«دل و دشنه» مجموعهای از سه نمایشنامه است که همگی در پرسوناژ ایران عهد قجری و با مضمون پهلوانی نوشته شده است.
آریانفر در مقام نمایشنامهنویس نشان داده که مضامینی چون عشق و عزت برای وی محوریتی دو چندان دارد و همواره در متنهای خود بر آنها تأکید کرده است. در نمایشنامههای مجموعه «دل و دشنه» نیز وی با تأسی به همین اتفاق به سراغ طرح دراماتیک موضوعات مد نظر خود کرده است.
او بنا برآنچه خود روایت کرده است از دل مطالعه مجموعه آثاری درباره خصلت و خوی پهلوانی به سه درام داستانی با موضوع رفتار و مسلک پهلوانان ایرانی رسیده است که در این مجموعه گردآوری شده است. درامهایی که ویژگی اصلی آنها مواجهه خیر و شد و نیکی و بدی در آنها با یکدیگر است. او در قالب تصویری که از رویارویی پهلوانان و مقایسه آنها در رویارویی با شر و خیر در نمایشنامههای این مجموعه بیان کرده است به نوعی روایت اساطیری و کهن از انسان در نزاع میان خیر و شر دست پیدا میکند. ترس، بیم و امید و در نهایت جدال با خویش برای کشف راه مطلوب میان آمیختگی خیر و شر را باید مهمترین محور اندیشه و باور او در نمایشنامههای این کتاب به شمار آورد.