کتاب سازمان صنایع خلاق مهدی محمدی نشر پژوهشکده سیاست‌پژوهی و مطالعات راهبردی حکمت

درخصوص تعریف صنایع خلاق هنوز اتفاق‌نظری حاصل نشده است.صنایع خلاق از هم گرایی بین صنایع ارتباطی، اطلاعاتی، هنری و فرهنگی شکل یافته اند. برخی از مفسران مدعی‌اند توافق دربارۀ حدود و مرزهای صنایع خلاق بسیار دشوار است. صنایع خلاق با عناوین دیگری، همچون صنایع فرهنگی، صنایع فراغت، صنایع تألیف، و صنایع محتوا، نیز شناخته یا مشابه خوانده می‌شوند. اصطلاح صنایع خلاق به طیفی از صنایع نرم اشاره دارد که کارکردهای اجتماعی تعریف‌شده و مشخصی دارند و مانند هر صنعت دیگری و حتی بیش از اغلب صنایع موجود مولد ارزش افزودۀ اقتصادی‌اند. ویژگی بارز این صنایع آن است که برای تولید کالاهای موردنظر خود به جای بهره‌گیری از مواد اولیۀ طبیعی و معدنی از برون‌دادهای فکری و ذوقی انسان که ماهیت هنری و فرهنگی دارند استفاده می‌کنند. بنابراین، کالاهای فرهنگی بر خلاف سایر کالاها ارزش فیزیکی و مادی ندارند و ارزش واقعی آنها بر حسب محتوایشان تعیین می‌شود. از این ‌رو، صنایع خلاق را «صنایع محتوا» یا «وابسته به محتوا» نیز می‌‌نامند. اصطلاح صنایع خلاق در سال‌های آغازین دهۀ ۱۹۹۰ نخستین بار در استرالیا پدید آمد. در آن زمان، دولت‌مردان استرالیا چشم‌اندازی بلندمدت برای کشورشان تدوین کردند که طی آن ملت استرالیا باید به «ملت خلاق» تبدیل می‌شد که تکیه‌گاه اقتصادی آن صنایع خلاق است. صنایع خلاق به مجموعۀ خاصی از صنایع اطلاق شد که مادۀ اولیۀ آنها خلاقیت فردی یا جمعی انسان است. البته ده سال بعد در قرن بیست‌ویکم، وقتی انگلیسی‌ها خواستند برای کشورشان چشم‌اندازی مبتنی بر احیای دوبارۀ امپراتوری با اصطلاح «بریتانیای کبیر» ترسیم کنند و همۀ توجهشان به صنایع فرهنگی بود، به دلایلی ترجیح دادند با پیروی از دولت استرالیا اصطلاح «صنایع خلاق» را به کار ببرند. آنان ترجیح دادند به جای استفاده از اصطلاح «صنایع فرهنگی» که مباحث منفی «صنعت فرهنگی» را تداعی می‌کرد، از واژۀ نوینی بهره بگیرند که برانگیزانندۀ مجادلات سیاسی- فرهنگی در جامعه‌شان نباشد. همچنین برای اینکه نوعی تفاوت منطقی بین صنایع فرهنگی و صنایع خلاق قایل شوند و متهم نشوند که صرفاً لباسی نو بر قامت مفهومی کهنه پوشانیده‌اند چند شاخۀ جدید از فعالیت‌ها را بر صنایع فرهنگی افزودند، مانند صنایع طراحی (طراحی صنعتی هر نوع کالا، که لندن مرکز آن است) و صنعت تحقیق و پژوهش با هدف تولید دانش، که هر دوی آنها شدیداً به خلاقیت انسانی بستگی دارند .