کتاب دربارۀ کلیله و دمنه نشر انتشارات خوارزمی

نقد و بررسی کتاب دربارۀ کلیله و دمنه

کتاب دربارۀ کلیله و دمنه نوشته محمدجعفر محجوب، استاد برجسته زبان و ادبیات فارسی، دریچه‌ای نو به سوی این اثر فاخر و جاودان می‌گشاید. این کتاب به بررسی تاریخچه، ترجمه‌ها و زوایای پنهان کلیله و دمنه می‌پردازد و خواننده را در سفری جذاب و آموزنده به اعماق این گنجینه ارزشمند ادبی رهنمون می‌شود. محجوب در این کتاب، تاریخچه‌ای مفصل از کلیله و دمنه از ریشه‌های هندی آن تا ترجمه‌های مختلف فارسی ارائه می‌دهد. او به سیر تحولات این اثر در طول زمان و چگونگی انطباق آن با فرهنگ و ادبیات فارسی می‌پردازد. همینطور نویسنده ترجمه‌های مختلف فارسی کلیله و دمنه را به بوته نقد می‌گذارد و نقاط قوت و ضعف هر یک را به تفصیل بیان می‌کند. او همچنین به زبانی ساده و قابل فهم، تفاوت‌های این ترجمه‌ها را از نظر سبک، نگارش و محتوا شرح می‌دهد. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد کتاب دربارۀ کلیله و دمنه، ترجمه دو باب از این اثر است که تا آن زمان به فارسی ترجمه نشده بودند. محجوب با ظرافت و دقت نظر، این دو باب را به فارسی برگردانده و به خوانندگان امکان می‌دهد تا از بخش‌های ناآشنا و مغفول مانده این اثر نیز بهره‌مند شوند. اگر شما هم به خواندن کتاب‌های ادبیات حوزه  نظریه و نقد ادبی علاقه دارید حتما به دسته‌بندی نظریه و نقد ادبی فیدیبو سر بزنید.

محمدجعفر محجوب، ادیب، محقق و فرهنگ‌‎پژوه برجسته

محمدجعفر محجوب (۱۳۰۳-۱۳۷۴) ادیب، محقق، مترجم، مصحح، فرهنگ‌نویس و فرهنگ‌پژوه برجسته ایرانی بود که در زمینه‌های مختلف ادبیات فارسی، از جمله تصحیح متون کهن، تألیف و ترجمه آثار، و تحقیق در فرهنگ عامه، فعالیت‌های چشمگیری داشت. از جمله تصحیح‌های مشهور او می‌توان به دیوان قاانی شیرازی، دیوان سروش اصفهانی، ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی، کلیات ایرج میرزا، متن کامل امیر ارسلان و کلیات عبید زاکانی اشاره کرد.

چرا کتاب دربارۀ کلیله و دمنه را بخوانیم

کتاب دربارۀ کلیله و دمنه به بررسی زبان و سبک کلیله و دمنه می‌پردازد و ویژگی‌های بارز آن را از نظر بلاغت، فصاحت و ظرافت‌های زبانی تحلیل می‌کند. او همچنین به تأثیر این اثر بر زبان و ادبیات فارسی در طول تاریخ اشاره می‌کند. محجوب در کتاب دربارۀ کلیله و دمنه به واکاوی لایه‌های عمیق‌تر این اثر می‌پردازد و دیدگاهی نو در خصوص پیام‌ها و فلسفه حاکم بر آن ارائه می‌دهد. او با ظرافتی خاص، به خواننده در کشف رمز و رازهای این داستان‌های تمثیلی یاری می‌رساند. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد کتاب دربارۀ کلیله و دمنه، ترجمه دو باب از این اثر است که تا آن زمان به فارسی ترجمه نشده بودند. محجوب با قلمی ساده و جذاب، به نگارش این کتاب پرداخته است که برای عموم مردم قابل فهم و خواندنی است.

در بخشی از کتاب دربارۀ کلیله و دمنه می‌خوانیم

کتابی که امروز به‌نام‌های گوناگون کلیله و دمنه، انوار سهیلی، عیار دانش، همایون نامه و افسانه‌های بیدپای در ادب جهان معروف است، ایرانیان از هندوستان آورده، خود بابی چند بدان افزوده و بدین صورت تنظیم و تبویب کرده‌اند.

منبع اصلی کتاب را باید در ادب غنی و کهنسال سنسکریت جست. برای اثبات این امر که کلیله و دمنه از آثار ادبی سنسکریت اقتباس و ترجمه شده اسناد و مدارک بسیار در دست است.

ابن‌ندیم در الفهرست گوید: «اما کلیله و دمنه در اصل و ریشۀ آن اختلاف است، گفته‌اند آن را هندوان پرداخته‌اند و این مطلب در صدر کتاب نیز آمده‌است. قولی دیگر وجود دارد مشعر بر آنکه این کتاب را ملوک اشکانی ساخته و به ‌هندوان نسبت داده‌اند و نیز گفته‌اند ملوک قدیم فرس این کتاب را ساخته و به‌ هندوان منسوب کرده‌اند و بعضی گویند که قسمتی از آن را بزرگمهر حکیم ساخته و خدا بر این مطلب داناتر است.»

اما همین مؤلف آنجا که از کتاب‌های هند در احادیث و اسمار و خرافه نام می‌برد، نام کلیله و دمنه را نیز جزءِ کتاب‌های افسانۀ هندی یاد می‌کند. نخستین کتابی که در این فصل ذکر شده کلیله و دمنه است که ابن‌ندیم از آن بدین گونه یاد می‌کند: «کتاب کلیله و دمنه و آن هفده باب است و هجده باب نیز گفته‌اند. عبدالله بن مقفع و دیگران آن را تفسیر کرده‌اند و این کتاب به‌شعر نیز نقل شد و آن را ابان بن عبدالحمید بن لاحق بن عفیر رقاشی و علی بن داود و بشر بن‌المعتمد به‌شعر عربی درآورده‌اند و بشر بن‌المعتمد قسمتی از این کتاب را حذف کرد و من در نسخه‌ای دو باب زیادتر نیز دیده‌ام‌ . . .»

پیشنهادهایی برای دوستداران کتاب دربارۀ کلیله و دمنه

اگر شما هم به خواندن کتاب‌های ادبیات علاقه دارید پیشنهاد می‌کنیم حتما کتاب‌های زیر را که در فیدیبو در دسترس هستند، مطالعه کنید.

·     البته واضح و مبرهن است که... نویسنده ضیا موحد انتشارات نیلوفر

·     فقط روزهایی که می نویسم نویسنده آرتور کریستال انتشارات اطراف

·     مکتب های ادبی نویسنده سیروس شمیسا انتشارات قطره