کتاب ثروت سازی به سبک ژاپنی نشر انتشارات نگاه نوین

«ثروت‌سازی به سبک ژاپنی» را یکی از برترین چهره‌های مدیریتی دنیا، «کونوسکه ماتسوشیتا»، نوشته است. ماتسوشیتا موسس و پایه‌گذار شرکت بزرگ و جهانی «پاناسونیک» است. دانستن همین که یک مدیر بزرگ ژاپنی از روش‌های مدیریت خودش در این کتاب صحبت کرده، به تنهایی می‌تواند انگیزه‌ی بزرگی برای خواندنش باشد. این کتاب با این هدف ترجمه شده که به کارآفرینان ایرانی نحوه‌ی صحیح مدیریت و کارآفرینی را بیاموزد. این کتاب 100 صفحه‌ای می‌تواند راهنمای جامع و بسیار مفیدی برای ایجاد تحول در اقتصاد و ثروت‌سازی ایرانیان باشد. ثروتی که چیزی فراتر از پول و درآمد است و به ریشه‌ای‌ترین اصول انسانی و اخلاقی هم می‌رسد.

جادوی مینیمال ژاپنی‌ها

باورش سخت است که تمام سابقه‌ی مدیریتی و تفکر عمیق مردی مثل ماتسوشیتا در کتابی صد و چند صفحه‌ای خلاصه شده باشد. ماتسوشیتا در این کتاب زیاد قلم‌فرسایی نکرده و به حاشیه نرفته است. او با همان سبک و سیاق معروف ژاپنی‌ها حرفش را ساده و سرراست می‌زند و چندان علاقه‌ای به توضیحات اضافی ندارد. همه چیز در این کتاب واضح و مشخص بیان شده است. حتی ترتیب مطالب هم طوری انتخاب شده که قدم به قدم فرد را از ابتدا تا پایان کتاب به رشد فکری و حرفه‌ای بالایی می‌رساند. ماتسوشیتا نمونه‌ی بی‌نظیر فرهنگ کار در ژاپن است. حرف‌هایی که او در این کتاب می‌زند همه چیزهایی است که خودش بدون حضور هیچ معلم و استادی در زندگی یاد گرفته است. ماتسوشیتا معتقد است که یک شرکت یا کارخانه، مثل خانه‌ی کوچکی است که در آن تمام کارکنان و مدیران، اعضای یک خانواده هستند و باید برای آرامش، پویایی و سعادت این خانه تلاش کنند.

در این کتاب یاد می‌گیرید که چطور فلسفه‌ی مدیریتی خود را پایه‌ریزی کنید. برای این کار لازم است سرشت بشر و در مقام بعد، سرشت خودتان را بشناسید. هر انسانی در زندگی ماموریتی دارد که تا آن را نشناسد، نمی‌تواند برای اهدافی که برایش در نظر گرفته شده، تلاشی منسجم و منظم داشته باشد. حتی ماتسوشیتا هم زمانی که تازه شروع به کار کرده بود، فلسفه‌ی مدیریتی درستی نداشته است. او کارش را از یک اتاق کوچک با همراهی همسر و برادر همسرش شروع کرد و فلسفه‌اش از سطح کیفیت و رضایت مشتری بالاتر نمی‌رفت. ماتسوشیتا از مردان بزرگی است که وقتی تجارتش کم‌کم جان گرفت، گرفتار جنگ جهانی دوم شد. با شکست ژاپن و اوضاع نامساعد زندگی و جامعه در این دوران، کار مدیریت کسب و کارها خیلی سخت‌تر شده بود. اینجا بود که فلسفه‌ی مدیریتی که ماتسوشیتا مدت‌ها پیش به آن رسیده بود، توانست شرکت کوچکش را از نابودی نجات دهد.

ماتسوشیتا معتقد است که هر مدیر حرفه‌ای باید فلسفه‌ی مدیریت داشته باشد. فلسفه‌ی مدیریت مشخص می‌کند که چرا و چگونه هر مورد خاص باید مدیریت شود. این فلسفه حتی می‌تواند در سطح کشورها و سیاست‌های جهانی هم بسط پیدا کند. سازمان‌ها و موسسات جامعه‌ای که فلسفه‌ی مدیریت مشخصی دارد، عملکرد بهتر و مشخص‌تری دارند و حتی مردم هم می‌توانند زندگی خود را بهتر مدیریت کنند. چنین ملتی به دلیل ارتباطات و اهداف شفاف، در سطح بین‌المللی هم می‌تواند روابط سازنده‌تری با سایر کشورها داشته باشد.

