسم آدمی دانسته و همواره به خوانندگان نوشته‌هایش توصیه کرده است. نسفی زیستن شادمانه و مهربانانه همراه با تعاون و یاریگری و ادب و راست کرداری را پاس داشته است و این در زمانه پر آشوبی که او می‌زیسته؛ بسی ارزشمند است. در عین حال نوشته‌ها وکتاب‌های او هنوز هم سرشار از طراوت و تازگی برای خواننده معاصراست و به اعتقاد این کمترین در آینده نیز این طراوت باقی خواهد ماند. زیرا انسان بودن هرگز و در هیچ جامعه‌ای کهنه نخواهد شد. نوشتارحاضر بازنویسی آزاد رساله نخست کتاب انسان کامل او است. لازم است چند نکته در خصوص این نوشته و نوشته‌های بعدی برای آگاهی خواننده محترم کتاب مطرح شود.