در روش مدیریتی ماتسوشیتا اصل «کایزن» جایگاه ویژه‌ای دارد. کایزن سبکی از زندگی و شیوه‌ی تفکر در ژاپن است که از طریق آن می‌توان با تغییرات بسیار کوچک و دم‌دستی بهبودهای موثر و طولانی‌مدتی در کیفیت و بازدهی زندگی حرفه‌ای و روزمره ایجاد کرد. در نظر ماتسوشیتا در دنیای مدیریت و اقتصاد «سود» نمی‌تواند هدف نهایی و موفقیت یک مجموعه‌ باشد. او این سود را «جایزه»ای می‌داند که به خاطر تلاش تمام افراد این مجموعه به آن‌ها تعلق می‌گیرد. بنابراین چرخه‌ی تلاش بیشتر و جایزه‌ی بزرگ‌تر همیشه می‌تواند باعث پویایی و نشاط شرکت‌ها و کارخانه‌ها باشد. او معتقد است که کسب و کار تنها برای درآمد بیشتر و شهرت نیست. هر کارخانه می‌تواند بستری برای رشد فکری و جسمی انسان‌هایی باشد که از نیروی خلاقیت و همکاری خود در این مجموعه‌ها استفاده می‌کنند.

ماتسوشیتا فلسفه‌ی کسب و کار در ژاپن را با دیدگاه‌های خاص خود متحول کرده است. او فرهنگ بومی و اصیل ژاپنی را با تجارت جهانی همراه کرده و فرهنگ حرفه‌ای بنیادین و موثری در تمام بخش‌های اقتصادی و اجتماعی این کشور ایجاد کرده است. به اعتقاد ماتسوشیتا فلسفه‌ی مدیریتی صحیح باید براساس قوانین طبیعی و اجتماعی ایجاد شود و نباید صرفا منعکس‌کننده‌ی باورهای ذهنی مدیران باشد. مدیر هم مانند زیردستانش انسان است. مدیر باید بکوشد تا برای شادی و سعادت سایر انسان‌ها کار کند، نه صرفا اهداف شخصی خودش. تاجایی که یک مدیر خوب باید همیشه فرض را بر این بگذارد که حق با مردم است. او باید بتواند نیازها و نگرانی‌های مردم را درک کند و با ارائه‌ی خدماتی متناسب با نیاز مشتریان، دغدغه‌های زندگی مردم را کاهش دهد.

سلطان امپراتوری پاناسونیک

ماتسوشیتا در سال 1984 در شهر واکایامای ژاپن به دنیا آمد. او هم مثل خیلی از چهره‌های سرشناس دنیا، تحصیلات عالی و آکادمیک نداشته و در سختی زندگی کرده است. شعار او در تجارتش تا امروز همچنان ماندگار و زنده است: «ما تولید می‌کنیم، نه برای این که فقرا را فقیرتر و اغنیا را غنی‌تر کنیم. بلکه هدف از تولید زدودن فقر از جامعه است». او که در کارگاهی کوچک لامپ دوچرخه تولید می‌کرد، پس از مدتی شرکت پاناسونیک را تاسیس کرد، شرکت غولی که توانسته خیلی از فضاهای حرفه‌ای و روزمره را با محصولات باکیفیت و متنوع خود تسخیر کند. ماتسوشیتا در سال 1989 و در سن 94 سالگی در ژاپن درگذشته است.

در بخشی از کتاب ثروت‌سازی به سبک ژاپنی می‌خوانیم

مدیران باید در دوران فعالیت‌شان، باورهای‌شان در مورد زندگی، جامعه و جهان را در جایی ثبت کنند. علاوه بر این، دیدگاه ها نسبت به زندگی، جامعه و جهان باید با حقیقت مطابقت داشته باشند؛ یعنی با قانون اجتماعی و طبیعی تطبیق کنند. دیدگاه‌ها نسبت به زندگی، جامعه و جهان، در صورت تضاد با این قوانین، نمی‌توانند سالم و صحیح قلمداد شوند و هر فلسفه‌ی مدیریتی که از این دیدگاه‌ها ناشی شود، به بی‌راهه کشیده خواهد شد.
در نهایت، قوانین اجتماعی و طبیعی باید نقطه‌ی شروع خلق کردن یک فلسفه‌ی مدیریتی اصیل محسوب شوند. فلسفه‌ای برگرفته از این قوانین، طبق شرایطی که وجود دارد، راهکارهای متفاوتی ارائه خواهد داد، ولی اساس و بنیانش ثابت و بی‌تغییر باقی می‌ماند. در واقع، یک فلسفه‌ی مدیریتی که اصول آن بر اساس درون‌مایه‌ی انسانیت و قوانین طبیعی، تعیین شده باشد، در گذشته، حال و آینده و در تمام کشورها مثل ژاپن، ثابت باقی خواهد ماند. من این موضوع را به تدریج از طریق کسب تجربه متوجه شده ام.
به این صورت، از دیدگاه من داشتنِ یک فلسفه‌ی مدیریتی که ریشه در زندگی، جامعه و جهان داشته باشد، خیلی مهم است؛ فلسفه‌ای که اصولش با توجه به قوانین طبیعی و حقیقی شکل گرفته باشد و دائم بر اساس آن قواعد، اِعمال مدیریت کند.